13.05.2022 | 16:00

Сааскы халаан уутун аһарарга бэлэмнэнэбит

Сааскы халаан уутун аһарарга бэлэмнэнэбит
Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

Дьокуускай куорат территориятыгар сааскы халаан уута ааһар кэмигэр, гидротехническэй тутуу тоҕо барар түбэлтэтигэр, 9 нэһилиэнньэлээх пууҥҥа куттал суоһуур – Табаҕа, Хатас, Пригороднай, Сыырдаах, Тулагы, Капитоновка сэлиэнньэлэригэр уонна Кангалаас, Даркылаах, Марха дьоҕус оройуоннарыгар. Бу туһунан Олохтоох дьаһалта пресс-сулууспата иһитиннэрдэ.
Итинник куттал суоһуурун туһунан куорат баһылыгын солбуйааччы Егор Кардашевскай бэрэссэдээтэллээх суһал штаб мунньаҕар этилиннэ.  
«Гражданскай оборона, нэһилиэнньэни уонна территориялары айылҕа уонна техногеннай ыксаллаах быһыыттан-майгыттан көмүскүүр, баһаартан куттал суоһаабатын хааччыйар управление» МХТ салайааччыта Николай Егоров иһитиннэрбитинэн, Дьокуускай куорат уокуругар, Кангалаас тумулун оройуонугар муус харан уонна уу таһыма үрдээн, 1558 киһи, ол иһигэр 382 оҕо олорор 491 дьиэлэрэ ууга барар кутталламмыт. 
Гражданскай оборона уонна ыксаллаах быһыы-майгы управлениетын салайааччыта Өлүөнэ эбэ уутун таһыма кытаанах хонтуруолга сылдьарын, гидрологическай кэтээн көрүүгэ 3 төгүрүк суукканан үлэлиир уонна биир быстах кэмҥэ үлэлиир («Дьокуускайдааҕы гидрометеорологияҕа уонна тулалыыр эйгэни кэтээн көрүүгэ управление» ФСБТ пууна) пууннар тэриллибиттэрин туһунан иһитиннэрдэ. Кэтээн көрүү пууннара Дьокуускай куоракка, Табаҕа сэлиэнньэтигэр, Кангалаас дьоҕус оройуонугар уонна  Тулагы сэлиэнньэтигэр (быстах кэмнээх пуун) тэриллибиттэр.
Өлүөнэ тардыытын ууга салалтата Дьокуускай куорат таһыгар мууһу кэбирэтэр үлэни түмүктээбит. 47 гектар иэннээх муус хараарбыт, муус харар учаастактарыгар уопсайа 13 км муус эрбэммит. Итини сэргэ ууну ыытар уонна гидротехническэй тутуулар сааскы халаан уутун куттала суох ыытарга бэлэмнэрэ бэрэбиэркэлэммит.
«Табаҕатааҕы өрүс тас үөһүн кытыла сууллар кутталлаах, итиннэ 37 дьиэ баар, онно 101 киһи, итинтэн 22 оҕо олороллор. 2021 сылга куттал суоһаабатын хааччыйар сыаллаах Пригороднай сэлиэнньэтиттэн Эргэ Табаҕаҕа диэри биэрэги бөҕөргөтөр үлэ барбыта. Ити тэрээһин саамай сэрэхтээх учаастактарга,  кытыл ордук улахан эрозиялаах  сирдэригэр ыытыллыбыта», - диэн бэлиэтээтэ Николай Егоров.
 «Якутдорстрой» АУо кытта инертнай матырыйааллар саппаастарын оҥорууга уонна тиэхиньикэ дьуһуурустубатын тэрийиигэ дуогабар түһэрсиллибит. Билиҥҥи туругунан Табаҕа, Хатас, Пригороднай, Тулагы сэлиэнньэлэригэр инертнай матырыйааллар (буор, кумах) саппаастарын оҥоруу түмүктэнэн эрэр. 
Ыксаллаах быһыы-майгы тахсар түбэлтэтигэр суһаллык гражданнары быстах кэмҥэ олордор пууннар арыллыахтара. Ити сыалга Табаҕа, Хатас, Сыырдаах, Тулагы, Капитоновка, Пригороднай сэлиэнньэлэригэр, Кангалаас, Даркылаах уонна Марха дьоҕус оройуоннарыгар уопсайа 1450 миэстэлээх 11 быстах кэмнээх пууннар былааннаммыттар.
Ууга барар сирдэртэн дьону көһөрөргө «ЯПАК» МУТ тырааныспара үлэлэһиэҕэ, пууннарга көһөрүллүбүт нэһилиэнньэҕэ уонна аварийнай-быыһыыр салааларга анаан итии аһылык тэриллиэҕэ.  
Ынах-сүөһүнү уонна сылгылары кэмигэр куоттарар сыаллаах үрдүк сирдэргэ быстах тутар пууннар былааннаммыттар, итиннэ уопсайа 795 ынах-сүөһү уонна 759 сылгы киириэхтээх. Кинилэргэ 9,5 тонна астара бэлэмнэммит. Манна даҕатан эттэххэ, муус устар 26 күнүгэр Тулагы-Киллэм нэһилиэгэр сүөһүнү, сылгыны бэлэмнэммит ууга барбат сирдэргэ куоттарарга эрчиллэр тэрээһиннэр ыытыллыбыттара. 
Мунньахха сааскы халаан уутун куттала суох аһарарга бэлэмнэнии туһунан салалта территориальнай уорганнарын салайааччылара отчуоттаатылар. 
Өлүөнэ мууһа ыам ыйын 14-16 күннэригэр хамсыыра күүтүллэр, ити урукку сыллардааҕар 3-4 хонугунан эрдэлээн буолуоҕа.
Саха сирин территориятыгар муус устарын https://www.sakha.gov.ru/ledohod  онлайн камеранан көрүөххэ сөп.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Саллаат таҥарата — ийэтэ, кэргэнэ
Сонуннар | 08.03.2024 | 09:30
Саллаат таҥарата — ийэтэ, кэргэнэ
Наталья Андреевна Охлопкованы анал байыаннай дьайыыга сылдьар уолаттар олус убаастыыллар, ытыктыыллар, олох дьоруой курдук саныыллар диэни истэн баран, булан кэпсэтэргэ санаммытым уонна, чахчы да, дьоруойдар тыылга эмиэ бааллар эбит диэн санааҕа кэллим.
Хатаска саҥа спорт комплекса арылынна
Сонуннар | 13.03.2024 | 14:09
Хатаска саҥа спорт комплекса арылынна
Хатас урут даҕаны, билигин даҕаны чөл-чэгиэн дьонунан тутахсыйбатаҕа. Ол гынан баран ол туһугар усулуобуйа наадатын бары да өйдүүбүт. Иллэрээ күн, кулун тутар 12 күнүгэр, баҕа санаа туолара маннык эбит диэххэ диэри сабыс-саҥа “Дьулуур” спорт комплексын киэҥ уораҕайа аанын тэлэччи арыйда. Этиллибит кэмҥэ дьон устар сүүрүктүү хотоҕостуу субуллан, 400 миэстэлээх саала...
Норуот эмтиэкэтэ
Тускар туһан | 08.03.2024 | 12:00
Норуот эмтиэкэтэ
Аныгы үйэ буолан үгүспүт социальнай ситимнэри ааҕар, туттар, кэтиир-маныыр. Манна наадалаах, туһалаах сүбэлэр хото суруллаллар. Ону биһиги бүгүн ааҕааччыларбытыгар дьиҥнээхтии көмөлөспүт дьон суруйбуттарын, айылҕалаахтар да эппиттэрин көрөн бэчээттиэхпит. Ол эрээри, барытын туттан, туһанан испэккитигэр сүбэлиибит, бэйэҕит эккит-сииҥҥит тугу ирдиирин, быраас сүбэтин тутуһаргыт ордук.   Куртах бааһын (язва) оһордор ас туһунан Устудьуоннуу...
Утуйуу хаачыстыбата улахан суолталаах
Сонуннар | 15.03.2024 | 14:00
Утуйуу хаачыстыбата улахан суолталаах
Кулун тутар 15 күнүгэр Аан дойдутааҕы Утуйуу күнэ бэлиэтэнэр. ВОЗ статистикатынан, нэһилиэнньэ 10-30% кыайан утуйбакка (бессонница) эрэйдэнэр, сорох дойдуларга ити көрдөрүү 50−60%-ҥа тиийэр.