Саҥа дьыллааҕы остуол

Бырааһынньыктааҕы остуолу киэргэтии – туһунан сиэр. Өҥнөрү туттуна соҕус талыҥ, сырдык, хараҥа халлаан күөҕэ уонна биир тэҥ декордар барсаллар. Остуол сабыыта маҥан буолара ордук, кини ханнык баҕарар өҥү кытта барсар. Чүмэчи уураргытын умнумаҥ, харыйа лабаатыттан букет, бүлүүдэлэр быыстарыгар бэс, харыйа туорахтара, оонньуурдар, хатарыллыбыт отон саҥа дьыллааҕы түүн дьиктитин, уратытын санатыахтара. 
Биллэн турар, саамай сүрүн киэргэл – бүлүүдэлэр. Кинилэр минньигэстэрин ааһан, киһи хараҕын тардар буолуохтаахтар. Баабыр аһы талымастаабакка сиир: оту даҕаны, оҕуруот аһын, фруктаны даҕаны. Онон санаарҕаабакка, остуолгутугар таптыыр бүлүүдэлэргитин барытын ууруҥ. 
Эт – биллэн турар, саҥа сыл хаһаайынын саамай тапталлаах аһа, онон сибиинньэ, бараан, ынах, көтөр эттэрэ барсыахтара. Эти хоһуоччугунан буһаран баран остуолга биэрэргитигэр быһаргыт ордук: оһоххо, духуопкаҕа, грильга ыһаарылаан, бускутан, арааһынайдаан.
Халбаһыттан уонна эттэн нарезка – саҥа дьыл остуолугар бастыҥ бүлүүдэ, кылаабынайа киэргэтиитин табыахха наада. Канапе о.д.а. боростуой сокуускалары быыһыгар эттээн, холобур, буженина, паштет, халбаһы кыбытан биэриҥ.
Гарнир чэпчэки буолара ордук, оҕуруот аһыттан: томат, хортуоппуй, баклажан, кабачок, кукуруза, спаржа, луук. Оҕуруот астарын сибиэһэйдии эбэтэр буһаран ууруохха сөп, ону таһынан маринуйдаммыт эбэтэр салаат быһыытынан.
Салааттарга классикаттан туораабаппыт: “Оливье”, “Мимоза”, “Сельдь под шубой” – тугу сөбүлүүргүтүнэн, дууһаҕыт туохха сытарынан.
Минньигэскэ киирдэххэ, Баабыр барытын сөбүлүө: “Прага” торт буоллун, ханнык баҕарар пирожнайдар, кэмпиэт, сухофрукта. 
Утахха биир баҕа санаа: натуральнай уонна боростуой төһө кыалларынан. Коктейль, микс курдук утахтартан аккаастаныҥ, ол оннугар сухой арыгы, коньяк, соктар, муорустар. Оттон глинтвейн төһө баҕарар бэриллиэн сөп.

Саҥа дьыллааҕы меню

Кууруссалаах, тэллэйдээх тарталетка

Туох наадата:

Тарталеткалар;

Луук;

Кырбастаммыт (кэнсиэрбэлэммит да барсар) шампиньоннар эбэтэр атын таптаан сиир тэллэйдэриҥ;

Куурусса түөһэ.

1. Тэллэйи уонна луугу бытархай гына кырбыыбыт, мас арыытыгар ыһаарылыыбыт. Хаппахтаан ыһаарылыыр ордук, сотору-сотору булкуйабыт.

2. Кууруссаны туустаах ууга буһаран баран кубиктыы кырбыыбыт.

3. Кууруссабытын ыһаарыламмыт тэллэйдээх луугу кытта булкуйан баран тарталеткаларга кутабыт, бэйэ сөбүлүүрүнэн майонезтыахха сөп. Ол эрэн арыыга ыһаарыламмыты эбии майонезтаан куртаҕы буортулуохха сөбүн өйдөөҥ.

Кыһыл балыктаах, иэдьэгэйдээх бутерброд

Туох наадата:

Семга (кыра туустааҕы ылыҥ, баҕарар буоллаххытына хопчуонай да барсар);

Багет;

Ынах арыыта;

Чеснок;

Күөх от ( укроп ордук);

Туус;

Майонез;

Иэдьэгйэ;

Паприка.

1. Багеты эбэтэр батону чараас гына быһабыт. 

2. Иэдьэгэйи майонеһы кытта биир маасса буолуор диэри булкуйабыт, үс өлүүгэ үллэрэбит.

3. Бастакы өлүүнү өссө булкуйан баран пресстэммит чеснок эбэбит, иккискэ – күөх оппутун, укроппутун эбэн булкуйабыт, үһүс бэйэтинэн хаалар.

4. Багеппытыгар эбэтэр батоммутугар саахымат курдук иэдьэгэйбит маассатын кутан чараастык сыбыыбыт, үрдүгэр кыһыл балыкпытын уурабыт. 

 Сыырдаах, икралаах тарталетка

Туох наадата:

Тарталеткалар;

Ууллаҕас сыыр (бары билэр “Дружба” да сыырбыт барсар);

Куурусса сымыыта;

Кыһыл икра.

1. Сымыыты буһарабыт, сойбутун кэннэ бытархай гына кырбыыбыт, сыыры теркалыыбыт (эрдэттэн чаас аҥаара морозильникка уктахха, теркалыырга үчүгэй).

2. Сымыыттаах сыыры холбоон, майонезтаан баран, тарталеткаларга кутабыт, үрдүн кыһыл икранан саба бүрүйэбит.
 

Тэллэйдээх, сыырдаах уйа

Туох наадата:

Эриллибит эт (куурусса, ынах этин, атын да эриллибит эт фарша барсар);

Тэллэй (кэнсиэрбэлэммит шампиньон буолуон сөп);

Сыыр;

Луук.

1. Тэллэйи, луугу олус бытархай гына кырбыыбыт, мас арыытыгар хобордооххо саһархайдыҥы өҥнөнүөр диэри ыһаарылыыбыт.

2. Сойо түспүтүн кэннэ теркаламмыт сыыр эбэбит.

3. Фаршы төгүрүк лэппиэскэ курдук оҥорон баран ортотугар дьөлөҕөстүүбүт. 

4. Бу дьөлөҕөскө сыырдаах тэллэйбитин угабыт.

5. Уйаларбытын хобордооххо ыһаарылыыбыт эбэтэр духуопкаҕа, пароваркаҕа буһарыахха сөп.

«Саҕынньахтаах селедка» салаат

Туох наадата:

Кыра туустаах селедка;

Луук;

Хортуоппуй;

Моркуоп;

Сүбүөкүлэ.

1. Уҥуоҕуттан ыраастаммыт селедканы кубиктыы кырбыыбыт уонна бастакы араҥанан тэлгэтэбит, үрдүгэр бытархай гына кырбаммыт луук + хортуоппуй + моркуоп + сүбүөкүлэ.   

2. Сүбүөкүлэни хойуутук майонеһынан сыбыыбыт (майонез убаҕас соҕус буолуон наада, онон холодильниктан эрдэ таһаарабыт).

3. Бэйэ сөбүлүүрүнэн хас араҥа аайы майонез сыбыахха сөп. Үрдүгэр сымыыт уоһаҕын бытарытан ууруҥ. Бу салаакка дьаабылыканы эптэххэ, өссө тупсан биэрэр. 

 «Мимоза» салаат

Бу салаат урукку “мимозаттан” атыннаах. Ураты амтаннаах уонна экзотичнай буолан, Саҥа дьылга барсар.

Урукку “Мимоза” салааттан уратыта диэн, балык оннугар крабовай палочкалар эбэтэр крабовай эт туттуллар. Ону таһынан:сымыыт, сыыр, луук, хортуоппуй уонна майонез наадалар.

1. Бүлүүдэни араҥанан уурабыт – бастаан крабовай палочка, бытархайдыы кырбаммыт, үрдүгэр луук + майонеһынан сетка уруһуйдуубут.

2. Хортуоппуй + сымыыт + сыыр араҥанан уурабыт.

3. Хас биирдии араҥаны майонеһынан сотобут. Хортуоппуйу дьаабылыканан солбуйдахха, өссө ураты амтаннаныа.

Мандариннаах, быардаах салаат

Туох наадата:

Быар (куурусса);

Мандарин;

Сыыр;

Мэлиллибит хара биэрэс;

Кыһыл болгарскай биэрэс;

Хортуоппуй;

Моркуоп;

Маринованнай оҕурсу;

Сымыыт;

Луук;

Чеснок;

Соевай соус.

1. Сымыыты, хортуоппуйу уонна моркуобу буһарабыт, кубиктыы кырбыыбыт, оҕуруот аһын, луугу, мандарины уонна сымыыты эмиэ кырбыыбыт.

2. Луугу уонна быары ыһаарылыыбыт, сойутан баран быары кубиктыы кырбыыбыт.

3. Барытын салаат иһитигэр булкуйабыт, чеснок, туус, биэрэс эбэбит уонна соевай соус кутан баран эмиэ булкуйабыт.

Эттэн зраза

Туох наадата:

Эриллибит эт (ынах этиттэн);

Сымыыт;

Үүт;

Үрүҥ килиэп эбэтэр батон;

Панировочнай суухара;

Тума;

Туус;

Мас арыыта.

1. Килиэби хоруоскатын ылан баран үүккэ сиигирдэбит.

2. Эриллибит эккэ сиикэй сымыыт, туус, тума, луук эбэбит. 

3. Сымыыты буһаран баран кырбыыбыт уонна ыһаарыламмыт луукка эбэбит.

4. Эти илитиллибит килиэби кытта холбуубут.

5. Эриллибит эттэн лэппиэскэлэри оҥоробут, ортотугар буспут сымыыты кытта холбоммут ыһаарыламмыт луугу кутабыт, лэппиэскэбитин сымыыта көстүбэт гына сабабыт.

6. Зразаларбытын панировкалаан баран хобордооххо мас арыытыгар ыһаарылыыбыт.