Роман Дмитриев аатынан кытыл: бэҕэһээ, бүгүн, сарсын

Дьокуускай куорат олохтоохторо дьыл хайа да кэмигэр биир таптаан сылдьар, сынньанар, айылҕалыын алтыһар – көннөрү дьаарбайар, хаалыктаах хаамар, хайыһар тэбэр, балыктыыр, сайын сөтүөлүүр, күҥҥэ сыламныыр – сирдэрэ 2017 сылтан сахаттан бастакы олимпийскай чемпион Роман Дмитриев аатын сүгэр.
Роман Дмитриев аатынан кытыл куорат соҕотох официальнай сөтүөлүүр сиригэр тиэрдэринэн, сайыҥҥы өттүгэр дьон-сэргэ, тиэхиньикэ даҕаны ордук тоҕуоруһар уулуссата. Быыла-буора суох, ыраас, эриэ-дэхси суолунан сөтүөлүү, күүлэйдии барыахтарын массыыналар даҕаны, куорат олохтоохторо даҕаны тэһийбэккэ күүтэллэр. 
Ааспыт сылтан манна Дьокуускай куорат маастар-былаанынан баараҕай тупсарыы үлэтэ, хапытаалынай өрөмүөн ыытыллар.

2017 сыллаахха диэри куорат бу оройуона, куораты халаан уутуттан харыстыыр даамба буоларынан, норуокка «202-с микрооройуон даамбата» диэнинэн биллэрэ. Суола Хабаров уулуссатыттан саҕаланан баран, Хатыыстаах арыытыгар тиийэр, устата 1,6 км, мантан 374 м куорат сөтүөлүүр сирэ ылар. 2021 сыллаахха куорат бу биир кэрэ көстүүлээх, айылҕа ландшафтаах муннугун өрөмүөннүүр туһунан кэпсэтиилэр ыытыллыбыттара, түмүгэр Дьокуускай куорат маастар-былааныгар киирбитэ.

«Куорат 202-с түөлбэтигэр  биһиги Роман Михайлович Дмитриев аатынан кытылы тутар санаалаахпыт. Бу бырайыагы 2024 сылга диэри олоххо киллэрэр сыалы туруорабыт. Үүнэр көлүөнэ дьоммут улуу биир дойдулаахтарын ахта-саныы сылдьыахтаах. Оҕолорбут пааматынньык аттыгар туран: «Бу кимий?»– диэн ыйыттахтарына, биһиги «саха норуотун аан дойду үрдүнэн өрө көтүппүт, бүтүн өрөспүүбүлүкэ сайдыытыгар улахан кылааты киллэрбит киһи, биһиги кини туһунан өйдүү сылдьыахтаахпыт» диэн дьоһуннаахтык хоруйдуохтаахпыт,– диэн 2021 сыллаахха оччолорго Дьокуускай куорат баһылыгын эбээһинэһин толорооччу Евгений Григорьев этэн турардаах.

Ол курдук «Стандартпроект» ХЭУо, «Nomado» архитектурнай бюро уонна Дьокуускай куорат архитектордара кытылы саҥардыы бырайыагын, дизайн-кодун толкуйдаан, уруһуйдаан биэрбиттэрэ. 2023 сыллаахха бэдэрээтчитинэн «Кинг-95» ХЭУо талыллан, ол сыл алтынньытыгар өрөмүөн үлэтэ саҕаламмыта. Саҥардыы үлэтин сорох чааһа «Азия оҕолоро» Норуоттар икки ардыларынааҕы спорт оонньууларын көрсө түмүктэммитэ.

2024 сыл от ыйын 13 күнэ, субуота. Роман Дмитриев аатынан кытылга  салгыы туох үлэ ыытылла турарын билсээри, балаҕан ыйыгар Куорат төрөөбүт күнүгэр диэри тутуллан бүтэрин көрөн итэҕэйээри, Хабаров уулуссатыттан тыы ыстаансыйатыгар диэри хаамабыт. Кытылтан чугас «Кыайыы болуоссата» оптуобус тохтобула эрэ үлэлиир, Хабаров – Ларионов уулуссалара сабыллан турарынан, онтон атын тохтобуллар үлэлээбэттэр (от ыйын 15 күнүгэр суол арыллыбыта – Аапт.). Ол үрдүнэн, таһыттан көрдөххө, суол-иис үлэтэ бүппүт курдук: тротуар билиитэлэрэ тэлгэммит, массыына, бэлисипиэт суолларыгар аспаал ууруллубут. Урукку сыап оннугар эрэһээҥки күрүөнү туруоран, үлэһиттэр сырдык бороҥ өҥүнэн кырааскалыы сылдьаллар. Сибэкки, мас үүнэр «күөх сиэптэргэ» хара буору кутан, дэхсилээн эрэллэр. Онтон салгыы тыы ыстаансыйатын диэки бардахха, сүрүн үлэ онно ыытылла турара көстөр. Ыарахан тиэхиньикэ барыта пляж фудкортун аттыгар турар, сөтүөлүүр сир үрдүгэр тыраахтырдар гравийы таһан, күүлэйдиир балаһаакка оҥороллор. Онтон ырааттахха, бүтэһик смотровой балаһаакка тротуара уурулла илик, ол эрээри бу эрэ балаһааккаҕа чарапчы (навес) тимир каркааһа көстөр.

Хапытаалынай өрөмүөн куорат сөтүөлүүр сирин эмиэ хабарынан, салгыы пляж диэки хаамабыт. Быыһааччыларга аналлаах үс саҥа вышка, сөтүөлүүр сири кыйа саҥа күрүө харахха тута быраҕыллаллар. Үөһээ балаһааккаҕа тахсар таас сыыры туппуттар, шезлоннар баар буолбуттар. Кыра оҕолорго анаан «лягушатниктан» ураты салгынынан үрүллэр улахан сыырдаах бассейны тэрийбиттэр. Ону таһынан улахан дьоҥҥо сапборд уонна уу бэлисипиэттэрин куортамныыллар. Пляжка киириигэ харабыллар хас биирдии улахан суумкалаах дьону тохтотон, аһыы утах, атын бобуулаах мал-сал баарын-суоҕун бэрэбиэркэлииллэр, итириктэри үүрэллэр.

Бу күннэргэ туох үлэ ыытылла турарын, өрөмүөн хаһан түмүктэнэрин туһунан «Главстрой» муниципальнай хааһына тэрилтэтин суол тутуутугар  салаатын салайааччыта Владимир Макаровы кытта кэпсэттибит уонна саҥа кытыл дизайн-бырайыагын кытта билистибит.

– Роман Дмитриев аатынан кытыл өрөмүөнүгэр 367 мөл. сокуобай үп-харчы көрүллүбүтэ. Билиҥҥи туругунан Хабаров уулуссатыттан кытылга киирэр суол арыллан турар, бэлисипиэт ыллыктара, аспаал бастакы араҥата ууруллубуттара. Күрүө кырааската, уот линияларын саҥардыы үлэтэ ыытылла турар. Онон өрөмүөн 65% бүттэ. Улахан иэннээх үлэттэн аспаалы толору ууруу уонна суол бэлиэлэрин туруоруу хаалла, бу маны бэдэрээтчит атырдьах ыйыгар саҕалыаҕа.

Үлэ бара турар кэмигэр бырайыакка уларыйыылар киирбиттэрэ. Ол курдук, көннөрү тротуар билиитэтин гранит тааска уларыппыппыт. Оттон көҕөрдүү уонна мас олордуу үлэтэ эһиил саҕаланыаҕа, быйыл буорун кутан, бэлэмнээн эрэ биэрэбит. Урут киоскалар турар сирдэрин хааллардыбыт,  онно “СТО” МУП атыыны-эргиэни тэрийиэхтээх. Маны таһынан икки сылаас тохтобул үлэҕэ киириэҕэ.

Хантараак усулуобуйатын быһыытынан толору өрөмүөн сэтинньи ыйга түмүктэниэхтээх, ол эрээри куорат баһылыга Евгений Григорьев балаҕан ыйыгар – Дьокуускай куорат күнүгэр түмүктүүргэ сорук туруорбутун төһө кыалларынан толоруохпут,– диэн Владимир Владимирович үлэ хаамыытын уонна болдьоҕун билиһиннэрдэ.

Дизайн-бырайыагы көрдөххө, сөтүөлүүр сири устунан амфитеатр, суунар, таҥас уларыттар кабинкалар, ийэ уонна оҕо хосторо, хачыаллаах чарапчылар, оҕо балаһаакката, атыы-эргиэн эрээттэрэ баар буолуохтара.

Үс смотровой балаһааккаттан иккитэ чарапчылаах буолар эбит. Улуу спортсмен аатыгар-суолугар сөп түбэһиннэрэн, итиннэ эти-сиини эрчийэр «Коркин тренажердара», воркаут балаһааккалар баар буолуохтара. Бастакы смотровойга Өлүөнэ өрүскэ судоходство 100 сылыгар анаммыт пааматынньык оннугар хаалар. Суол уонна тротуар икки ардыларыгар оттоох-мастаах, ыскамыайкалардаах парклеттары тутуохтара. Уулуссаны сэргэ дьоҕус архитектурнай оҥоһуктарга эмиэ сырдатыы баар буолара сабаҕаланар.

Ити курдук, Роман Дмитриев аатынан кытылга төһө да үлэ улахан аҥаара оҥоһуллубутун, саба тарыйан көрүүгэ түмүктэнэрэ бу кэлбит курдук да буоллар, элбэх сорук турар. Онон бырайыакка уруһуйдаммытын курдук аныгылыы, тупсаҕай, кыраһыабай кытыл буолуоҕа диэн эрэнэбит.

Хаартыскалар: ааптар түһэриитэ, «Главстрой» МХТ уонна «Google Карты» сыһыарыы