19.05.2022 | 13:00 | Просмотров: 683

Кытыастар кыһыл хаалтыстаах...

Ааптар: Айыына ДОНСКАЯ
Бөлөххө киир

Бүгүн ыам ыйын 19 күнэ – Бүтүн Арассыыйатааҕы Пионер күнэ. Оруобуна бу күн, 1922 сыллаахха, комсомуол Бүтүн Арассыыйатааҕы II-с кэмпириэнсийэтигэр пионер этэрээттэрин тэрийэр туһунан быһаарыы ылыллыбыта. Бу күн Пионерия төрөөбүт күнүн быһыытынан 70-ча сыл, 1991 сыллаахха Сойуус ыһыллыар диэри, бэлиэтэммитэ. Пионерскай тэрилтэ чилиэннэринэн 200 мөлүйүөнтэн тахса 10-14 саастаах оҕолор буолан ааспыттара. 
Санаан көрүҥ, 200 мөлүйүөнтэн тахса киһи уот кыһыл хаалтыһы киэн тутта иилинэн пионер күөстүү оргуйар көхтөөх олоҕунан олорон ааспыт. Ол саҕанааҕы пионердар дьоллоох оҕо саас кэрэхсэбиллээх кэмин бары да күндүтүк саныыбыт.
Общественнай-политическай өттүгэр тохтуу барбакка, түгэнинэн туһанан кылгастык санаан аһардахха, кыһыл хаалтыһы миэхэ эһээ Ленин төрөөбүт күнүгэр үөрүүлээх линейкаҕа иилбиттэрэ. Долгуйуу, үөрүү, өрө көтөҕүллүү кууспутун билигин да саныыбын. Дьиэбэр баран иһэн суолга баар дуу диэбиттии хаалтыспын тутан көрөөһүнүм, тиийээт киэн тутта сиэркилэҕэ көрүнүүм, дьонум үөрүүлэрэ билигин даҕаны харахпар көстөр.
Пионерия күнүн сылын аайы диэҥ далааһыннаахтык бэлиэтиир этибит. Пионер күнэ диэн тылы иһиттэхпинэ сонно төбөбөр похуот диэн тыл киирэр.  Бу күн, үгэс быһыытынан, ыһык-тайма буолан, үрүһээк сүгэн айылҕаҕа похуоттуу барарбыт. Ол кэтэһиилээх да күн этэ, кыһыны быһа дьиэттэн-оскуолаттан ырааппатах кыра дьоҥҥо. Билигин даҕаны харахпар ойуур ортотугар киэҥ алааска кутаа уот, пионер кэккэтигэр киирэн эрэр оҕолор кэчигирэһэн тураллара, бииргэ үөрэммит оҕолорум мэник-тэник сирэйдэрэ көстөн кэлэр. Ол саҕана улахан бобуу суох быһылааҕа, бары кылааһынан тус-туспа кыра кутаа уоту уматан, ас буһарынан, хортуоппуй үтэн сиэн күннүүр этибит. Барарбытыгар учууталлар уоппутун уунан саба ыһан умуорараллара. Ити күн төһөлөөх кутаа уот уматыллыбыта буолуой даҕаны ойуур баһаара тахсыбытын өйдөөбөппүн. Үтэн буһарбыт хортуоппуйбут минньигэһиэн, амтана билигин да биллэр курдук. Дэлби оонньоон-көрүлээн, дьиэбитигэр сылайан-элэйэн төннөрбүт. 
Биирдэ похуоттан дьиэлээн иһэн учууталбытын кытта эбэни киирэн көрөн ааһыахха диэн буолла. Ол иннинэ эбэ мууһа хамсыы илик этэ. Биһиги биэрэккэ чугаһааппытын кытта, биһигини эрэ күүтэн турбут курдук, эбэ мууһа эстэн тоҕо барда. Тыас-уус, биһиги үөрүү-көтүү. Учууталбыт: “Оҕолоор, бу күнү өйдөөн хаалыҥ, муус эстэригэр түбэһэр сэдэх түбэлтэ”, - диэбитин билиҥҥэ диэри өйдүү сылдьабын. Кырдьык даҕаны наһаа сөҕүмэр, кэрэ көстүү этэ. Кэнники улаатан баран түбэһэн көрө иликпин. 
Оскуола олоҕор куруук көхтөөхтүк кыттарым. Сылын аайы Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа Федор Попов аатын сүгэр пионерскай этэрээппит бэрэссэдээтэлинэн талылларым. Комсомуол да буолан баран мэлдьи олох үөһүгэр этим. Ол, этэргэ дылы, олох атын устуоруйа. 
Пионер күнэ, пионер буола сылдьыбыт олохпут кэрчик кэмэ, төһө да ааспытын иһин, өрүү сүрэхпитигэр иҥэн сылдьар. Үөлээннэхтэрбин Пионер күнүнэн!

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Багдарыын Ньургун: «Туһаныллыбат сир төрүт аата умнуллар  кутталлаах...»
Дьон | 06.11.2025 | 12:00
Багдарыын Ньургун: «Туһаныллыбат сир төрүт аата умнуллар  кутталлаах...»
Багдарыын Сүлбэ «Киин куорат» хаһыакка үгүстүк бэчээттэнэрэ, кини суруйууларын ааҕааччы куруук күүтэрэ, онтон элбэҕи билэрэ-көрөрө, сомсон ылара. Баара буоллар, сэтинньи 8 күнүгэр 97 сааһын туолуохтааҕа.   Кини дьоһун үлэтин салҕааччы, бэйэтин кэнниттэн хаалларбыт баай матырыйаалын харайааччы – улахан уола Багдарыын Ньургун – бүгүҥҥү ыалдьыппыт. Саха топонимикатыгар улахан кылаат буолуо этэ –...
Үлэлии сатаатахха, туох барыта кыаллар
Дьон | 09.11.2025 | 12:00
Үлэлии сатаатахха, туох барыта кыаллар
«Эр бэрдэ» рубрикабыт бүгүҥҥү ыалдьыта – Саха Өрөспүүбүлүкэтин физическэй култуураҕа уонна спорка туйгуна, «Бүлүү куоратын физическэй култууратын уонна спордун сайдыытыгар кылаатын иһин» бэлиэ, үөрэх министиэристибэтин грамоталарын туһааннааҕа Иннокентий Михайлов. Иннокентий Романович Бүлүү куоратын Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа Николай Саввич Степанов аатын сүгэр 3 №-дээх оскуолатын физкултуураҕа учууталынан үлэлиир, чөл олох пропагандиһа.  ...
«Ытык Сир»: сыыппара алыптаах сабыдыалынан
Сонуннар | 13.11.2025 | 21:38
«Ытык Сир»: сыыппара алыптаах сабыдыалынан
Бу күннэргэ норуот өйөбүлүн ылбыт «Ытык Сир» бырайыак улахана түмүктэннэ. Саха итэҕэлигэр олоҕурар тутууга барыта 18 маастар үлэлээтэ. Бырайыак маны сэргэ саха итэҕэлигэр дьоһун миэстэни ылар «9» сыыппараны кытта ыкса ситимнээх.
Любовь Аввакумова:  «Тыыннаахпыт тухары бииргэ буолуоҕа»
Дьон | 15.11.2025 | 12:00
Любовь Аввакумова: «Тыыннаахпыт тухары бииргэ буолуоҕа»
Уол оҕо барахсан билиҥҥи кэмҥэ дьылҕата таҥара илиитигэр. Хаһан баҕарар дойдутун көмүскүү барарга турунуон сөп. Онно биһиги, ийэлэр, кэргэттэр, аймана хаалабыт, утуйар уубут көтөр, куруук ол дойдуга туох буоларын кэтии-маныы сылдьабыт.