27.07.2022 | 14:33

КҮҮЛЭЙИ ЫЫТЫЫ СИЭРЭ-ТУОМА

Сахаларга от охсуутун биир ураты сиэринэн-туомунан элбэх дьону мунньан «күүлэйи» тэрийии буолар. Сиэри-туому киэҥ ходуһаҕа ыытыллыахтаах
Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

Былыр баай дьон бэйэ-бэйэлэрин кытта мөккүһэн, үөр сылгыны туруораллар этэ диэн номохторго баар. Оттон билигин улуустарга, нэһилиэктэргэ Күүлэй күрэҕин ыытар үгэстэннилэр – бу, биллэн турар, норуот быһыытынан олохпут-дьаһахпыт укулаатын харыстааһын биир көрүҥэ, ону ааһан кэлэр көлүөнэҕэ саха дьарыгын көрдөрөр, пропагандалыыр буоллахпыт.

Күүлэй сиэрин-туомун алгысчыты эбэтэр аҕа саастаах киһини ыҥыран толотторуохха сөп. Бастаан отуу сиргэ туран, түөрт хайысхаҕа сүгүрүйүллэр уонна уот оттуллар. Аал уот иччититтэн, дойду иччитэ Аан Алахчын Хотунтан, от-мас иччилэриттэн от үлэтигэр көҥүл ылыллар уонна уйгуну-быйаҥы көрдөһөр алгыс тыла этиллэр. Уокка сиэл биэриэххэ сөп. Отчуттарга таһаарыылах үлэни баҕарар алгыс этиллэр, ону кытта кымыһынан, саламаатынан, арыылаах алаадьынан айах тутуллар. Алгыс бүппүтүн кэннэ дьон сэргэ бары уруйдууллар-айхаллыллар.

Сиэр-туом сүрүн ирдэбилэ – алгыс барар кэмигэр дьон бары алгыс этэр киһи кэннигэр, илин диэки хайыһан, чуумпуран туран алгыһы истиэхтээхтэр. Ол кэнниттэн от үлэтэ саҕаланар.

«Сүрүн үлэ алгыс этэр киһини уонна күүлэйгэ кыттар отчуттары кытта барар. Холобур, алгыһы нойосуус үөрэтэр сыыһа. Киһи алгыс ис хоһоонун, тутулун өйдөөтөҕүнэ, толоруллар ирдэбилин биллэҕинэ бэйэтэ ис-иһиттэн  таһааран этэн киирэн барыаҕа. Күрэххэ кыттар отчуттарга алгыс өйдөбүлүн, суолтатын, сиэр-туом хамсаныыларын кэпсиигин, көрдөрөн биэрэҕин. Хайа өттүттэн киирэн, тугу толоруохтаахтарын быһаараҕын», - А.С.Федоров «Өбүгэ сиэрэ-туома» диэн кинигэтигэр суруйар.

_____________________________________

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Бобёр: «Үрдүк Айыылартан эрэ көрдөһөҕүн, ханнык да хамандыыр кэлэн быыһаабат»
Дьон | 09.05.2025 | 14:00
Бобёр: «Үрдүк Айыылартан эрэ көрдөһөҕүн, ханнык да хамандыыр кэлэн быыһаабат»
Анараа хас биир күн күндү: бүгүн бааргын — сарсын суоххун... Уолаттарбыт барахсаттар араас моһолтон, чуһуурар буулдьаттан, үөһээттэн көтөн кэлэр «дьэгэ-баабалартан» кыл түгэнэ, мүччү-хаччы түһэн төннөн кэллэхтэринэ, айыыларбытыгар эрэ махтанабыт буоллаҕа. «Бобёр» позывнойдах хорсун буойун иккистээн хантараак баттаан сэриилэһэ сылдьан бааһыран, билигин Москваҕа госпитальга  кэлэн эмтэнэ сытар.   Бобёр 2023 сыл саҥатыгар,...
Историяны сэгэттэххэ...
Сонуннар | 10.05.2025 | 12:06
Историяны сэгэттэххэ...
Улуу Кыайыы 80 сылын чэрчитинэн быйылгы сыл Арассыыйаҕа Аҕа дойдуну көмүскээччи, Саха сиригэр Ийэ дойдуну көмүскээччи сылларын биллэриллибитэ.  Оттон култуура  тэрилтэлэригэр быйыл – История өйдөбүнньүгүн сыла.   Дьокуускайга сахаттан бастакы Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа Федор Кузьмич Поповка аналлаах пааматынньык турда.  Дьоруой биир дойдулаахтара, Мэҥэ Хаҥалас улууһун Баатара нэһилиэгин бэрэстэбиитэллэрэ дьоруой аймахтара  Федор...
Эр киһи наада дуо?
Сынньалаңңа | 18.05.2025 | 21:35
Эр киһи наада дуо?
Бу киһи эмиэ мэлийдэ. Күүтэн-күүтэн көхсүм сылайда, кэтэһэн-кэтэһэн кэтэҕим элэйдэ. Баҕайы, эмиэ ханна эрэ халаара сылдьара буолуо, эбэтэр гаражка тиийэн хаартылыы олороро дуу? Уопсайынан, эр киһи туохха наадалааҕый? Күннээҕи олоххо дуу, түүҥҥү таҕылы ханнарыыга дуу? Саатар дьиэтигэр кэлэн дьыбааҥҥа тиэрэ түһэн тэлэбиисэр да көрөрө баҕалаах. Сорох дьахталлар эрбит суох буоллаҕына...
«Килбиэннээх үлэ куората» анал аакка аналлаах быыстапка
Сонуннар | 10.05.2025 | 12:01
«Килбиэннээх үлэ куората» анал аакка аналлаах быыстапка
Кэлэр кэм кэскилин үлэнэн ситиспит, дьулуурунан-тулуурунан  уһаммыт дьоһун дьоммутугар махталбыт бэлиэтэ быыстапка үрдүк таһымҥа ааста. Улуу Кыайыы күнүгэр анаммыт дьаһаллартан, тэрээһиннэртэн биирдэстэрэ – Дьокуускай куоракка 2022 сэтинньи 15 күнүгэр иҥэриллибит «Килбиэннээх үлэ куората» диэн үрдүк ааты кэпсиир быыстапка буолла. Быыстапка бу дьыл ыам ыйын 9 күнүгэр Кыайыы болуоссатыгар турда. Манна...