08.11.2021 | 13:30

Харантыын кэмин туһалаахтык атаарабыт

Харантыын кэмин туһалаахтык атаарабыт
Ааптар: Айыына Ксенофонтова
Бөлөххө киир

Төрөппүттэр “оҕом тэһийбэт”, “оҕолорум ыттаах куоска курдук ырдырҕаһан тахсаллар” дииллэрин үгүстүк истэбит. Кырдьык, локдаун кэмигэр күнү быһа дьиэҕэ хаайтаран олорор оҕолор тугу гыныахтарын сөбүй? 

 

Бииргэ астыыбыт

Үгүс оҕо сөбүлүүр дьарыга. Оҕоҕутун куукунаҕа көмөлөһүннэриҥ, бииргэ астааҥ. Баҕар, бурдугу, саахары, үүтү, ууну да тохтун, сатаатын-сатаабатын. Маныаха өссө биир үтүө сүбэ баар – бородуукта атыылаһаргытыгар эмиэ оҕоҕутун илдьэ сылдьыҥ.  

 

Киинэ, килиип уһулабыт

Аныгы үйэҕэ дьиэттэн тахсыбакка олорон киинэ, килиип уһулуохха сөп. Онуоха анал сыһыарыы элбэх. Бу – оҕону саататарга бэртээхэй дьарык. Дьээбэлээҕи, күлүүлээҕи да буоллун. Оҕону, араастаан таҥыннара-таҥыннара, видеоҕа уһулуҥ уонна анал сыһыарыы көмөтүнэн тэттик киинэ эбэтэр көрдөөх килиип таҥан таһаарыахха сөп. Музыка, сурук-бичик, тыас-уус эбэн биэриҥ.   

 

Остуол оонньуулара

Дьиэ кэргэнинэн хабылыктааҥ, хаамыскалааҥ, хаартылааҥ, лотолааҥ. Элбэх буолан оонньуур, күрэхтэһэр өссө үчүгэй. Билигин “Монополия” эҥин диэн араас оонньуу элбэх. Хас да пазлы холбоон баран, дьиэ кэргэнинэн хомуйуҥ. Өссө хамаандаҕа арахсыахха сөп.

 

Пластилин оҥоробут

Маҕаһыынтан атыылаһар, биллэн турар, судургу. Ол эрээри пластилины дьиэтээҕи усулуобуйаҕа оҥорон, оҕону аралдьытыахха сөп.

Эһиэхэ наада: 1 ыстакаан уу, 1 ыстакаан туус, 2 ч.нь. мас арыыта, ас кырааската (моркуоп эбэтэр сүбүөкүлэ суога), 3 ыстакаан бурдук, 2 ост.нь. крахмал.

Бэлэмнээһинэ: дириҥ иһиккэ ууну, мас арыытын, тууһу уонна ас кырааскатын кутан булкуйуҥ. Онно бурдугу, крахмалы кыра-кыра эбиҥ, биир маасса буолуор диэри үчүгэйдик мэһийиҥ.

Пластилины хаппахтаах иһиккэ ууран харайыахха эбэтэр ас пленкатыгар суулаан холодильникка туруоруохха сөп.

Оҕо билэр геройдарын оҥоруҥ эбэтэр бу дьарыгы кинигэ ааҕыытын кытта дьүөрэлээҥ. Аахпыт айымньыгыт персонажтарын утары оҥорон иһиҥ.

 

«Бириэмэ капсулата»

Оҕону кытта “бириэмэ капсулатын” оҥоруҥ. Кини саҥа төрөөт да түспүт хаартыскатын, билиҥҥи мэтириэтин, уруһуйдарын, оҥоһуктарын, чиэппэрдээҕи сыаналарын суруйан (оскуолаҕа үөрэнэр буоллаҕына), биир дьоҕус хоруопкаҕа мунньуҥ. Итиэннэ киһи көрбөт сиригэр, холобур, үөһэ турар ыскаапка таһааран ууруҥ. 

 

Квест

Тус-туспа кумааҕыга элбэх да элбэх боппуруоһу суруйуҥ уонна барытын улахан бааҥкаҕа угуҥ. Итиэннэ дьиэ кэргэнинэн төгүрүччү олорон хоруйдааҥ. Бу бэйэ-бэйэҕитин үчүгэйдик билэргэ да үчүгэй. Элбэх оҕолоох ыалга өссө ордук.  

 

Интервью

Кыра оҕолоох дьоҥҥо үчүгэй дьарык. Дьиэҕэ олорор кэмҥитигэр кырачааҥҥытыттан интервьюта ылыҥ, видеоҕа уһулуҥ. Холобур, ырыа ыллатан, хоһоон аахтаран баран, ону-маны ыйытыҥ. Эбэтэр ас астыы сылдьан, кинигэ ааҕа олорон. Бу кэлин дьиэтээҕи архыыпкытын байытар матырыйаал буолуоҕа.

Сонуннар

07.12.2023 | 10:00
Сокуон-тойон

Ордук ааҕаллар

Афанасий Романов:  «Сорох үлэбин ситэрэргэ үөһэттэн күүс киирэр»
Дьон | 30.11.2023 | 16:00
Афанасий Романов: «Сорох үлэбин ситэрэргэ үөһэттэн күүс киирэр»
Бүгүҥҥү кэпсиир киһим – “СӨ худуоһунньуктарын айар сойууһа” уопсастыбаннай тэрилтэ бэрэссэдэтээлэ, СӨ норуодунай худуоһунньуга, СӨ искусствотын үтүөлээх деятелэ, РФ үтүөлээх худуоһунньуга, Дьокуускай куорат бочуоттаах олохтооҕо Афанасий Афанасьевич Романов. Сэтинньи ыйга Дьокуускай куорат 203-с түөлбэтигэр 24 №-дээх «Сардаана» оҕо саадын кэлэктиибин көҕүлээһининэн уонна төрөппүттэр, уопсастыбаннас өйөбүллэринэн Саха сирин историятыгар бастакы уонна...
Саха сирин 2024 сыллааҕы бүддьүөтүн сокуона ылылынна
Сонуннар | 01.12.2023 | 15:00
Саха сирин 2024 сыллааҕы бүддьүөтүн сокуона ылылынна
Ил Түмэн мунньаҕар, тиһэх иккис ааҕыыга, Саха Өрөспүүбүлүкэтин 2024 уонна былааннаммыт 2025-2026 сыллардааҕы судаарыстыбаннай бүддьүөтүн туһунан сокуона ылылынна.
Мас тардыһыытын айти технология тупсарыаҕа
Дьон | 01.12.2023 | 10:00
Мас тардыһыытын айти технология тупсарыаҕа
Оскуола биэрэр билиитин таһынан оҕолору дьоҕурдарынан, талааннарынан, туохха тыыппалаахтарынан көрөн эбии үөрэхтээһини тэрийии киин куораппытыгар үрдүк таһымҥа барар. Бу күннэргэ Дьокуускай куорат Оҕо айымньытын дыбарыаһын “Кванториум” технопааркатын иһинэн үлэлиир “IT-Энерджи” куруһуок уһуйуллааччыта Арсений Колесов уонна салайааччыта Денис Алексеевич Данилов “Мас тардыһыытыгар аналлаах модифицированнай тэрил” диэн бырайыактарыгар патент ылары ситистилэр.   Патеннаммыт...
Уон ыйдаах көрдөрүү куһаҕана суох
Сонуннар | 01.12.2023 | 12:30
Уон ыйдаах көрдөрүү куһаҕана суох
Саха сирин тыатын хаһаайыстыбатын тэрилтэлэрэ сүрүннээн ынах-сүөһү, сылгы, сибиинньэ, таба уонна көтөр иитиитинэн дьарыктаналлар. Былырыыҥҥы, алтынньы ыйдааҕы көрдөрүүнү кытта тэҥнээтэххэ, өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн ынах-сүөһү ахсаана 1,1%-нан, сибиинньэ – 4,4%-нан, сылгы – 5,3%-нан аҕыйаата. Таба ахсаана 2,9%-нан уонна көтөр 0,2%-нан эбилиннэ.   Быйыл, 2023 сыл уон ыйын түмүгүнэн, өрөспүүбүлүкэ тыатын хаһаайыстыбатын тэрилтэлэригэр уопсайа...