Кыыс оҕо аҕатын суолун батыһарын бүгүҥҥү сэһэргэһээччим үтүө холобуругар көрөбүт. Кинини үс тылынан кылгастык билиһиннэриэххэ сөп. Суоппар, булчут, уус. Людмила Ивановна Тарасова тимир көлөнү эрэллээх доҕор оҥостубутун, оҕо сааһыттан булт абылаҥар ылларбытын сэргии ааҕыҥ. ИЛЛЭЭХ-ЭЙЭЛЭЭХ ДЬИЭ КЭРГЭН – Людмила Ивановна, кэпсэтиибитин билсиһииттэн саҕалыахха. – Мин Үөһээ Бүлүү улууһун Хоро нэһилиэгэр...

Арай, интэриниэт Сардаана Ушницкая диэн аатынан туолбут. Эчи, бэрдин. Ити балтым дии. Чыкырык. Сүрэҕим үөрэр. Биһиги ыал буоларга быһаарынан убайбар дьукаах буолбуппут. Икки эдэр ыал. Убайым аах, билигин гроссмейстер, Петр Ушницкай,  нарын кыыстаахтар. Лена диэн. Онтон Сардаананы Таҥара бэлэхтээбитэ. Аҕыс хонон баран биһиэхэ Саргылаана кэлбитэ. Ол кэмҥэ убайым Владимир Высоцкай...

Ахсынньы аам-даам тымныыта сатыылаан турдаҕына оҕус сылыгар күн сирин көрбүтүм. Оҕус  эмиэ киһи курдук үчүгэйдээх, куһаҕаннаах, сытар ынаҕы туруорбат сымнаҕас, мас көнө буолуон сөп. Эбэтэр харыйаны таҥнары соспут курдук хадаар, өһөс  майгылаах оҕустар баар буолааччылар. Айаннаан испэт бытаан, кымньыыны чыпчаххайы билиммэт нэс эбэтэр сыыдам  аллаах айаннаах оҕустар эмиэ бааллар. Ити...

Мин иистэнэр, уһанар дьону, бэйэм ол чааһыгар тугу да сатаабат буоламмын, олус ытыктыы, сөҕө көрөбүн. Кинилэр айан-тутан таһаарбыт оҥоһуктара, иистэрэ хайа баҕарар киһи сүрэҕин уулларар, кэрэхсэтэр буоллаҕа. Бүгүн кэпсиир киһим Уус Алдан Суоттутуттан төрүттээх, 30-тан тахса сыл үөрэх эйгэтигэр үлэлээбит, СӨ үөрэҕириитин туйгуна, СӨ Бэрэсидьиэнин профтехүөрэхтээһиҥҥэ Гранын хаһаайката, икки оҕо...

Мин учууталым, уһуннук бииргэ үлэлээбит салайааччым Аҕа Дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, РСФСР үөрэҕириитин туйгуна, СӨ норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ Лыткин Василий Сергеевич быйыл сэтинньи 19 күнүгэр төрөөбүтэ 100 сыла. Кини сырдык аатыгар сүгүрүйэн бу ахтыыбын суруйабын. Мин кинини 1950 сылтан көрөн билэр этим. Сэрии кэннинээҕи сут, кураан хаарыйбыт оҕото оччотооҕуга...

Хас биирдии нэһилиэк киэн туттар, тарбахха баттанар киһилээхбуолар. Кини, төһө да дьоруой буолбатар, төһө да чиэскэ-бочуокка сылдьыбатар, кылаабынайа, дьон кинини ытыктыыр, махтанар, кини туһунан истиҥник ахтар, саныыр. Маннык дьон үксүн им бүтэй сылдьаллар, түөстэрин тоҥсумматтар, бүгүрү үлэһиттэр, дьоҥҥо үтүөнү да оҥордохторуна сэмэй барахсаттар. Биир оннук киһи туһунан бүгүн кэпсиэхпин баҕарабын....

Кини – Чурапчы көһөрүллүүтүн кыттыылааҕа. Кэбээйи оройуонугар тиийэн, эрэйи эҥээринэн тэлэн, кыл тыына ордон кэлэн, үөрэнэн, киһи-хара буолбута. “2017 сыллаахха судаарыстыбаннай архыыбы хаһан, үөрэтэн бэйэм төрүччүбүн 9 көлүөнэни хабан оҥордум. Онно көрдөхпүнэ, бу аҕа ууһун 4-с көлүөнэтиттэн мин соҕотох тыыннаах хаалбыт эбиппин. Онон урукку көлүөнэ киһитэ буоларбынан, кэлэр кэнчээри ыччаттарбар...

*Гаврил Иванович Окороков, Амма улууһун Бөтүҥ, Чапчылҕан нэһилиэктэрин бочуоттаах олохтооҕо, РФ үлэтин бэтэрээнэ Сэриини эттэринэн-хааннарынан билбит Мария Григорьевна, Михаил Васильевич олохторун кинилэр оҕолоро, сиэннэрэ, кэлэр кэнчээри ыччаттара, хос сиэннэр салҕыыллар. Амма улууһун бастакы прораба Михаил Васильевич Соловьев 1920 сыллаахха Мэҥэ Хаҥалас улууһугар Холгумаҕа (Бырама) сэниэ ыалга төрөөбүтэ. Кэлин сут дьылга...

Тохсунньу ый тоһуттар тымныытыгар инбэлииттэри чөлүгэр түһэрии киинигэр эмтэнэ сылдьан 84 саастаах, Ньурбаттан төрүттээх, Дьокуускай куоракка олорор сиэстэрэ  идэлээх Анна Николаевна Балаевалыын билсистим. Санныгар тайаммыт сааһырыытын киэр кыйдаан, таптал туһунан сылаас тыллардаах кэпсээнин үөрэ-көтө иһиттибит. Бэйэбит кыахпытынан кэнсиэр туруордубут. Онно намылхай, синньигэс, сааһырыныы билиммэтэх куолаһынан истиҥ ырыатын бэлэхтээтэ. СӨ доруобуйатын...

Аҕа дойду сэриитин ыар дуораана сүүрбэһис үйэҕэ таарыйбатах ыала суоҕа буолуо. Биһиги төрөппүттэрбит бу алдьархай ааҥнаабыт сэрии сылларын эттэринэн-хааннарынан билэн, сэрии кэмигэр айгыраабыт олоҕу чөлүгэр түһэрсэргэ олохторун анаабыт үтүө холобурдаахтар. Биһиги аҕабыт Иванов Семен Дмитриевич, ийэбит Осипова Мотрена Федотовна оччотооҕу ыар кэм историятын кэрэһиттэрэ. Ийэбит сэрии саҕаланарыгар 14-15 саастаах кыыс...

Олунньу 22 күнүгэр Саха театрыгар хаһыаппыт доҕоро, Кылаан Кындыл маҥнайгы сольнай кэнсиэрэ үрдүк таһымнаахтык буолан ааста. Икки кэнсиэр тухары сааланы толору дьон муһунна. Күндү истээччилэрин сахалыы алаадьынан, кымыһынан көрүстэ. Киһини долгутар, үөрдэр ырыаларга кэлбит ыалдьыттар ытыстарын тыаһын харыстаабакка таһыннылар. «Сахам сирин дьонугар ис сүрэхпиттэн махтаныахпын баҕарабын. “Сүрэхпинэн” айар биэчэрбэр икки...

1960-1961 үөрэх дьылын күһүнүгэр Уус Алдан Курбуһаҕар өрөспүүбүлүкэ таһымнаах интэринээт-оскуола аһыллыбыта. Бу дьиэ 1988-1989 сылы хабан, уопсайа 28 сыл ньиргиччи үлэлээбитэ. Бу кэмнэр устата төрөппүт көрүүтэ-истиитэ суох хаалбыт үгүс тулаайах оҕо Курбуһаҕы дойду оҥостон, оскуолаҕа үөрэнэн, киһи-хара буолбута. Интэринээт-оскуола бастакы дириэктэрэ Иосиф Семенович Портнягин салалтатынан улахан кэлэктиип күүрээннээх үлэтин саҕалаабыта....

Эдьиий Дора 60 сааһынан дьоро киэһэ буолаары турарын туһунан соцситимҥэ аҕыйах күн иннинэ биллэрбиттэрэ. Ол үрдүнэн Опера театрыгар дьон ситэ баппакка, үгүстэр төннүбүттэрэ. Ити кинини кытта дьон көрсүөн, тылын-өһүн истиэн, алгыһын ылыан баҕаралларын көрдөрөр. Дьон иҥэрбит Ытык аата  “Эдьиий Дора” – бу Федора Иннокентьевна Кобякова бэйэтэ ылыммыт псевдонима буолбатах. Урут...

Биһиги хаһыаппыт 2018 сыл олунньу 22 күнүнээҕи нүөмэригэр “Ким да умнуллубат, туох да умнуллубат...” диэн хос сиэнэ эһэтин 75 сыл буолан баран булла” диэн ыстатыйаны таһаарбыта. Кылгастык билиһиннэрдэххэ: “Аҕа дойду Улуу сэриитэ түмүктэммитэ быйыл 73-с сыла буолар. Хас биирдии ыал аанын сэрии алдьархайа тоҥсуйан, ыар сүтүктэри, харах уутун аҕалбыта. Ол...