Ыччат кимиэллээхтик тустар

Алтынньы 24-25 күннэригэр Арассыыйа физическэй култуураҕа уонна спорка үтүөлээх үлэһитэ, СӨ үтүөлээх тренерэ Валерий Петрович Керемясов кэриэһигэр «Кыайыы 50 сыла» Спорт дыбарыаһыгар Дьокуускай куорат көҥүл тустууга аһаҕас чемпионата үрдүк тэрээһиннээхтик ааста. 

Тренер Д.П. Коркин тустууга оскуолатын иитиллээччитэ, Саха сирин, Уһук Илин, Сибиир чөмпүйүөнэ, 1988 с. Дьокуускайга ыытыллыбыт Арассыыйа чөмпүйүөнэ, ССРС-АХШ табаарыстыы көрсүһүү кыайыылааҕа, Медведь, Монголия норуоттар икки ардыларынааҕы турнирдар призера, 1999 с. Тааттаҕа буолан ааспыт Манчаары оонньууларын хапсаҕайга чөмпүйүөнэ Валерий Керемясовы тустууну таптааччылар үчүгэйдик билэллэр, өйдүүллэр. Дьоҥҥо, оҕолорго, үөлээннээхтэригэр, доҕотторугар олус истиҥ сыһыаннааҕа, дириҥ билиилээҕэ-көрүүлээҕэ, ытыктабылынан туһанара.

Валерий Петрович Керемясов бөҕөс, тренер, киһи быһыытынан чаҕылхай өрүттэрэ оҕо-ыччат саастарыттан  арыллыбыттара. Өрүүтүн сүбэлии-амалыы сылдьар, мындыр өйдөөх-санаалаах тренер айымньылаах үлэтэ хаһан-ханна даҕаны үтүө түмүктэрдээҕэ. Дьокуускай куорат тренеринэн үлэлиир сылларыгар үөлээннээхтэрин кытта куорат дьаһалтатын баһылыга И.Ф. Михальчуктан туруорсаннар тустууга аналлаах оҕо спорт оскуолатын астарбыттара, быраҕыллан турар улахан таас хочуолунайы өрөмүөннэтэннэр спортсаала оҥорторбуттара, куорат тустууга федерациятын тэрийбиттэрэ.

Белоруссияны кытта дириҥ, доҕордуу сыһыаны олохтообута. Номоххо киирбит Олимпийскай оонньуулар үс төгүллээх чөмпүйүөнэ Александр Васильевич Медведь, сүрүн тренер Валентин Николаевич Мурзинков киһи уонна тренер быһыытынан үрдүк сыанабылларын ылбыта. Бииргэ үлэлээннэр Ньурба Мархатын ыччатын Владислав Андреевы улахан көбүөргэ таһаарбыттара, Европа түөрт төгүллээх үрүҥ көмүс, боруонса призердара, аан дойду боруонса призера, Аан дойду Кубогын кыайыылааҕа буоларын ситиспиттэрэ.

Чемпионат сүрүн көҕүлээччитэ, тэрийээччитэ, Дьокуускай куорат физическэй култуураҕа уонна спорка управлениетын начаалынньыга, бэйэтин кэмигэр Арассыыйа оҕолорун боруонса медалиһа, ыарахан ыйааһыннарга улахан дьоҥҥо Тарскай уонна Дальнай Восток чемпионаттарын үрүҥ көмүс призердара Эдуард Васильевич Ефимов: «Дьокуускай куорат чемпионатын В.П. Керемясов кэриэһигэр сыл аайы ыытабыт. Быйыл улахан ыйааһыннарга кыттааччы аҕыйах буолан, аҕыс ыйааһыҥҥа ыыттыбыт. Чемпионат сэтинньи 14-16 күннэригэр буолар Д.П. Коркин норуоттар икки ардыларынааҕы турнирыгар бэлэмнэниигэ сөп түбэһэр.  Кыттааччы ахсаана сыллата элбээн иһэрэ үөрдэр. Монголия, Кыргызстан бэрэстэбиитэллэрэ бааллар, онон киэҥ түһүлгэ дии саныыбыт. Киин куораппытыгар тустуу сайдыытын билигин үлэлии турар оҕо спорт оскуолаларыгар отут тренер үлэлиирэ кэрэһилиир. Тустууктарбыт уопутуран иһэллэр. Аҕыйах хонуктааҕыта 57 кг Айаал Белолюбскай Египеккэ, Любомир Ашеин Осетияҕа бастаатылар. Тренердиир үлэтигэр суолун-ииһин хаалларбыт В.П. Керемясов аатын үйэтитэн, үлэлээбит 3 № спортоскуолатыгар уонна олорбут уулуссатыгар аатын иҥэрдибит, «Кэрэ киһи Валерий Кэрэмээһэп» кинигэ таһаартардыбыт. Куорат тустууга чемпионата кини аатынан барара олус сөп түбэһэр. Убайбыт үөһэттэн көрөр, көмөлөһөр курдук».

Киин куорат көҥүл тустууга чемпионатын үөрүүлээх быһыыга-майгыга аһыллыытыгар СӨ физическэй култуураҕа уонна спорка миниистирэ Леонид Спиридонов, Дьокуускай куорат физическэй култуураҕа уонна спорка управлениетын начаалынньыга Эдуард Ефимов,  Чурапчы спортоскуолатыгар биир кылааска үөрэммит доҕоро, ССРС спордун маастара, Ил Түмэн дьокутаата Николай Кульбертинов, Саха сирин Наукаларын Академиятын бэрэсидьиэнэ Леонид Владимиров, Дьокуускай куорат тустууга федерациятын бэрэсидьиэнэ Николай Адушинов, кэргэнэ Татьяна Михайловна Керемясова, бииргэ төрөөбүт балтылара Лена Петровна Керемясова, Сааскылаана Петровна, быраата Константин Григорьевич Оконешников, таайа Петр Дмитриевич Ефимов, чемпионат сүрүн судьуйата, Бүтүн Арассыыйатааҕы категориялаах судьуйа Вячеслав Кривошапкин эҕэрдэлээтилэр. Венгрияҕа аан дойду бэтэрээн тустууктарын чемпионаттарыттан 130 кг ыарахан ыйааһыҥҥа кыһыл көмүс мэтээллээх эргиллибит Алексей Николаевы, тренерэ Ф.А. Соловьеву чиэстээһиннэр буоллулар.

Чемпионакка СӨ сүүмэрдэммит хамаандатын бэлэмниир Киин, Арктическай агротехнологическай университет, М.К. Аммосов аатынан университет,  Р.М. Дмитриев аатынан Олимпийскай эрэл училищета, В.П. Керемясов аатынан 3 №-дээх спорт оскуолата, Чурапчы уонна Сунтаар бөҕөстөрө, барыта 112 кыттааччы түмсэннэр аҕыс ыйааһыҥҥа күөн көрүстүлэр. Эдэр бөҕөстөр күүстээх маастардар кытаанах тургутууларын аастылар.

57 кг быйылгы Тарскай финалистара Кэскил Семенов (Сунтаар) уонна Любомир Ашеин (Чурапчы-Өймөкөөн) икки түһүмэх устата көхтөөхтүк үлэлээн, 10:1 Любомир Ашеин  кыайыыны ситиһэн, Дьокуускай куорат икки төгүллээх чөмпүйүөнэ буолла. Олимпийскай эрэл училищетыттан Вадим Прядезников, Данил Мохначевскай үһүс миэстэлэннилэр.

61 кг университет бөҕөстөрө Егор Явловскай уонна Айаал Белолюбскай (Таджикистан) киирсиилэригэр Егор Явловскай атахха кииртэлээн, хам тутан эргитэлээн, тиһэҕэр, күүстээх утарсааччытын саннын хаптаҕайдарынан эргичиҥнэтэн, ыраас кыайыыны ситистэ. Үһүс – Дамир Явловскай (ХИФУ), Күндүл Местников (Чурапчы).

65 кг Артем Слепцов (Чурапчы) Валентин Бурнашевтуун (университет) тэҥ, иэмэх талахтыы сыралаах хапсыһыыларыгар Артем Слепцов 5:6 хотторон иһэн, иккис түһүмэх бүтэһик сөкүүндэлэригэр, утарсааччытын ыган, кэдэрийэн, көбүөр таһыгар быраҕан баал сүүйдэ уонна чөмпүйүөннээтэ.  Үһүс – Яков Павлов (сүүмэрдэммит хамаанда Киинэ), Манчаары Ильинов (университет).

70 кг Василий Григорьев (университет) Николай Щегловка (ОЭУ) баал биэрбэккэ, бүтэһигэр диэри кимээһиннээхтик кииртэлээн, сүгэ сылдьан быраҕан, 6:0 кыайыыны ситистэ. Үһүс – Христофор Потапов (сүүмэрдиир хамаанданы бэлэмниир Киин), Айкар Марков (ОЭУ).

74 кг университет бөҕөстөрө ылаттаатылар. Быйыл тахсыылаахтык туста сылдьар, ол иһигэр Н.Н. Тарскай чемпионатыгар бастаабыт уонна аҕыйах хонуктааҕыта норуоттар икки ардыларынааҕы Заур Батаев турнирыгар кыһыл көмүс мэтээли ылан кэлбит Нам ыччата Игорь Матвеев бииргэ эрчиллэр доҕоро Анатолий Иванову 10:0 ыраас техническэйинэн хотто уонна чемпионат үс төгүллээх чөмпүйүөнэ буолары ситистэ. Гаврил Варламов, Давид Чириков боруонса мэтээллэргэ тигистилэр. 

79 кг Айсен Потапов (сүүмэрдэммит хамаанданы бэлэмниир Киин – Дьааҥы) Владимир Бояновскай (Чурапчы) кытаанах хапсыһыылара иккис түһүмэх түмүктэниэр диэри хоту дойду хоһуунун көхтөөх киириилэринэн 5:2 ахсаанынан түмүктэннэ уонна Айсен Потапов Дьокуускай чемпионатын түөрт төгүллээх чөмпүйүөнэ буолары ситистэ. Юрий Старостин (университет), Иннокентий Бабаранов (ОЭУ) үһүс буоллулар.

86 кг үөһэ ыарахан ыйааһыннаахтарга тахсыылаахтык туста сылдьар Тарскай-2024 чөмпүйүөнэ, Манчаары оонньууларын хапсаҕайга Аан Дархана, финал иннинээҕи хапсыһыыга «Муома Хайатынан» сүрэхтэммит бухатыыр Никита Хабаровы 5:1 баһыйан үһүс миэстэҕэ үтүрүйэн, Чурапчы күүстээх бөҕөһө Никита Софронов 3 № спорт оскуола инники эрэлэ 20 саастаах Ньургун Багынановы 10:0 хотто.

Айсен Потапов, Владимир Бояновскай 25 000-тии, Игорь Матвеев 75 000 солкуобайдаах В.П. Керемясов дьиэ кэргэнэ, чугас аймахтара олохтообут анал бириистэринэн биһирэннилэр.

Дьокуускай куорат үс төгүллээх чөмпүйүөнэ буолары ситиспит, сүрүн бириис хаһаайына Игорь Матвеев: «Балтараа нэдиэлэтээҕитэ Красноярскайтан кэлбитим, Заур Батаев турнирыгар бастаатым. Тренерим Пр.С. Иванов. Улахан түһүлгэлэргэ тустуохпут диэн былааннаахпыт. 74 кг түһэрбэккэ туһуннум. Сүрүн күүстээх утарсааччыларым Айсен Потапов, Владимир Бояновскай 79 кг туһуннулар. Сөбүлээн туттар албастарым «проход», «тилэххэ киирии» көмөлөһөллөр. Көбүөргэ көхтөөхтүк үлэлии сатыыбын, урут кэтэһэн тустар, турар этим. Кавказтар элбэх хамсаныылаахтар, тустууну көрдөөн тусталлар, ол иһин ситиһиилэнэллэр. Үлэ элбэҕи быһаарар. Ситиһиилэр кэлиэхтэрэ диэн эрэнэбин». 

Биллиилээх тустуук, тренер, киһи кэрэмэһэ, эрэллээх доҕор Валерий Петрович Керемясов аатынан Дьокуускай куорат көҥүл тустууга чемпионата үтүө өйдөбүллэри хаалларда.