11.12.2024 | 11:02

Тыа хаһаайыстыбатын салаатын түмүгүн таһаардылар

Тыа хаһаайыстыбатын салаатын түмүгүн таһаардылар
Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

2024 с. өрөспүүбүлүкэ тыатын хаһаайыстыбатын сайыннарыыга судаарыстыбаннай бырагырааманы олоххо киллэриигэ 15,885 млрд солк. көрүллүбүтэ. 2020-2023 сс. үбүлээһин кээмэйэ 10,668 млрд солкуобайтан 15,771 млрд солк. диэри, ол эбэтэр 1,5 төгүл улааппыта.
Биэҕэ субсидия кээмэйэ 3 тыһ. солкуобайтан 5 тыһ. солкуобайга диэри улаатыннарыллыбытын түмүгэр 2019 с. быйыл аан бастаан сылга ахсаана элбээтэ. Ол курдук, 2023 с. сэтинньи 1 күнүгэр 240 329 сылгы баар буоллаҕына, 2024 с. бу ахсаан 243 428 тиийдэ. 
Дьокуускайдааҕы көтөр фабриката тэхиньиичэскэй уларыта тутуу түмүгэр оҥорон таһаарыы иэнин сылга 100 мөл. солк. тиэрдиэхтээх. 
Тэпилииссэҕэ үүнэр оҕуруот аһын иэнэ 9 тыһ. туоннаны куоһаран, былырыыҥҥы көрдөрүүттэн 19% улаатта. 
Өрөспүүбүлүкэ тыатын хаһаайыстыбатын үлэтин түмүгүн таһаарар мунньахха Бырабыыталыстыба бэрэссэдээтэлэ Сергей Местников Ил Дархан Айсен Николаев Стратегическай ыйааҕар олохтоох бородууксуйаны оҥорон таһаарыы иэнин 2030 сылга диэри 1,5 төгүл улаатыннарар соругу туруорбутун бэлиэтээтэ. 
Тыа хаһаайыстыбатын салаатыгар сокуоннарга уларытыылары киллэриигэ элбэх үлэ ыытыллар. Субвенциялар туһунан региональнай сокуоҥҥа уларытыылары киллэрии түмүгэр  муниципальнай оройуоннар бүддьүөт үбүн тыырыыга уонна субсидия кээмэйин олохтооһуҥҥа боломуочуйалара кэҥээтэ. Дьоҕус кыамталаах эбийиэктэри тутууну инвестициялааһын чааһыгар эмиэ кэккэ боломуочуйалар бэрилиннилэр. Кэлэр сыллааҕы субвенция уопсай кээмэйэ 1 млрд солк. улаатан, 8,884 солк. тэҥнэспит.
Санатар буоллахха, Ил Дархан Стратегическай ыйааҕыгар бааһына иэнин 70 тыһыынча гааҕа, эти оҥорон таһаарыы иэнин 8 тыһ. туоннаҕа, үүт бородууксуйатын 15 тыһ. туоннаҕа тиийэ улаатыннарар, уонтан итэҕэһэ суох көрүҥ бородууксуйаны экспорка таһаарар, ону сэргэ аграрнай үөрэх выпускниктарын аҥаарыттан итэҕэһэ суоҕу үлэнэн хааччыйар соруктары туруорбута, диэн Ил Дархан уонна Бырабыыталыстыба пресс-сулууспата иһитиннэрэр. Хаартыска: тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин пресс-сулууспата.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Кымыс Байбал ыра санаата туолуо дуо?
Сытыы муннук | 28.11.2024 | 14:00
Кымыс Байбал ыра санаата туолуо дуо?
Үөһээ Бүлүү улууһун Маҥаас нэһилиэгин 9 оҕолоох ыалын улахан уола Байбал Васильев оҕо эрдэҕиттэн эппиэтинэскэ үөрэммитэ, хайдахтаах да уустуктан чаҕыйбат, кыраларга холобур буола улааппыта күн бүгүнүгэр  диэри биллэр. Ытык киһибит быйыл 75-с хаарын санныгар түһэрдэ, сааһырда. Ол эрээри олоххо киллэрбит кыһыннары кымыстыыр дьарыгын тохтотуон, өбүгэ кымыстыыр үгэһин үйэтитэр баҕатыттан аккаастаныан...
Күндү күтүөт, көмүс күтүөт, көйгө күтүөт...
Сонуннар | 01.12.2024 | 12:00
Күндү күтүөт, көмүс күтүөт, көйгө күтүөт...
«Теща» туһунан атын омуктарга олус элбэх анекдот, көр-күлүү баар. Оттон биһиги, сахалар, күтүөт уолбутун хайдах ылынабыт, сыһыаммыт хайдаҕый, төһө тапсабытый? Өйдөспөт түгэн таҕыстаҕына, кыыскын көмүскүүгүн дуу, күтүөт диэки буолаҕын дуу? Онон бүгүн күтүөттэр туһунан кэпсэтиэххэйиҥ.   Светлана Петровна: — Мин ыал буолбутум оруобуна 40 сыл буолла. Ол эбэтэр 1984 сылга дьонум...
Ийэ буор
Сынньалаңңа | 07.12.2024 | 10:00
Ийэ буор
Гаврильева Оксана Павловна – Айсана 1963 с. Мииринэй оройуонун Ботуобуйа нэһилиэгэр күн сирин көрбүтэ. 1982 с. Н.Г. Чернышевскай аатынан Бүлүүтээҕи педагогическай училищены бүтэрбитэ, 1988 с. Дьокуускайдааҕы судаарыстыбаннай университеты бүтэрэн, нуучча тылын уонна литературатын учууталын идэтин ылбыта. Ити идэтинэн Н.Е. уонна П.Н. Самсоновтар ааттарынан Хатас орто оскуолатыгар үлэлиир. Педагогическай билим хандьыдаата,...
Валентин Баһылайап: «Эмээхсин өтө көрбүт быһыылаах»
Дьон | 08.12.2024 | 14:00
Валентин Баһылайап: «Эмээхсин өтө көрбүт быһыылаах»
Биһиги ортобутугар араас дьылҕалаах, үлэлээх-хамнастаах, дьарыктаах дьон элбэх. Хас биирдии киһи син биир туох эрэ уратылаах, талааннаах, киһи кэрэхсиир кэпсээннээх. Биир оннук киһини кытта сэһэргэспиппин ааҕааччыларбар тиэрдиэхпин баҕарабын.   — Валентин Титович, кэпсэтиибитин билсиһииттэн саҕалыахха. — Бэйэм Сунтаартан төрүттээхпин, Хатырыкка олохсуйбутум 44 сыл буолла. Хадан нэһилиэгэр 1951 сыллаахха төрөөбүтүм. Бииргэ төрөөбүт...