Тэпилииссэни саҥа сезоҥҥа бэлэмниибит

Баччаларга, күн көрөр күүһүттэн сир кырыһа номнуо ирэ быһыытыйар кэмигэр, даачалаах, оҕуруоттаах дьон тэпилииссэни, парнигы саҥа сезоҥҥа бэлэмнээн бараллар. Исписэлиистэр оҕуруот аһын олордуу сезонун уһатарга тэпилииссэни эрдэ, муус устар ортотуттан ый бүтүөр диэри бэлэмнииргэ сүбэлииллэр. Ол эрээри биһиги айылҕабыт усулуобуйатыгар анал сылытары туһаммат үгүс дьон бу үлэни ыам ыйыгар ылсаллар. Инньэ гынан бэрт кылгас кэм иһигэр барытын баттаһарга былааннаан дьаһанар ордук. Манна анаан үгүс оҕуруотчут туһанар туһалаах тэттик сүбэлэрин көрүөҕүҥ.

Тэпилииссэ бүтүнүн бэрэбиэркэлиибит

Кэлин киэҥник тарҕаммыт поликарбонат тэпилииссэ сыл аайы бүрүйэргэ наадыйбат. Үйэлээх буоларын туһугар хаарын кэмигэр түһэрэ сылдьыахха наада. Ону тэҥэ сыл аайы конструкцията бүтүнүн бэрэбиэркэлии, кэбирээбит сирдэрин абырахтаан биэрэ сылдьар сөп. Оттон пленка бүрүөһүннээхтэри тэпилииссэ буора түргэнник сылыйарыгар эрдэ бүрүйэр ордук.

Сыыс оттон ыраастыыбыт

Өскөтүн күһүн тэпилииссэ буорун сыыс оттон ыраастаабакка хаалбыт буоллахха, саас ону олоччу ыраастыыбыт. Эрдэ хаар куттахха, сииктээх буорга сыыс от кэбэҕэстик кэлиэ.

Тэпилииссэ иһин сууйабыт

Тэпилииссэ ис эркинин, атын да сууйуллар иһигэр баар тэриллэрин дьүөкэттээх эбэтэр хаһаайыстыбаннай мыыла суурадаһынынан сууйуохха сөп. Төһө кыалларынан туох баар туорай мастары, ааны, үрүтү барытын губканан эбэтэр тирээпкэнэн соторго кыһанабыт. Үгүс бактерияны дьүөкэт суох оҥорор кыахтаах. Маны тэҥэ тэпилииссэни дезинфекциялыырга «Фармойод»  бэлэм атыыланар антисептигы туттуохха сөп. Маныаха 100 мл сириэстибэни 10 л ууга суурайыллар.

Буортулаах үөнү-көйүүрү суох оҥоробут

Истиэнэлэрбитин сууйан баран аны буорбутун ылсабыт. Буору көннөрү итии уунан саба кутан баран пленканан бүрүйэн туруора түһүөххэ эбэтэр маҕаһыыҥҥа атыыланар «Фитоспорин-М» препараты туттуохха сөп. Суурадаһыны 10 л ууга 1 ост. ньуоска «Фитоспорин» кутулларынан суоттаан оҥоһуллар.

Грибогы эмтиибит

Ордук сытыйыах, грибок үөскүөх курдук кыбычыын сирдэри водород перекиһинэн эмтиэххэ сөп. Манна 9 %-наах перекиһи 1:1 суоттаан ууга суурайыллар, кыһалҕалаах сири бу суурадаһынынан ыһыллар эбэтэр сотон ылыллар. Маны сэргэ үгүс киһи буруолатыллар сера шашкатын хото туһанар. Шашканы сууйуу-сотуу кэннэ уматар ордук. Төһө шашка наада буолара тэпилииссэ иэниттэн тутулуктаах. Бу дезинфекциялыырга биир бэртээхэй ньыма. Ол эрээри сера буруота доруобуйаҕа буортутун умнубат, буруолатар кэмҥэ харыстанар ордук. Аны туран, сернэй шашканы тимир каркастаах тэпилииссэҕэ туттумаҥ дииллэр. Паары кытта холбоспут сера тимиргэ аһыйыы реакциятын оҥорон, тэпилииссэ каркаһа дьэбиҥҥэ дэбигис ылларар, оттон поликарбонат бүрүөһүн туртайан хаалар кутталлаах. Онон маннык дезинфекциялааһыны мас эбэтэр пластмасс дьардьамалаах эрэ тутууга оҥоруохха сөп. Эбэтэр буруолатыах иннинэ тимир каркаһы арыынан оҕунуохтаан реакцияттан харыстыахха сөп. Шашканы уматарга тэпилииссэ туох баар бородууһунатын, чуолҕанын ыга сабан 2-3 чаас буруолатыллар, ол кэннэ арыйан үчүгэйдик салгылатыллар.

Үүнээйилэри ыарыыттан харыстыырга

Манна борнай кислота, «Эпин», «Завязь», «Гумат», алтан купороһа о.д.а.  химическэй препараттары үгүс оҕуруотчут туттар. Ол эрээри кэнники кэмҥэ ыарыыны бохсорго тыыннаах грибоктартан, споралартан турар биопрепараттары туттарга дьулуһаллар. Манна биири өйдүөххэ наада: биопрепараттар +15 кыраадыстан үөһээ сылааска эрэ көдьүүстээхтэр.

Буору бэлэмниибит

Сорох оҕуруотчут тэпилииссэтин буорун сыл аайы уларытар. Дьиҥэр, буору үчүгэйдик көрөн-истэн харайар, уоҕурдар буоллахха, 3-4 сылга биирдэ уларытыахха сөп. Ол эрээри олордубут үүнээйини сыллата ыарыы ылар буоллаҕына, сэрэтэр үлэни ыытар ордук. Онно буору барытын буолбакка, 5-7 см үөһээ араҥатын уларытыахха сөп. Оттон тэпилииссэттэн ылыллыбыт буору 2-3 ый күҥҥэ сытыаран баран кэлин клубникаҕа, отонноох үүнээйигэ туттар олус үчүгэй.

Буору тупсарарга

Буор тутулун тупсарарга сорохтор сидераттары олордоллор. Сидераттарга хартыыһа, горох, редька, эбиэс о.д.а. киирсэллэр. Бу түргэнник тахсар үүнээйилэри оҕуруот аһын олордуох 1 ый иннинэ ыһыллар.

Түмүккэ

Тэпилииссэни бэлэмниир үлэ барыта бүттэҕинэ сайын устата туттуллар тэриллэри, инвентары киллэриэххэ сөп.

Бэлэмнэнии үлэтин кыайа тутан, оҕуруоккут аһа чэгиэн буоллун, сай устата өлгөм үүнүүнү ыларгытыгар баҕарабыт.