Тапталы көрсөр хаһан да хойут буолбатах...

Билигин биэс уонун ааспыт дьахтары киһи кырдьыбыт, буорайбыт диэн көрбөт. Сорохтор этэллэринэн, бу – көмүс саас, олоҕуҥ дьэ саҕаланар, бэйэҥ тускар олороруҥ кэлэр. Оннук эрэ буоллун!
Бүгүн  ааҕааччыларбытыгар, кэрэ аҥаардарга уйулҕа үөрэхтээхтэрэ 50 саас кэннэ тапталы көрсүөххэ сөбүн, онуоха наадалаах сүбэлэрин бэчээттиибит.

Таптал киһини соһуччу ханна эрэ буолбакка, соһуччу кэмҥэ кытта күүтэн туруон сөп, онон дьылҕаҕа эрэнэр, бэйэҕэ итэҕэйэр наада.

Социальнай сибээстэри сайыннарар хаһан да хойут буолбатах — оннооҕор бобуулаах диэн саас боруогун да атыллаатаххына. Элбэх доҕоттордонуоххун баҕараҕын, эбэтэр бэйэҕин соҕотохпун дии сананаргын билинии — чэпчэкитэ суох, ол эрээри дьолу булууга биир улахан хардыы. Таптал биэс уон саас ааспытын кэннэ эмиэ кэлэр эбит диэн өйдүөххэ наада: үгүс дьахталлар бу сааска чахчы ис сүрэхтэриттэн истиҥ сыһыаны билбиттэрин, олохторо улахан гармонияҕа тиксибитин бэлиэтииллэр.

Романтическай сыһыаны көрдүүр, ол эрэн онлайн-билсиһиилэри утарар дьон, доҕордуу социальнай ситимнэргэ киирэрэ туһалаах буолуоҕа. Араас сабыытыйаларга сылдьыы, тугунан эрэ үлүһүйүү, куруук бодоруһуу саҥа билсиһии саҕаланыытыгар эрэли үөскэтэр. Кэллиэгэлэргин уонна идэлээх эйгэҕиттэн дьону кытта сибээһи олохтууртан кыбыстыма — бу доҕордоһууга эбэтэр романтикаҕа сүрүн тирэх буолуон сөп.

Онон дьэ, уйулҕа үөрэхтээҕэ иккис аҥааргын буларга ханнык хардыылары оҥоруохха сөбүн туһунан кэпсиир.

Социальнай сибээстэриҥ картатын уруһуйдаа уонна тугу гыныахтааххын быһаар

Эйигин кимнээх тулалыылларын туһунан чуолкай көрдөрүүнү ыларга, схемата оҥор, онно билэр дьоҥҥун барыларын киллэр уонна сөбүлүүр дьоҥҥун туһунан бэлиэтээ. Сыаналыыр дьоҥҥун испииһэккэ киллэрэргин умнума, кимниин сибээскин сүтэрбиккин эмиэ. Электроннай почта, мессенджердэр, социальнай ситим көмөтүнэн кинилэри кытары алтыһыыгын чөлүгэр түһэр. Баҕар, иккис аҥаарыҥ ханна эрэ ордук чугас сылдьара буолаарай, бастакы көрүүгүнээҕэр.

Ыҥырыылары ылын

Араас тэрээһиннэргэ ыҥырар этиилэри барытын ылын, үлэҕинэн, идэҕинэн көрсүһүүлэр эбэтэр социальнай, аралдьытар сабыытыйалар буоллун. Сылайабын эбэтэр сөбүлээбэппин диэн аккаастанар интэриэһинэй курдук көстүөн сөп эрээри, эргимтэни кэҥэтэргэ актыыбынай буолар улахан суолталаах — оттон куруук аккаас биэрэ сылдьар киһини кэлин ыҥырымыахтарын сөп. Онон ханнык да этиигэ сөбүлэһэн иһэргэ үөрэн уонна кэлиилээх-барыылаах социальнай олоҕу саҕалаа. Иккис аҥаарыҥ күүтүллүбэтэх сиргэ эйигин күүтүөн сөп.

Үөрэнэн ис

Бэйэҥ интэриэскэр сөп түбэһэр куурустарга уонна дьарыктарга сылдьан ис. Саҥаттан үрдүк үөрэҕи ыларга дьулуһума – атын да үөрэх бырагараамаларыгар кыттыс, билигин талбыт үөрэх, дьарык эрэ элбэх. Дьүүллэһэр, ырытыһар бөлөхтөөх онлайн-кууурустар, ааҕар кулууптар эбэтэр тылы үөрэтэр куруһуоктар саҥа билиигэ уонна саҥа билсиһиилэргэ суолу арыйыахтарын сөп.

Спортивнай кулуупка киир

Спордунан дьарык эбэтэр көннөрү физическэй эрчиллиилэр туһалаахтар эрээри, кинилэр эмиэ социальнай сибээстэри бөҕөргөтөр төрүөтүнэн буолуохтарын сөп. Бөлөх кыттааччыларыттан күүлэйдиир эбэтэр сүүрэр чугас доҕору булбатаххына да, тас көрүҥҥүн уонна доруобуйаҕын тупсаран, син биир дуоһуйууну ылыаҥ. Ким билэр, баҕар, тренер дуу, аттыгар баар дьарыктанар партнеруҥ дуу эйиэхэ ураты интэриэстээх буолан туруохтарын сөп дии?

Ыттаныҥ

Олохторун аргыһын буларга дьулуһар дьахталларга ытта ылыныҥ диэн үгүстүк сүбэлииллэр. Бу быраабыла ханнык баҕарар саастаах категорияларга үлэлиир. Ытыҥ саҥа билсиһиилэри эбэтэр доҕордуу сибээстэри булууга бэркэ диэн көмөлөһүөҕэ, тоҕо диэтэххэ кини билбэт да дьоҥҥун кытта кэпсэтэргэ көҕүлүүр. Сарсыарда эрдэ ыккын күүлэйдэтэ таҕыстаххына, бэтэринээргэ  уочараты кэтэһиигэ, эбэтэр ким эрэ уулуссаҕа эн түөрт атахтаах доҕоргун имэрийиэн баҕардаҕына. Ол эрээри бу эрэ сыал, билсиһэр эрэ туһугар харамайы иитэ ылыма — кини тапталга уонна бастайааннай көрүүгэ наадыйар тыыннаах дууһа буоларын өйдөө.

Ханна туох буоларын үөрэт

Олорор оройуоҥҥар буолар иһитиннэриини ылар туһугар интэриниэт-ресурсалары уонна социальнай ситимнэри көхтөөхтүк туһан. Баҕар, эн болҕомтоҕун тардар кулууптар бааллара, араас тэрээһиннэр ыытыллаллара буолаарай. Ханнык эмэ тэрээһиҥҥэ эбэтэр бырааһынньыкка сылдьартан кыбыстыма, урут хаһан да оҥорботоҕуҥ да буоллар. Саҥа киһини кытта кэпсэтэн билсиһиини саҕалаа уонна уопсастыбаннай олоҕу, дьарыктары үөрэт, олортон кыттыаххын сөбүн талаҥҥын.

Волонтер үлэтигэр кыттыс

Волонтер үлэтэ – бэйэ дьоҕурун үллэстии эрэ буолбакка, доҕоттору кытта билсэргэ эмиэ бэртээхэй кыах буолар. Идэҕинэн сылайбыт, бүппүт эбэтэр үлэҕэр куруук биир кэм быһыы-майгы буоллаҕына, эн көмөҕөр наадыйар үтүө тэрээһиннэри көрдөө, кинилэргэ баҕа санааҕын холбоо, волонтердуу киир. Бу тэрилтэ иһинэн доҕордуу сибээһи олохтуурга, ону таһынан эн көмөлөһөр дьоҥҥор туһаны эрэ аҕалыаҕа.

Сөбүлүүр дьарыккынан кулуупка сырыт

Соҕотоҕун сылдьыы, бириэмэни атаарыы хаһан баҕарар олус чуҥкук. Биир санаалаахтар хампаанньаларыгар барар быдан интэриэһинэйэ биллэр. Бэйэҥ нтэриэскинэн кулууптарда бул, кэлэктиипкэ киирэн ханна эрэ киэһээҥҥи аһылыкка барарга эбэтэр коктейль иһэргэ этии киллэр. Сулумахтары эҕэрдэлии көрсөр уонна саҥа кыттааччыларга аһыллыбыт олохтоох уопсастыбалары көрдөө.

Аккаастыылларыттан куттаныма

Ким эрэ көрсүһүүттэн эбэтэр уопсастыбаҕа киирииттэн аккаастыыр буоллаҕына, ону наһаа дириҥник, хомойон туран ылыныма. Ол биричиинэтин ырытар наадата суох – боруоста атын кими эрэ ыҥыран биэр. Саҥаны арыйарга уонна бэйэҕэр саҥа суолу-ииһи арыйарга, араас сабыытыйаларга сылдьарга дьулус — ол түмүгэр эн уопсастыбаҕар үөрэ-көтө кэлэр дьону булгуччу көрсүөҥ.

Бэйэҕэр бүгүмэ

Саҥа доҕоттору эбэтэр тапталы буларга, тулалыыр эйгэҕэ, дьоҥҥо аһаҕас, болҕомтолоох буолар улахан суолталаах. Бэйэҕэр эрэ кыһалын да кыһалын буолума – атын дьон олохторугар интэриэһи эмиэ үөскэт. Биллиилээх психолог Дейл Карнеги этэринэн, хас да сыл бэйэҕэр эрэ болҕомто тарда сатыырдааҕар, аҕыйах ый иһигэр элбэх доҕоттору көрсүөххэ, булуохха сөп, кинилэргэ интэриэскин хатаатаххына. Онон, кытаат, саамай бастыҥ буол, оччоҕо дьон бэйэтэ эн диэки тардыһыа – бу наһаа судургутук иһиллэр эрээри, аан дойду сокуона оннук эбээт!