САБАНТУЙ үтүө өйдөбүлү хаалларда

Бэс ыйын 11-14 күннэригэр Дьокуускай куоракка Татарстан Өрөспүүбүлүкэтин Сабантуй национальнай бырааһынньыга үрдүк таһымҥа ыытылынна. Култуура уонна спорт баай ис хоһоонноох тэрээһиннэрэ болҕомто киинигэр турдулар. Хомсомуол болуоссакка татаардар дэриэбинэлэрэ дьэндэйдэ. Арассыыйа уонна Саха сирэ, Татарстан Өрөспүүбүлүкэлэрин судаарыстыбаннай былаахтарын сэргэ Сабантуй былааҕа күөрэччи көтөҕүлүннэ!

Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дархана Айсен Николаев элбэх омук олорор уонна айар-тутар Сахабыт сиригэр, саха уонна татаар норуоттарын истиҥ, бырааттыы сыһыаннара өрдөөҥҥүттэн баарын, история саҥа кэрчик кэмигэр өйөһөн, биир өйүнэн-санаанан үлэлиирбитин, доҕордоһуунан күүстээхпитин, модун Арассыыйаны бигэ эрэллээхтик сайыннарарбытын, доҕордоһуубут үйэлэргэ салҕанарын бэлиэтээтэ.

Татарстан Өрөспүүбүлүкэтин Бэрэсидьиэнэ Рустам Минниханов Сабантуй бырааһынньыга тыһыынчанан сыллардааҕыта сааскы хонуу үлэлэр кэмнэригэр төрүттэммитин, татаардар Саха сирин, дьонун-сэргэтин ылынан, сөбүлээн олороллорун, айымньылаахтык уонна таһаарыылаахтык үлэлииллэрин, үүнэллэрин-сайдалларын, биир сомоҕо буолан Ийэ дойдубутугар кыайыылары уһансарбытын туһунан эттэ, махталын биллэрдэ. Омскай уобалас бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Иван Колесник икки норуот доҕордоһуутун биһириирин биллэрдэ, ыалдьыттыы кэлэллэригэр ыҥырда.

Татарстан норуота түмсүүлээҕин, ил-эйэ аргыстааҕын итэҕэтиилээхтик көрдөрөр уус-уран самодеятельность маастардарын ырыалара-үҥкүүлэрэ көҕүллэриттэн тутулуннулар, ҮЛЭ уонна ДОҔОРДОҺУУ түмэр күүстэрин, кыахтарын арылхай көстүүлэринэн буолла, тыһыынчанан көрөөччү  биһирэбилин ылан, дохсун  ытыс тыаһынан доҕуһуолланна! Атыы-тутуу дьаарбаҥката тэрилиннэ, татаардар тотоойу, минньигэс төрүт астара, ыалдьытымсах сыһыаннара үтүө-кэрэ, умнуллубат өйү-санааны үөскэттэ.

Н.Н. Тарскай аатынан “Туймаада” стадиоҥҥа саха мас тардыһыытын уонна татаардар “корэш” диэн курдаһан тустууларын түһүлгэлэригэр күүстээх көрүҥнээх бөҕөстөр хапсыһыылара ордук улахан болҕомтону тарта. Муҥутуур абсолютнай кыайыылаахтарга мас тардыһыытыгар – “Рысь-3 пикап” квадроцикл, корэшка Татарстан Бэрэсидьиэнэ туруорбут “Лада Гранта” массыына курдук сыаналаах  сүрүн бириистэр туруорулуннулар. Онон, интэриэс, сэҥээрии да улахан буолла.

Массыына хаһаайына – Радик Салахов

Корэш биһиги хапсаҕайбытыгар, көҥүл тустууга маарыннаабат дьикти, ураты быраабылалардаах. Бөҕөстөр киһи тарбахтара киирэр гына бииллэригэр бааллыбыт курдарыттан ыгыта тутуһан, эпсэри тардыһан, өрө көтөҕөн таһааран, “прогиб” албас курдукка маарыннатан, тас уорҕаларынан бырахсаллар. Утарсааччыгын оннук быраҕан, санныларын хаптаҕайдарыгар түһэриигэ ыраас кыайыы бэриллэр. Ойоҕолото түһэриигэ – биир баал, төбөҥ кэтэҕинэн көбүөргэ тирэнэн быраҕыыга икки баал бэриллэр. Бөҕөстөр иккиэн илиилэринэн тайаннахтарына баал бэриллибэт. Халыҥ ааттаах-суоллаах, маастардар бааллар. Биһигиттэн, көҥүл тустууну, хапсаҕайы, дзюдону, самбоны баһылаабыттар уонна классическай тустуунан дьарыктанааччылар холоннулар. Балачча сатабыллаахтарын көрдөрдүлэр.

Татарстан аатырбыт бөҕөһө, корэшка аан дойду үс төгүллээх чөмпүйүөнэ, Арассыыйа спордун үтүөлээх маастара Радик Салахов күрэхтэһии саҕаланыан иннинэ санаатын улгумнук үллэһиннэ: 

– Суруйтарбыт бөҕөстөртөн сылыктаатахха, хамаандабытыгар уонна кэлбит ыалдьыттарга үчүгэй тустууктар бааллар. Төрөөбүт сирбэр-дойдубар, федеральнай да сабантуйдарга кыайыылардаахпын. Испииһэги көрдөхпүнэ, бэйэлэрин тустууларын көрүҥнэригэр, корэш да тустууга “международниктар”, спорт маастардара бааллар. Саамай үрдүк ситиһиилэрдээхтэрэ, арааһа, мин быһыылаахпын. Ол эрээри сүрүн бириискэ “фавориппын” дэммэппин, ким күүстээҕин көбүөр көрдөрүөҕэ. Быраабылатын өттүнэн көҥүл тустуу уонна хапсаҕай корэштан улахан уратылардаахтар. Онон аан бастаан холонор дьоҥҥо ыарахан буолуо. Түргэнник үөрэммиттэр утарсыыны оҥороннор, үчүгэйдик тустуохтара. Хапсаҕайынан туста иликпин, истибитим, биһиги көрүҥмүтүттэн олох атын. Хапсыһыылар эчэйиитэ суох аастыннар, барыларыгар ситиһиини баҕарабын!

Радик Салахов абсолютнай бастыыр иһин ыйааһыннаахтарга чахчы кыахтааҕын итэҕэттэ, утарсааччыларын кыраһыабай быраҕыыларынан кылгас кэм иһигэр ыраастык хотуталаата. Муҥутуур кыайыылаах үрдүк аатын ылла. Хоту сир маанылаах тыыннаах табатын  мөҕүһүннэрбитинэн көтөҕөн ылан модун санныгар сүгэн кэбистэ! Итиэннэ Татарстан Бэрэсидьиэнэ туруорбут “Лада Гранта” массыынатын бэлэх тутта! Иккис миэстэҕэ Тюмень маастара Салават Абдуллин, бириистээх үһүс миэстэлэргэ саха бөҕөстөрө Никита Софронов уонна Гаврил Петров тигистилэр.

Итинтэн атын ыйааһыннар кыайыылаахтарынан  уолаттарга Мухамедали Тешаев (Саха), Элдьар Осипов (Саха), Уйгун Бурцев (Саха); эр дьоҥҥо Дмитрий Гайнеев (Саха), Артур Хакимов (Татарстан), Айаан Петров (Саха), Саймухтор Пулодов (Саха) бастаатылар.

Күрэхтэһии үгэнигэр хапсаҕайга норуоттар икки ардыларынааҕы федерация бэрэсидьиэнэ Вячеслав Нестеров уонна корэш тустууга норуоттар икки ардыларынааҕы федерация бэрэсидьиэнэ Рамиль Нагуманов бииргэ үлэлэһэр туһунан сөбүлэһиигэ илии баттастылар.

Абытайдаах киирсии!

Күүтүллүбүтүн курдук, 85 кг диэри ыһыылаах-хаһыылаах мас тардыһыы киирсиилэригэр Сахабыт сирин күүстээх мадьынылара күөн көрүстүлэр. Иккилиитэ хотторбуттар туораан истилэр. Аан дойду чөмпүйүөннэрэ, норуоттар икки ардыларынааҕы кылаастаах спорт маастардара Егор Атласов (Уус Алдан), Владимир Никитин (Амма) бириистээх үһүс миэстэлэннилэр.

Муҥутуур кыайыылааҕы быһаарар финалга түһүлгэҕэ аан дойду түөрт төгүллээх чөмпүйүөнэ, Арассыыйа спордун үтүөлээх маастара Павел Черноградскай (Уус Алдан) уонна  аан дойду чөмпүйүөнэ, норуоттар икки ардыларынааҕы кылаастаах спорт маастара, “Дыгын оонньууларын” абсолютнай чөмпүйүөнэ Дьулустаан Ноговицын- Таас Боотур (Горнай) утарыта таҕыстылар. Абытайдаах киирсии 2:1 ахсаанынан Дьулустаан Ноговицын туһатыгар түмүктэннэ.

“Рысь-3 пикап” квадроцикл хаһаайына санаатын бу курдук үллэһиннэ:

– Бары киирсиилэрим ыараханнык аастылар. Ол иһин кыайыым өссө минньийэргэ дылы буолла. Айылҕаҕа сылдьарбын, бултуурбун-алтыырбын сөбүлүүбүн. Иллэрээ сыл квадроцикл ылан турабын. Онон билэбин, хайа да уулаах-хаардаах, бадарааннаах сиргэ иҥнибэт, үчүгэй, киһи хайгыыр тиэхиньикэтэ. Санаабыт сиргэр тиэрдэр. Били, бу кыһын эрчиллии кэмигэр атахпын эчэтэн, “Дыгын оонньууларыгар” кыттыбат буоллум диэн тохтообутум. Ол да буоллар, эпэрээссийэм балтараа ый ааспытын кэнниттэн саалаҕа кыралаан тимиринэн дьарыктаныыбын саҕалаабытым. Атаҕым уйар этэ, ыарыыта сыыйа мүлүрүйбүтэ. Сүүрэрбэр эрэ “баарын” биллэрэрэ. Маска олорон көрбүтүм, үчүгэй курдук этэ. Ол иһин “Манчаары оонньууларыгар” кыттар сыаллаах-соруктаах эрчиллэбин. “Дыгыны” көтүтэбин, эчэйиим оһор кэмэ уһун үһү. Ый анараа өттүгэр Сабантуй күрэхтэһиитэ буоларын истэн, бэлэмнэммитим. “Стартовай” курдук кииристим. Кыайыыбын биир дойдулаахтарбар, чугас дьоммор аныыбын!

Үһүс миэстэлэргэ тиксибиттэр бары өйдөбүнньүк мэтээллэринэн, дипломнарнан,  харчынан бириэмийэлэринэн наҕараадаланнылар. Сабантуй бырааһынньыга үтүө өйдөбүлү хаалларда.