Минньигэстик аһааҥ

Өбүгэлэрбит биир сөбүлээн сиир төрүт бүлүүдэлэринэн үүт ас арааһа буолара. Урукку кэмҥэ саха дьоно аһыйбыт үрүҥ аһы ордук элбэхтик сиир эбит. Ол эбэтэр кинилэр сылы быһа суораты, ымдааны, тары, быырпаҕы уонна кымыһы аһыы, иһэ сылдьаллара.
Бүгүн эһиги болҕомтоҕутугар сахалыы төрүт уонна аныгылыы үрүҥ астар ырысыаптарын бэлэмнээтибит.

От үөрэтэ

Састааба:

 – 1 л сүөгэй уута;

 – 30 г от үөрэтэ;

 – 100 мл суорат;

 – 3,2 бырыһыаннаах  500 мл үүт;

 – 500 мл уу;

 – 10 г бурдук.

Оҥоһуллуута:

1. Сүөгэй уутун 20 мүн. устата 62-65 С тиийэ сылытабыт.

2. Итии сүөгэй уутугар от үөрэтин сэбирдэхтэрин эбэбит.

3. Булкуйабыт.

4. Сойутан баран, халадыынньыкка 6-8 чаас устата туруорабыт.

Эбэтэр:

1. 1:1 тэҥ үүтү уонна ууну холбуубут.

2. Оргутабыт.

3. Оргуйа турар ууга от үөрэтин эбэбит.

4. Булкаас 6–8 мүн. оргуйбутун кэннэ бурдук кутабыт. Бурдугу кутуохпут иннинэ сойутуллубут булкааска суурайабыт.

5. Салгыы оргутабыт, онтон 30-35 С диэри сойутабыт.

6. Кэпиир эбэтэр суорат кутабыт.

7. Дьиэ температуратыгар 6-8 ч. устата туруорабыт.

8. Сөрүүн сиргэ сойутабыт.

Туһата:

Куртах, оһоҕос үлэтин тупсарар, киһи организмын ыраастыыр уонна битэмииннэринэн, минеральнай эттиктэринэн байытар.

Суорат

Састааба:

–  1 л үүт;

– 200 г бүрүөһүн.

Оҥоһуллуута:

1. Үүтү 37-42 С диэри сылытабыт.

2. Бүрүөһүн кутабыт, булкуйабыт.

3. Тиэрмэскэ эбэтэр мультиваркаҕа “Йогурт” эрэсиимигэр 3-4 ч. туруорабыт.

4. Сойутабыт.

Туһата:

Суорат куртах уонна атын ас буһарар уорганнар үлэлэригэр туһалаах. Өрүү сии сырыттахха, бүөр үлэтэ тупсар.

Хайах

Састааба:

 – 500 г ынах арыыта;

 – 250 мл сүөгэй уута эбэтэр суорат;

 – кыра бырыһыаннаах эбэтэр 250 мл үүт.

Оҥоһуллуута:

1. Арыыны хос температуратыгар ириэрэбит.

2. Үүт эбэбит.

3. Ытыйабыт (арыылыыбыт).

4. Араас отону эбиэххэ сөп.

5. Халадыынньыкка сойутабыт.

Туһата:

Хайах – аҕыйах сыалаах киһи организма түргэнник иҥэринэр  аһыытыҥы арыы – ас буһарар уорганнарга туһалаах.

Иэдьэгэй

Састааба:

 – 1 л үүт;

 – 500 мл суорат.

Оҥоһуллуута:

1. Үүтү сылытабыт.

2. Суорат эбэбит, үчүгэйдик булкуйабыт.

3.Сылаас сиргэ аһыта уурабыт.

4. Оргутабыт, бөлөнүйэн тахсыбытын холбуйан ылабыт.

5. Сойутабыт, бытарытан баран, духуопкаҕа эбэтэр мас бодунуоска куурдабыт.

Туһата:

Иэдьэгэй уҥуох килиэккэлэрин бөҕөргөтөр, ис уорганнарга, эттиктэр атастаһыыларыгар туһалаах.

Чохоон

Састааба:

– 1,5 бырыһыаннаах 600 мл үүт;

– 400 г ынах арыыта.

Оҥоһуллуута:

1. Сымнаабыт сибиэһэй арыыга сылаас үүт эбэбит.

2. Күүскэ ытыйабыт.

3. Сылаас, тымныы үүтү хардарыта эбэ-эбэ, салгыы ытыйабыт.

4. Иһиккэ көһөрөбүт, чөмчөтөбүт.

5. Морозильникка тоҥоробут.

Туһата:

Чохоон киһи организмыгар күүс эбэр, иммунитеты бөҕөргөтөр, эттиктэр атастаһыыларыгар көмөлөөх.

Сакалааттаах арыы

Састааба:

– 800 г ынах арыыта;

– 180 г саахар;

– 25 г какао-бороһуок;

– 2 л сүөгэй уута эбэтэр 2,5 бырыһыаннаах үүт.

Оҥоһуллуута:

1. Арыыны сымнаҕас  буолуор диэри хос температуратыгар ириэрэбит.

2. Какаоны саахары кытары холбуубут, үүт эбэн, мөчөкөтө суох буолуор диэри булкуйабыт.

3. Булкааһы күүстээх уокка туруоран буһарабыт, оргуйбутун кэннэ орто уокка диэри кыччатан, тохтобула суох булкуйа-булкуйа 3 мүн. буһарабыт. Ууллубут сакалаат курдук биир кэлим хойуу соҕус буолуохтаах.

4. Хос температуратыгар туруоран сойутабыт.

5. Иһиккэ кутан халадыынньыкка тымнытабыт.

Туһата:

Сакалааттаах арыы баттах, тыҥырах үүнүүтүгэр уонна туругар көмөлөөх, салыҥнаах бүрүө (слизистая оболочка) үлэтигэр туһалаах.

Мороженай

Састааба:

– 20-35 бырыһыаннаах 450 мл чөчөгөй;

– 4 устуука сымыыт уоһаҕа;

– 120 г саахар;

– 2 ч.нь. ванильнай саахар;

– 200 г сироп эбэтэр мэлиллибит отон.

Оҥоһуллуута:

1. Чөчөгөйү халыҥ көстүрүүлээҕэ кутабыт. Оргуйа сыһыар диэри ититэбит.

2. Чөчөгөй итийэр кэмигэр сымыыт уоһаҕын саахары кытта көпсөркөй буолуор диэри булкуйабыт.

3. Итии чөчөгөйү маассаҕа бытааннык кутабыт. Кутарбытыгар өрүү булкуйа турабыт, күүскэ булкуйар сатаммат  –  үрдүгэр хойуу күүгэн үөскээн хаалыа.

4. Булкааһы атын көстүрүүлэҕэ кутан, кыра уокка булкуйа-булкуйа хойдуор диэри сылытабыт. Маасса оргуйбатын курдук тохтобула суох булкуйабыт, уоһах бөлөнүйэн хаалыан сөп.

5. Уоттан ылан баран, өссө хас да мүнүүтэ сойута таарыйа булкуйабыт. Сойбут маассаҕа отон эбэтэр сироп эбэбит.

6. Бэлэм маассаны иһиккэ кутан, 6-7 ч. морозильникка туруорабыт. Бастакы балтараа чаас 20-30 мүн. буола-буола күүскэ, кылгас бириэмэҕэ миксеринэн ытыйтарабыт (маасса итийбэтин курдук), ол кэннэ өссө ытыйабыт, маннык уопсайа биэстэ-хаста булкуйуохха сөп.

Туһата:

Мороженайга баар битэмииннэр харахха уонна тириигэ туһалаахтар, ньиэрбэ систиэмэтин үлэтин тупсараллар.

Хаартыскалар: Ааптар тиксэриитэ