08.05.2025 | 10:00

Мин хос эһээм Гаврил Васильевич Борисов — Аҕа дойду Улуу сэриитин бэтэрээнэ

Мин хос эһээм Гаврил Васильевич Борисов — Аҕа дойду Улуу сэриитин бэтэрээнэ
Ааптар: Борисова Виолетта, Хатас орто оскуолатын 7 «а» кылааһын үөрэнээччитэ
Бөлөххө киир

Быйыл 2025 сыл Аҕа дойду Улуу сэриитэ түмүктэммитэ 80 сылын туолар. Онон сибээстээн мин бу өйтөн суруйуубар хос эһээм туһунан билиһиннэриэхпин баҕарабын.

Хос эһээм 1919 сыллаахха кулун тутар 15 күнүгэр Баҕарах нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Төрөппүттэрэ сүөһү иитиитинэн дьарыктаммыттар. Оччолорго сэниэ ыаллар эбит. Ийэтэ иккис оҕотун оҕолоноору өлөн хаалбыт. Аҕыйах сылынан аҕата эмиэ барбыт. Соҕотох балта 12 саастааҕар өлбүт. Онон хос эһэм ол кэмҥэ тулаайах хаалан элбэх кыһалҕаны көрсүбүт. Церковно-приходской оскуолаҕа үөрэммит, онно түөрт кылааһы бүтэрбит.

Армияҕа барыар диэри билэр дьонугар олорбут. Окко көмөлөһөн, от-мас тиэйэн, туох баар үлэни барытын толорсон, онон айаҕын ииттинэн сылдьыбыт.

1939 сыллаахха армияҕа ыҥырыллар. Ол кэмнэ армияҕа уолаттары байыаннай училищеларга ыыталлар эбит. Мин хос эһэбин ол кэмҥэ артиллерийскай-минометнай училищеҕа ыыталлар. Ону 1941 сыллаахха младшай лейтенант званиялаах «Артиллерист-минометчик» исписээлинэстээх бүтэрэр.

Аҕа дойду Улуу сэриитэ саҕаланыытыгар кини армияҕа хаалар. Взвод хамандыырынан сэриини көрсөр. 1941 сыллаахха атырдьах ыйыгар улаханнык бааһырар. Госпитальга 1942 сыл кулун тутарыгар диэри эмтэнэр. Онтон кинини командиры бэлэмниир курска үөрэттэрэ ыыталлар.

1941-1942 сс. Степнойга генерал-полковник Людников  хамандыырдаах дивизияҕа сэриилэһэр.

1942-1943 сс. Воронежскайга, 1943-1945 сс. I Украинскай фроҥҥа сэриилэһэр. 1944 с. капитан званиялаах батальон хамандыырынан ананар, онтон техниканы уонна аһы хааччыйар дивизияны салайар. Улуу Кыайыыны Австрия столицатыгар Венаҕа көрсөр.

1945 с. Японияны кытта сэрии саҕаланар, кини дивизиятын илиҥҥи фроҥҥа, Порт-Артур куоракка ыыталлар. Кинини трофейнай ыскылаакка начальнигынан аныыллар. Онно Гаврил 1948 сылга диэри сулууспалыыр.

Аҕа дойду сэриитин I истиэпэннээх орденынан, «Германияны кыайыы иһин», «Японияны кыайыы иһин» мэтээллэринэн наҕараадаламмыта.

Сэрииттэн эргиллэн кэлэн баран СМУга (тутар-монтажтыыр управление) тутааччынан үлэлээбит, ол кэннэ бочуоттаах сынньалаҥҥа тахсыар диэри «Хатас» совхозка тутуу биригээдэтигэр үлэлээбит. 1956 с. биһиги хос эбэбитин Евдокия Егоровнаны көрсөн ыал буолар. 4 оҕону төрөтөн дьоллоохтук олорбуттар.

Биһиги хос эһэбит Гаврил Васильевич Борисов олоҕун сиэттэрэ, хос сиэттэрэ салҕыыллар. Гаврил Васильевич 1987 с. бэс ыйыгар өлбүт. Хос эһэбит туһунан өйдөбүл умнуллубат. Эһэлэрбит, хос эһэлэрбит хорсун быһыылара биһиэхэ үтүө холобур буолар.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Бобёр: «Үрдүк Айыылартан эрэ көрдөһөҕүн, ханнык да хамандыыр кэлэн быыһаабат»
Дьон | 09.05.2025 | 14:00
Бобёр: «Үрдүк Айыылартан эрэ көрдөһөҕүн, ханнык да хамандыыр кэлэн быыһаабат»
Анараа хас биир күн күндү: бүгүн бааргын — сарсын суоххун... Уолаттарбыт барахсаттар араас моһолтон, чуһуурар буулдьаттан, үөһээттэн көтөн кэлэр «дьэгэ-баабалартан» кыл түгэнэ, мүччү-хаччы түһэн төннөн кэллэхтэринэ, айыыларбытыгар эрэ махтанабыт буоллаҕа. «Бобёр» позывнойдах хорсун буойун иккистээн хантараак баттаан сэриилэһэ сылдьан бааһыран, билигин Москваҕа госпитальга  кэлэн эмтэнэ сытар.   Бобёр 2023 сыл саҥатыгар,...
Историяны сэгэттэххэ...
Сонуннар | 10.05.2025 | 12:06
Историяны сэгэттэххэ...
Улуу Кыайыы 80 сылын чэрчитинэн быйылгы сыл Арассыыйаҕа Аҕа дойдуну көмүскээччи, Саха сиригэр Ийэ дойдуну көмүскээччи сылларын биллэриллибитэ.  Оттон култуура  тэрилтэлэригэр быйыл – История өйдөбүнньүгүн сыла.   Дьокуускайга сахаттан бастакы Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа Федор Кузьмич Поповка аналлаах пааматынньык турда.  Дьоруой биир дойдулаахтара, Мэҥэ Хаҥалас улууһун Баатара нэһилиэгин бэрэстэбиитэллэрэ дьоруой аймахтара  Федор...
Улуу Кыайыы 80 сылыгар анаммыт тэрээһиннэр
Сонуннар | 06.05.2025 | 16:24
Улуу Кыайыы 80 сылыгар анаммыт тэрээһиннэр
Биһиги дойдубут Аҕа дойду сэриитигэр Улуу Кыайыыны ситиспитэ быйыл лоп курдук 80 сыла томтойо туолла. Бу күҥҥэ  өрөспүүбүлүкэбит киинигэр, Дьокуускайга, ыытыллар тэрээһиннэри таһаарабыт.   Эйэлээх олохпут туһугар тыыннарын да толук ууралларын кэрэйбэккэ, сэриигэ уонна тыылга хорсуннук турууласпыт, суорума суолламмыт аҕа көлүөнэ дьоммутун дириҥник ытыктаан, үтүө, махтал тыллары аныырбыт – тыыннаахтар ытык...
«Килбиэннээх үлэ куората» анал аакка аналлаах быыстапка
Сонуннар | 10.05.2025 | 12:01
«Килбиэннээх үлэ куората» анал аакка аналлаах быыстапка
Кэлэр кэм кэскилин үлэнэн ситиспит, дьулуурунан-тулуурунан  уһаммыт дьоһун дьоммутугар махталбыт бэлиэтэ быыстапка үрдүк таһымҥа ааста. Улуу Кыайыы күнүгэр анаммыт дьаһаллартан, тэрээһиннэртэн биирдэстэрэ – Дьокуускай куоракка 2022 сэтинньи 15 күнүгэр иҥэриллибит «Килбиэннээх үлэ куората» диэн үрдүк ааты кэпсиир быыстапка буолла. Быыстапка бу дьыл ыам ыйын 9 күнүгэр Кыайыы болуоссатыгар турда. Манна...