Кыайыы Знамята Хатас нэһилиэгин устун айанныыр

Сүгүрүйүөхпүт сүүс да сыл буолан баран

Үтүөкэн дьоннорбут ааттарын чиэһигэр...

Улуу Кыайыы солбуллубат бэлиэтэ буолбут Кыайыы Знамята нэһилиэкпит устун айанныыр. Бу тэрээһин Е.П. Пермяков салайааччылаах Хатас нэһилиэгин дьаһалтата уонна В.А. Чепалов дириэктэрдээх Хатастааҕы “Тускул” КК көҕүлээһининэн ыытыллар.

Знамяны Улуу Кыайыы 70 сылыгар төлөннөөх хомсомуол сааһыттан дойду туһа диэн үлэлээбит-хамсаабыт Василий Васильевич Гоголев Хатас олохтоох дьаһалтатыгар, “Тускул” КК бэлэхтээбитэ, Знамя ыччаты, эдэр көлүөнэни иитиигэ оруолун толору туһаныаххыт диэн эрэлин эппитэ.

Быйыл аахсыйа олунньу 20 күнүгэр нэһилиэкпит биир саамай көхтөөх, бүтүн өрөспүүбүлүкэҕэ биллэр-көстөр үлэлээх-хамнастаах СӨ үөрэҕириитин туйгуна, РФ үөрэҕириитин бочуоттаах үлэһитэ Галина Семеновна Николаева сэбиэдиссэйдээх 70-с нүөмэрдээх Хатастааҕы “Кэрэчээнэ” уһуйаантан саҕаламмыта.

Аахсыйа ирдэбилин быһыытынан Кыайыы Знамята турар кэмигэр тэрилтэ араас тэрээһиннэри, аахсыйалары ыытар, онтон биирэ хайаан даҕаны уопсай нэһилиэнньэҕэ туһуламмыт буолуохтаах. “Кэрэчээнэ” уопсай оннук тэрээһинэ сүрдээх дириҥ ис хоһоонноох, үрдүк таһымнаах кэнсиэр этэ.

“Кэрэчээнэлэр” хаһан даҕаны буоларын курдук тэрээһиҥҥэ олус дириҥник, хорутуулаахтык, эппиэтинэстээхтик сыһыаннастылар. Ол курдук, Кыайыы Знамятын турар сирин оҥоһуутуттан, киэргэтииттэн саҕалаан, этэргэ дылы, барыта орун-оннугар, дьоһун. Оҕо дьоммут өйдөрүгэр-санааларыгар хатыылларыгар, долоҕойдоругар түһэрэллэригэр туһуламмыт аралдьытар дьарыктар, күрэстэр, көрүүлэр буоллулар. Төрөппүттэргэ, оҕолорго, үлэһиттэргэ анаан уһуйаан, нэһилиэк устуоруйатын сэһэргиир анал муннук тэрилиннэ, түмэл тэриллэн, оҥоһуллубут үлэлэр – уһуллубут киинэлэр, докумуоннар түмүлүннүлэр, үйэтитии үлэтин эйгэтин кэҥэттилэр. Бу бырайыак өссө биир ирдэбилэ – дьон-сэргэ айар-тутар эйгэлэрин арыйарга, “Саха сатаабатаҕа суох” өйдөбүлү чиҥэтэргэ норуот айымньытын араас хайысхатын хабар уонна тэрилтэ устуоруйатын арыйар быыстапканан нэһилиэк түмэлигэр туруохтаахтар. Биллэн турар, илиинэн оҥоһуллубут оҥоһуктар ордук улахан болҕомтону ылаллара саарбаҕа суох. Онтон биһиги, тэрийээччилэр буоларбыт быһыытынан, мантан саҥа талааннар арыллыыларын, сонун оҥоһуктары күүтэбит.

Салгыы кэпсиир буоллахха, аахсыйабыт өссө биир уталытыллыбакка туолуохтаах ирдэбилэ “Тускул” КК “Үйэ” аудиовизуальнай устуудьуйатыгар тустаах тэрилтэ туһунан биэрии уһуллуута буолар. Ол биэриигэ тэрилтэ устуоруйатын, нэһилиэк олоҕор суолтатын, туох тэрээһиннэри ыытарын, Кыайыы 80 сылыгар сыһыаннаах сонуннарын уо.д.а. сэһэргиэхтээх. Дьэ ити курдук бу аахсыйа түмүктэниитигэр олохтоох түмэлгэ Хатас нэһилиэгэ билиҥҥи киэбин, тугунан тыынан олорорун, урукку өттүгэр хайдах дьаһанан олорбутун кэпсиир баай ис хоһоонноох видеоматырыйаал хомуллуохтаах. Онон бу үлэ олох уустара диэн нэһилиэкпит хас биирдии олохтооҕо буоларын тулхадыйбат туоһута буолан кэлин кэлэр көлүөнэ ыччакка Хатаспыт сайдар-үүнэр олугун кимнээх туппуттарын-айбыттарын биллэриэ, кэпсиэ турдаҕа. Инньэ гынан 2025 сылга СӨ култууратын министиэристибэтэ биллэрбит “Год исторической памяти” диэн хайысхаҕа нэһилиэкпит кэпсиирдээх-көрдөрөрдөөх буолар. Манна даҕатан эттэххэ, “Тускул” КК Чепалова Л.М. салайарын саҕаттан ырааҕы толкуйдаан, сыал-сорук оҥостон хомуллубут видео, фото архыып, тахсыбыт кинигэлэр бу хайысхаҕа үлэҕэ төһүү күүс буолаллара мөккүөрү үөскэппэт.

Тэрээһиммит бастакы түһүмэҕин “Кэрэчээнэлэр” түмүктээннэр, Брусенина Е.С. сэбиэдиссэйдээх Хатастааҕы участковай балыыһаҕа туттардылар.

Түмүктээн эттэххэ, быйыл дойду үрдүнэн киэҥник бэлиэтэнэр үбүлүөйдээх сылга Хатаспыт төрүттэммитэ – 380, оскуолабыт – 110, 70-с нүөмэрдээх Хатастааҕы “Кэрэчээнэ” уһуйаан 60 сыллара уонна Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, ССРС култууратын туйгуна, РСФСР уонна САССР култууратын үтүөлээх үлэһитэ, Хатастааҕы бибилэтиэкэни өр сылларга салайбыт И.Д. Панаев төрөөбүтэ 100 сыла курдук өйгө-санааҕа хаалар үтүөкэн күннэрдээх бэлиэ түгэннэрдээхпит.

Знамя айана салҕанар, нэһилиэк устуоруйата суруллар.