06.06.2025 | 14:00

Ини-бии Даниловтар — киинэ түгэннэригэр

Ини-бии Даниловтар — киинэ түгэннэригэр
Ааптар: Вера Никифорова, СӨ Аудиовизуальнай киинин архивиһа
Бөлөххө киир

Сэмэн, Соппуруон Даниловтар ханнык да кэмтэн, тутултан тутулуга суох норуоттарын, кини кэскиллээх, сарсыҥҥылаах олоҕун туһугар тус доруобуйаларын, ааттарын харыстаабакка охсуспуттарын үгүс киһи билэр.

Иван Жараев аатынан Саха Өрөспүүбүлүкэтин аудиовизуальнай киинин көмүс пуондатыттан саха дьоно киэн туттар, ытыктыыр, убаастыыр дьоммут Сэмэн уонна Соппуруон Даниловтар араас кэмҥэ уһуллан хаалбыт киинэ докумуоннарын булан көрүөххэ сөп.

Ол курдук Илин Сибиирдээҕи киинэ устуудьуйата 1971 с. уһулан хаалларбыт киинэ докумуонугар саха норуодунай поэта, сахалартан бастакы М. Горькай аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреата, ССРС уонна Саха АССР Суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ Семен Петрович Данилов даачатыгар дьиэ кэргэнин кытта сынньанар, Өлүөнэ эбэ кытылынан хаамар түгэннэрин киһи көрөн долгуйар, киэн туттар.

Кини айбыт хоһоонноругар киһи олоххо дьулуурун, киһи киһиэхэ сыһыанын, олоҕу киэҥник толкуйдаан анаарыыны, төрөөбүт дойдунан, айылҕанан, үлэ дьонунан киэн туттууну ылыннарыылаах тылынан киэҥник-холкутук суруйан, хоһуйан хаалларбыта. Семен Петрович олоҕун тиһэх күннэригэр диэри наар дьон ортотугар сылдьан, саха литературата атын улахан литературалар кэккэлэригэр киирэрин ситиспитэ. Бу барыта  Семен Петрович Даниловы поэт, гражданин, патриот,  үрдүк таһымнаах салайааччы буоларын көрдөрөр.

Саха норуодунай суруйааччыта, П.А. Ойуунускай аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреата Софрон Петрович Данилов 1984 сыллаахха Нерюнгри куоракка Саха сирин култууратын уонна искусствотын күннэригэр куорат олохтоохторун кытта көрсүһүүтүгэр тыл этэрин Саха сиринээҕи киинэ устуудьуйата уһулан хаалларбытын көрүөххэ сөп. Софрон Петрович – саха литературатын Арассыыйа уонна аан дойду таһымыгар таһаарыыга сүҥкэн өҥөлөөх, ураты суолланарыгар саҥа хайысхалары түстээбит үтүөкэннээх киһи.

 90-с сыллар балысханнаах күннэригэр сахалартан биир бастакынан идэтийбит киинэ эпэрээтэрэ Николай Сантаев  «Саха на пути возрождения» диэн документальнай киинэтигэр Саха омук конгреһыгар Софрон Петрович Данилов үрдүкү трибунаттан саха буоларбытынан киэн туттуохтаахпыт диэн эппитин дьон дохсун ытыс тыаһынан биһирии истибитин көрөбүт. Бу «Саха на пути возрождения» диэн документальнай киинэни Аудиовизуальнай киин экспертэрэ ордук сыаналаах докумуонунан аахпыттара.

 

Кэскил диэки дьулуһа
Олоруохха кэрэтик,
Ыытыллыбыт ракета,
Ытыллыбыт ох курдук.

 

Охсуһуохха күннэтэ
Олох иһин хоһууннук,
Аныгылыы ракета,
Былыргылыы ох курдук.

Кырдьык даҕаны, Сэмэн Петрович хоһуйбутунуу, кинилэр олохторо ытыллыбыт ох курдук көнөтүк, эрчимнээхтик, сулус курдук чаҕылхайдык тыган ааспыта.

Ини-бии Сэмэн уонна Соппуруон Даниловтар көмүс мөссүөннэрэ үйэ-саас тухары Аудиовизуальнай киин көмүс пуондатыгар кичэллээхтик хараллан сытыа, дьон-сэргэ биһирэбилин ылыа диэн эрэнэбит.

Хаартысканан ааптар хааччыйда.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Кыраайы үөрэтии мусуойун устуоруйата
Сонуннар | 31.05.2025 | 16:00
Кыраайы үөрэтии мусуойун устуоруйата
Дойду устуоруйатын мусуойдар кэпсииллэр. Норуот быһыытынан сайдыыбыт барыта мусуойга кэпсэнэр. Суруйааччы Николай Денисович Неустроев аатынан Уус Таатта орто оскуолатын СӨ үөрэҕириитин үтүөлээх үлэһитэ, Алдан нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо, мусуойу төрүттээбит Анна Денисовна Данилова аатын сүгэр кыраайы үөрэтэр мусуой салайааччыта, Таатта улууһун «Ай-Тал 2017» бастыҥ мусуой үлэһитэ аат хаһаайката Антонина Николаевна Неустроевалыын...
«Манан дьарыктан, элбэҕи ситиһиэҥ!»
Дьон | 31.05.2025 | 18:00
«Манан дьарыктан, элбэҕи ситиһиэҥ!»
Сахалартан бастакынан хотугу многоборьеҕа Арассыыйа уонна СӨ спордун маастара, наартаны ойууга СӨ экс-рекордсмена, сүгэни ыраах быраҕыыга Арассыыйа чөмпүйүөнэ, мастаах сүүрүүгэ Арассыыйа призера, СӨ хотугу многоборьеҕа хас да төгүллээх чөмпүйүөнэ, СӨ хотугу многоборьеҕа үтүөлээх тренерэ Анатолий Сыромятников – «Эр бэрдэ» рубрика бүгүҥҥү дьоруойа.   – Анатолий Гаврильевич, хантан төрүттээххиний? – Ийэм Сунтаар, ...
Сэттэ уол сэрииттэн төннүбэтэҕэ...
Сонуннар | 01.06.2025 | 12:00
Сэттэ уол сэрииттэн төннүбэтэҕэ...
(«Журавли» ырыа төрүттэммит историята)
Саргылана Слепцова: «Хаһан эрэ утуйан хаалбыт иэйиибин уһугуннарда...»
Дьон | 12.06.2025 | 16:00
Саргылана Слепцова: «Хаһан эрэ утуйан хаалбыт иэйиибин уһугуннарда...»
Олорор эйгэбитин киэргэтэр дьон олохпутун сырдаталлар, кэҥэтэллэр. Кинилэр нарын куоластарынан, уус тылларынан, уран оҥоһуктарынан биһигини угуттууллар, үөрдэллэр. Бүгүҥҥү нүөмэрбитигэр биир оннук киһи – СӨ Куукула оҥорооччуларын сойууһун чилиэнэ, уус-уран оҥоһук маастара Саргылана Слепцова хараҕы сылаанньытар, дууһаны кынаттыыр дьарыгын туһунан кэпсэтиэхпит.  – Самаан сайын салаллан кэлбитинэн, Саргылана Живкустовна! Сэһэргэһиибитин саха дьонун...