Хапытаалынай өрөмүөн

РФ Дьиэ-уот кодексатын 169 ыст. 1 ч. элбэх кыбартыыралаах дьиэҕэ киһи олорор уонна олорбот помещениеларын бас билээччилэр уопсай баай-дуол хапытаалынай өрөмүөнүгэр ый аайы усунуос төлүүллэр. Киирбит харчы хаарбах уонна саахалланар туруктаах дьиэттэн көһөрүү бырагырааматынан дьиэни көтүрүүгэ туһаҕа тахсар.

Онон, уопсай уонна элбэх кыбартыыралаах дьиэҕэ олорооччулар, ол дьиэбит өрөмүөнэ сотору дуу, 10-20 сылынан дуу буолуохтааҕыттан тутулуга суох, сокуон быһыытынан, хас ый аайы хапытаалынай өрөмүөн усунуоһун төлөһүөх тустаахпыт. Дьиэ мас дуу, таас тутуу буоларыттан, гаас ситимэ тардыллыбытыттан-тардыллыбатаҕыттан, лииптээҕиттэн, лиибэ суоҕуттан тутулуктанан, төлөбүр чопчу кээмэйэ бигэргэнэр.

Маныаха саахалланар туруктааҕынан билиниллибит элбэх кыбартыыралаах дьиэлэр СӨ территориятыгар хапытаалынай өрөмүөн бырагырааматыттан таһаарыллан, усунуос төлөбүрэ тохтотулларын санатар тоҕоостоох. Ол курдук, СӨ элбэх кыбартыыралаах олорор дьиэ хапытаалынай өрөмүөнүн пуондатын чахчытынан, 2024 сыл ахсынньы 16 күнүнээҕи туругунан региональнай бырагырааматтан 3 738 элбэх кыбартыыралаах дьиэ таһаарыллыбыт. Оттон элбэх кыбартыыралаах олорор дьиэлэри хаарбах уонна саахалланар туруктааҕынан билиниинэн олохтоох бэйэни салайыныы уоргана дьарыктанар. 

Дьиэни атыылааччы да, атыылаһааччы да атыы-тутуу дуогабарын түһэрсиэхтэрин иннинэ хапытаалынай өрөмүөн иһин көрүллэр булгуччулаах төлөбүр оҥоһуллубутун булгуччу быһаарсан, чопчулаһан, мунньуллубут иэс суох буоларын ситиһиэхтээхтэр.

Сорох дьон төлүүргэ тиэтэйбэттэр. Онтуҥ тустаах кэмигэр тиийэн, улахан моһуокка тэбиэн сөп.

* Холобур, хас эмэ сылы быһа хапытаалынай өрөмүөҥҥэ төлөспөккө сылдьан баран, дьиэҕин атыылыыр күнүҥ-дьылыҥ үүннэҕинэ, баҕар-баҕарыма, син биир ол иэскин эрэ буолбакка, кэмигэр төлөөбөтөҕүҥ иһин ааҕыллыбыт пенини олоччу ууран биэриэхтээххин.

* Оттон дьиэ атыылаһааччы хапытаалынай өрөмүөн иһин төлөммөтөх кыбартыыраны ылан кэбистэҕинэ, иннинээҕи хаһаайын мунньубут кур иэһин бэйэтэ төлөһөр “дьоллонор”. Аны, иэс төлөммүтүн да иһин, пени диэн эмиэ баарын умнумуохха наада эбит. Болҕойон аах.

Дьиҥ олохтон холобур: пенини умнумаҥ

2023 сыл тохсунньутугар гражданин Б. дьиэ атыыласпыт. Киниэхэ дьиэ атыылаабыт дьахтар бириинсиптэһэн, сэттэ сыл олорбутун тухары хапытаалынай өрөмүөҥҥэ кэлтэгэй да кэппиэйкэни төлөспөккө сылдьыбыт. Ол да буоллар Б-га дьиэтин атыылыырыгар дьиэ атыытыттан киирбит харчыттан мунньуллубут иэһин төлөһүөх буолбут. Кырдьык, төлөспүт. Онон атыы-тутуу дуогабарын үөрэ-көтө баттаспыттар. Дьиэ саҥа хаһаайыннаммыта Росреестрга киирбит.

ОЛ ЭРЭЭРИ кулун тутар ыйга дьиэ саҥа хаһаайыныгар Хапытаалынай өрөмүөн пуондатыттан (ФКР) улахан сууманы төлөһүөхтээҕин туһунан кибитээнсийэ тигинээн кэлбит. Тиийэн чопчуласпыта: ФКР дьахтар төлөспөккө сылдьыбыт иэһин иһин ааҕыллыбыт пенини киниэхэ сүктэрбит. Сэттэ сыл тухары ааҕыллыбыт пени, аанньа буолуо дуо, киһи мыыммат суумата буолбут.

Биллэн турар, гражданин Б. ФКР-га тиийэн, иннинээҕи киһи пенитин киниттэн ирдэспэккэ, атыыласпыт кэмиттэн ааҕыллар ыйдааҕы төлөбүрүн хаттаан ааҕан биэрэллэрин туруорсубут. Пуонда ону ылымматах. Онуоха Б. Олорор дьиэ иниспиэксийэтигэр “иннинээҕи хаһаайын  пенитин төлөтө сатыыллар” диэн үҥсүүлээх тахсыбыт. Иниспиэксийэ Б. туруорсуутун ылынан, ФКР-га “гражданиҥҥа ыйдааҕы эрэ төлөбүрүн киллэрэн, хаттаан ааҕыыны оҥоруҥ” диэн ыйыы (предписание) түһэрэр.

Онуоха Пуонда “сыыһа предписаниены оҥордо” диэн, суукка үҥсүү түһэрэр. Онтун: “Сокуон быһыытынан, хапытаалынай өрөмүөн иэһэ – хомунаалынай өҥөнү оҥоруу иһин мунньуллубут иэстэн атына – дьиэ саҥа хаһаайыныгар көһөр. Арай оннукка судаарыстыбаннай уонна муниципальнай бас билиигэ сылдьыбыт кыбартыыра киирсибэт. Оттон бу – кэтэх бас билии. Иннинээҕи хаһаайын атыылыан иннинэ мунньубут иэһин эрэ төлөспүт, пенитэ хаалбыт. Онон пенини билиҥҥи хаһаайын төлүүр эбээһинэстэнэр”, – диэн матыыптыыр.

Суут:  “Пени диэн – өрөмүөн төлөбүрүгэр мунньуллубут иэс буолбатах. Дьиэни бас билээччигэ төлөһүү болдьоҕун тутуспатаҕын, хойутаппытын иһин, эппиэтинэскэ тардыы ньымата буолар. Онон РФ Олорор дьиэҕэ кодексын 155 ыст. 14.1 ч олоҕуран, пенини төлөбүрүн хойутаппыт бастакы хаһаайын төлөһүөхтээх. Бу түгэҥҥэ дьиэни саҥардыыта бас билиигэ ылбыт Б. хапытаалынай өрөмүөҥҥэ иэһэ суох, кини дьиэни бас билиигэ ыларыгар мунньуллубут иэс олоччу төлөммүт. Ол быһыытынан, иннинээҕи хаһаайын иэһигэр ааҕыллыбыт пенини төлүүр эбээһинэһэ суох”, –  диэн сиэрдээх быһаарыыны таһаарбыт. Ол эрээри гражданин кырдьыгын буларыгар элбэх бириэмэтин ыыттаҕа.

ФКР ону ылыммакка, аппелляцияны, кассацияны ааһан туран, Үрдүкү суукка тиийэ үҥсүбүт! Ол тухары бары Олорор дьиэ иниспиэксийэтэ сөпкө быһаарбытын бигэргэппиттэр. Үрдүкү суут бу туһунан 307-ЭС24-11756 N-дээх дьыалаҕа быһаарыыта тахсыбыт. Бу туһунан юрист Евгений Фурин телеграмҥа баар официальнай бөлөҕөр суруйар. 

Онон иэскэ эрэ буолбакка, пени төлөнүүтүгэр эмиэ болҕойуҥ.

Аҕам саастаахтарга – чэпчэтии

70 сааһын туолбут үлэлээбэт кырдьаҕас, сайабылыанньа суруйан, бэйэтин бас билиитигэр баар кыбартыыратыгар ааҕыллар хапытаалынай өрөмүөн усунуоһун 50% кэмпэнсээссийэлэтэр бырааптаах. Оттон 80-нарын туолбуттар хапытаалынай өрөмүөн төлөбүрүн олоччу кэмпэнсээссийэлэтэр кыахтаахтар.

Онуоха, сүрүнэ, кэмпэнсээссийэ ылар бырааптаах кырдьаҕаһы кытта ол дьиэҕэ үлэлиир киһи пропискаламматах буолуохтаах. Оттон бэйэтин курдук үлэлээбэт биэнсийэлээх эбэтэр 1-кы уонна 2-с группалаах инбэлиит регистрацияламмыта хааччах буолбат.

Иккиһинэн, сайабылыанньалаһар кэмигэр кырдьаҕас ФКР-га иэһэ суох буолуохтаах. Бу туһунан сиһилии Субсидия ааҕыныстыбатын контакт-киинигэр эрийэн чопчулас: 8-800-222-50-70.