Дьокуускай прокуратурата иһитиннэрэр

Кыһарыйан туран ылыыга буруйданыа

Дьокуускай к. прокуратурата РФ ХК “в” пуунун 2-с ч. 163 ыст. (күүһүнэн өттөйөн кыһарыйан туран ылыыга) буруйданар сокуоннай сааһын туола илик буруйданааччы дьыалатын бигэргэттэ.

Силиэстийэ көрдөрөрүнэн, 2024 с. ахсынньытыгар күнүскү кэмҥэ сокуоннай сааһын туола илик буруйданааччы оскуолаҕа сылдьан атын үөрэнээччини сутуругунан төбөҕө охсон баран 6 тыһ. солк. биэрэрин ирдээбит. Охсуллубут оҕо буруйданааччы ирдииригэр сөбүлэһэргэ күһэллибит.

Буруйдуур түмүк кэннэ бу холуобунай дьыала суут көрүүтүгэр ыытылынна.

Уолун өлөрөргө соруммут аҕаны сууттуохтара

РФ ХК 3-с ч. 30-с уонна 1-кы ч. 105-с ыст. (өлөрөргө сорунууга) буруйданар куорат олохтооҕун холуобунай дьыалатын Дьокуускай прокуратурата бигэргэттэ. Силиэстийэ кэпсииринэн, буруйданааччы 2025 с. тохсунньу 1 к. күнүс бэйэтин кыбартыыратыгар итирик туруктаах сылдьан уолун кытта кыыһырсыбыт уонна уолун 8-тан аҕыйаҕа суохтук төбөтүн, көхсүн туһаайыыларынан охсубут, ол кэннэ куукуна быһаҕын ылан моонньун диэки түһүммүт. Эмсэҕэлээччи көмүскэммитин түмүгэр быһах кини хаҥас буутун бааһырдыбыт.  Буруйданааччы буруйун билиммэтэх, бу быһыытын итирик сылдьыбытынан быһаарбыт.

Наркотигы булуу уонна харайыы иһин хаайылынна

41 саастаах Дьокуускай к. олохтооҕо РФ ХК 2-с ч. 228-с ыст. (наркотиктаах сириэстибэни атыылыыр соруга суох улахан кээмэйинэн сокуоннайа суох булунууга, харайыыга) буруйданна.

Суут кэмигэр быһаарыллыбытынан, сууттанааччы 2024 с. атырдьах ыйыгар интэриниэт ситимин туһанан атыылыыр соруга суох наркотиктаах сириэстибэни булуммут уонна полиция үлэһиттэригэр тутуллуон иннинэ бэйэ туттар былааннаах харайан сыппыт.

Суут судаарыстыбаннай буруйдааччы санаатын учуоттаан туран эр киһини уопсай эрэсиимнээх көннөрөр холуонньаҕа 3 сыл 6 ый болдьохтоох көҥүлүн быһыыга уураахтаата. Бириигэбэр билиҥҥитэ сокуоннай күүһүгэр киирэ илик.

Үлэһит бырааба күөмчүлэммит

Дьокуускай к. прокуратурата үлэ сокуона кэһиллиитин бэрэбиэркэлээтэ. Бэрэбиэркэ түмүгүнэн туһааннаах тэрилтэ гражданины үлэҕэ ыларыгар үлэ дуогабарын түһэрсибэтэҕэ көһүннэ. Ол үрдүнэн үлэһит эрдэттэн толорор эбээһинэһэ этиллэн, быһаарыллыбыт кыраапыгынан үлэлии сылдьыбыт, хамнаһа үлэтин толоруутунан төлөнөр диэн буолбут.

Маны таһынан үлэһит үлэ киниискэтигэр туох даҕаны бэлиэтээһин оҥоһуллубатах, кэнники үлэлээбит түөрт ыйыгар хамнас төлөммөтөх, биэнсийэ да, социальнай да страховкатыгар усунуос анамматах.

Прокуратура үлэ биэрээччини үлэһит кэһиллибит быраабын туоратарыгар суукка ирдэбил түһэрдэ. Суут прокурор ирдэбилин толору кээмэйинэн толорорго быһаарда.

Суут быһаарыыта билиҥҥитэ сокуоннай күүһүгэр киирэ илик. Хамнас төлөммөтөх холуобунай дьыалатын силиэстийэлээһини прокуратура тус хонтуруолга ылла.

Бөдөҥ эбийиэктэри тутууну прокуратура хонтуруоллуур

Дьокуускай прокурора Виктор Умеренко  «Жатайдааҕы судоверфь», бу аахсыйалаах уопсастыба үлэһиттэригэр анаммыт уопсай дьиэ уонна төгүрүк сыл үлэлиир «Хотугу сулус» оҕо лааҕырын курдук урутаан сайдар территориялар эбийиэктэрин тутуу хаамыытын бэрэбиэркэлээтэ.

Манна тутааччы, бэдэрээтчит бэрэстэбиитэллэрэ кытыннылар, тутуулары ыытыыга үлэһит, тиэхиньикэ уонна матырыйаал тиийиитин боппуруоһун ырыттылар, ыытыллар үлэ хаачыстыбатын, эбийиэктэри тутуу болдьоҕун  тула кэпсэттилэр.

Бэдэрээтчиттэр салайааччыларын тутууга кыраапыктан хаалыы куттала баарынан ситимнээн сокуону кэһии тахсыбатыгар сэрэттилэр.

Эбийиэктэр үлэҕэ киириилэрин прокуратура хонтуруолугар ылла.

Доруобуйатыгар хааччахтаах киһи быраабын көмүскээтэ

3-с группалаах инбэлиит кыбартыыратыгар электричество уотун учуоттуур прибора кэмигэр уларытыллыбатаҕын туһунан Дьокуускай прокуратуратыгар иһитиннэрдэ. Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр электричество уотунан хааччыйааччы тэрилтэнэн «Якутскэнерго» ПАУо буолар. Сокуон быһыытынан, элбэх кыбартыыралаах дьиэлэргэ баар индивидуальнай уонна уопсай уоту учуоттуур прибордары бэрэбиэркэлиир, кэмигэр уларытар эбээһинэһи сүгэр. Ол эрээри үҥсээччи хаста да прибору уларытар уолдьаспытын биллэрбитин үрдүнэн туһааннаах тэрилтэ болҕомтоҕо ылбатах. Прокуратура ирдэбилэ тиийбитин эрэ кэннэ абонент сайабылыанньатынан үлэ барбыт.

Дьокуускай к. прокуратурата «Якутскэнерго» ПАУо-ҕа көрдөрүүнү түһэрдэ, РФ КоАП 13-с ч. 9.16-с ыст. (электроэнергетика сокуонунан электричество энергиятын биэрэр мэктиэлээх тэрилтэ быһыытынан уоту учуоттуур прибору туруорар, уларытар, холбоон үлэҕэ киллэрэр эбээһинэһи толорбот буолууга) юридическай сирэйгэ дьыаланы көбүттэ. 

Прокуратура толорбут аакталарын хонтуруолга тутар.

Прокурор үөрэнээччилэрдиин көрүстэ

Дьокуускай к. прокурора Виктор Умеренко 3-с нүөмэрдээх оскуола үөрэнээччилэрин кытта быраабы үөрэтии чэрчитинэн көрсүһүүтүгэр прокуратура уорганнарын үлэтин-хамнаһын туһунан кэпсээтэ. Оҕо буруйу оҥоруутугар сэрэтэр бэсиэдэни ыытта.

Оҕолор сэргиир ыйытыыларыгар хоруйдары, сүбэлэри ыллылар. Ону сэргэ абитуриеннаары сылдьааччылар тус сыаллаах үөрэтиигэ туһаайар суругу (направление) ыларга кыах баарын биллилэр.

Массыынаны итирик туруктаах ыытыы иһин сууттанна

42 саастаах Дьокуускай к. олохтооҕо дьахтары РФ ХК 1-кы ч. 264.1 ыст. (массыынаны итирик туруктаах иккистээн ыытыыга) буруйдуур дьыаланы прокуратура өйөөтө.

Суукка быһаарыллыбытынан, бу иннинэ  массыынаны итирик туруктаах ыытан административнай эппиэтинэскэ тардылла сылдьыбыт буруйданааччы 2025 с. тохсунньутугар иккистээн «Тойота Рактис» массыына уруулугар итирик туруктаах олорбут.

Суут судаарыстыбаннай буруйдааччы санаатын учуоттаан туран, буруйданааччы дьахтары тырааныспары ыытыыны кытта ситимнээх үлэҕэ үлэлиир быраабын 1 сыл 6 ый болдьохтоон быста, 90 ч. булгуччулаах үлэҕэ бириигэбэрдээтэ. «Тойота Рактис» массыынатын судаарыстыба суотугар конфискациялаата.

Бириигэбэр сокуоннай күүһүгэр киирэ илик.

Сокуоннай сааһын туола илик халабырдьыт

Сокуоннай сааһын туола илик оҕо РФ ХК «а» п. 2-с. ч. 161-с ыст. (халабырга) буруйданна.

Силиэстийэ көрдөрөрүнэн, буруйданааччы 2024 с. алтынньы 3 күнүгэр 20-с нүөмэрдээх оптуобуһунан айаннаан иһэн сааһынан холуобунай эппиэтинэскэ тардыллар кыаҕа суох оҕону кытта эрдэттэн киксэн баран, пассажиртан «Redmi 12» мобильнай төлөпүөнү уорбут. Уордарааччы бу дьайыыны туппутун үрдүнэн буруйданааччы тохтообокко төлөпүөнү илдьэ оптуобустан түспүт уонна куоппут. Инньэ гынан эмсэҕэлээччигэ 14,4 тыһ. солк. хоромньуну оҥорбут.

Бу дьыала суут көрүүтүгэр утаарылынна.

Түөкүннээһин иһин 10 сылга хаайылынна

Куорат олохтооҕо РФ ХК «а» п. 4-с ч.159-с ыст. (түөкүннээһиҥҥэ), 291-с ыст. (бэриги биэриигэ) уонна 174.1 ыст. (буруйу оҥоруу түмүгэр булуллубут баайы-дуолу легализациялааһыҥҥа) буруйданна.

Суут быһаарбытынан, буруйданааччы 2018 с. сэтинньититтэн 2020 с. от ыйыгар диэри тэрээһиннээх буруйу оҥорор бөлөххө сылдьан, сир учаастагар быраабы биэрэр сымыйа докумуоннары бэлэмнээбит. СӨ Росреестрын управлениетыгар үлэлиир киһиэхэ бэрик биэрэн Дьокуускай к. уокуругун бас билиитигэр баар 10 сир учаастагын үһүс сирэйдэр ааттарыгар регистрациялаппыт.

Салгыы сууттанааччы сири бас билиигэ буруйу оҥоруутун муннарар сыаллаах бу учаастактары атыылыыр-атыылаһар 6 сокуоннайа суох кэпсэтиилэри оҥорбут.

Суут судаарыстыбаннай буруйдааччы санаатын учуоттаан туран, эр киһини 10 сылга кытаанах эрэсиимнээх холуонньаҕа көҥүлүн быһарга уураахтаата.  Буруйданааччы суут саалатыттан хаайылынна.

Бириигэбэр билиҥҥитэ сокуоннай күүһүгэр киирэ илик.

СӨ Росреестрин управлениетын үлэһитэ бу иннинэ бэриги ылыыга, дуоһунаһы туһаныыга буруйданан көҥүлэ быһыллыбыта. Бу дьыалаҕа кыттыгастаах атын дьон туһунан холуобунай эппиэккэ тардыллыахтара.

Оҕо бырааба чөлүгэр түһэрилиннэ

Уопсастыбаннай тэрилтэ инбэлиит оҕо быраабын көмүскүүргэ киллэрбит үҥсүүтүнэн прокуратура бэрэбиэркэлиир үлэни ыытта.

Бэрэбиэркэ быһаарбытынан, 4-с кылааска дьиэҕэ олорон үөрэнэр доруобуйатыгар хааччахтаах оҕону үөрэтиигэ сокуон ирдэбилин кэһии баара көһүннэ.

Ол курдук, адаптированнай бырагыраамаҕа нэдиэлэҕэ көрүллэр 22 булгуччулаах чаас оннугар 8 эрэ чаас көрүллүбүт, коррекционнай-сайыннарар үлэ чааһа, үөрэҕи таһынан дьарык сарбыллыбыттар.

Прокуратура Табаҕа оскуолатын дириэктэригэр көрдөрүүнү туттарда. Прокуратура көҕүлээһининэн оскуола салайааччыта РФ КоАП 2-с ч. 19.20 ыст. (барыһы киллэрэри кытта ситимэ суох үлэни ыытыыга лицензияҕа көрүллэр ирдэбиллэри, усулуобуйалары кэһиигэ) административнай эппиэтинэскэ тардылынна, 20 тыһ. солк. суумаҕа ыстарааптанна.

Ылыллыбыт миэрэлэр түмүктэринэн оҕону үөрэтии ылыллыбыт ирдэбиллэринэн барара тэрилиннэ, үөрэҕи ылар бырааба көннөрүлүннэ.

Дьокуускай прокуратуратын олунньу 24-кулун тутар 5 күннэринээҕи матырыйаалларынан