Дмитрий Пахомов турнира үтүө өйдөбүлү хаалларда

Көҥүл тустууга оҕолорго ССРС үрүҥ көмүс уонна боруонса призера, Арассыыйа үс төгүллээх чөмпүйүөнэ Дмитрий Дмитриевич Пахомов төрөөбүтэ 75 сылыгар аналлаах өрөспүүбүлүкэ турнира Аммаҕа үрдүк тэрээһиннээхтик ыытылынна, үгүс дьаһалларынан доҕуһуолланна.

Прокопий Бубякин баһылыктаах Эмис нэһилиэгэр Пахомовтар төрүт уһаайбаларыгар, эһэлэрэ, сэрии, сибээс үлэтин бэтэрээнэ, нэһилиэк сэбиэтигэр бэрэссэдээтэллээбит Дмитрий Михайлович, эбэлэрэ, элбэх оҕолоох ийэ Екатерина Петровна олорбут дьиэлэрин эркинигэр өйдөбүнньүк дуоска сыһыарылынна. Дмитрий Пахомов улуу тренер Д.П. Коркиҥҥа бииргэ эрчиллибит үөлээннээҕэ Николай Захаров-Сахаачча мусуойун көрүү, спорткомплекс иннигэр турар пааматынньыгар сибэкки дьөрбөтүн ууруу, турнир сахалыы сиэринэн-туомунан аһыллыыта, ахтыы киэһэтэ, биллиилээх бөҕөстөр Арыйаан Тютрин, Виктор Рассадин, Георгий Окороков маастар-кылаастара болҕомто киинигэр турдулар. Чурапчыга спортивнай оскуола-интэринээккэ бииргэ эрчиллибит, бииргэ үөрэммит чугас доҕотторо, бөҕөстөр, тренердэр кэлэн ыалдьыттаатылар, күүстээх бөҕөһү, үтүө киһини ахтан-санаан аастылар.

Дьиэ кэргэн тулхадыйбат тулааһына

Дмитрий Дмитриевич кэргэнэ Анна Афанасьевна алта оҕотун үлэһит дьон оҥортоото. Оҕолорун, сиэннэрин тапталларыгар уйдаран, ийэ-эбээ аналын толорон,  дьол диэн тугун толору билэн, нус-хас олорор. Оҕолор аҕалара ситэ оҥорботоҕун оҥорон, ситиспэтэҕин ситиһэн, сөбүлүүр идэлэрин баһылаан, араас эйгэҕэ ситиһиилээхтик үлэлииллэр. Спорка уһуйбут, үтүө дьон буолан тахсалларыгар кынаттаабыт амарах санаалаах аҕаларын сырдык аатын үйэтитэр соруктаах бэртээхэй дьаһаллары тэрийдилэр.

Дмитрий Дмитриевич оҕолорун уопсастыбаннай олоххо, спорка көхтөөх, бэрээдэктээх, чөл буоларга угуйбута. Уолаттарын кыра саастарыттан тустуук буоларга “бырагыраамалаабыта”. Саалаҕа, баанньыкка илдьэ сылдьара. “Үөрэхтээх дьон буолуохтааххыт, тустууктар эт-хаан өттүнэн күүстээххит, мөлтөх, кыаммат дьону атаҕастаамаҥ, өйүү, көмөлөһө сылдьыҥ” диир буолара.

Улахан уол Константин Дмитриевич – көҥүл тустуу, хапсаҕай маастара, Москваҕа спортоскуолаҕа тренердиир, алта оҕолоох эдэр ыал аҕа баһылыга:

– Аҕам тустуу фаната этэ. Спорка да, үлэҕэ да сүрдээх ирдэбиллээҕэ. Ыйааһын түһэртэрбэт, “бэйэҥ ыйааһыҥҥар холкутук туһун” диирэ, харыстыыра. Дьиэбитигэр “биһигини маннык дьарыктыыллара” диэн, мас тутан баран алларанан киирэн тахсарбытыгар “тобуктаама” диэн үөрэтэрэ. Саалаҕа тиийдэҕинэ биһигини кытта тэҥҥэ дьарыктанара. “Атахха киирэн, көтөҕөн таһаарыахтааххын,  көхсүгүн көнөтүк тутта сырыт” диирэ. Аҕам ити сүбэлэрин күрэхтэһиилэргэ да, үлэбэр да туһаммытым элбэх.

Кыра уол Миша төрдүс кылаастан тустуу секциятыгар кэлбитэ, тренер Михаил Степанович Скрябин хамаандатыгар дьарыктаммыта. Онно Кирилл Павлов, Матвей Матвеев, Николай Адушинов, убайа Костя бааллара.  Михаил 2004 с. “Азия оҕолоругар” 69 кг иккис миэстэлэммитэ. Үрдүк үөрэххэ киирэр сэртипикээт ылан, Москваҕа экономист идэтин ылбыта. Онтон М.Д. Гуляев, И.И. Готовцев көҕүлээһиннэринэн Чурапчытааҕы физкультура-спорт институтун кэтэхтэн үөрэнэн бүтэрбитэ. Москваҕа Саха сиринээҕи постпредствоҕа үлэлээбитэ. Устудьуоннар уопсастыбаннай олохторугар көхтөөхтүк кыттыбыта. Мас тардыһыы көрүҥэ сайдыытыгар, киэҥник тарҕаныытыгар үлэлэспитэ.

Билигин Михаил Дмитриевич – СӨ сүүмэрдэммит хамаандатын Киинин салайааччыта. Тустуу, бокс, чэпчэки атлетика, оҕунан ытыы, буулдьанан ытыы, о.д.а. спорт көрүҥнэригэр күүстээх, быһый ыччаттары бэлэмнээн, аан дойдуга, Олимпийскай оонньууларга тиийэ Саха сирин соргулаахтык ааттатар спортсменнары таһаарар сыаллаах-соруктаах үлэни ыытар.

Күүстээх бөҕөс, үтүө доҕор

Дмитрий Пахомов Чурапчы оскуола-интэринээтигэр бииргэ дьарыктаммыт, үөрэммит доҕотторо, Олимпийскай оонньуулар кыһыл уонна үрүҥ көмүс медалистара Павел Пинигин,  Александр Иванов Чурапчытааҕы спортивнай оскуола-интэринээккэ хайдах сылдьыбыттарын, дьарыктаммыттарын кэпсээтилэр.

Павел Пинигин, Олимпийскай оонньуулар чөмпүйүөнэ, аан дойду үс төгүллээх чөмпүйүөнэ:

– Дима биһиги кылааска саамай чаҕылхай көрдөрүүлээх спортсмен этэ. Д.П. Коркиҥҥа эрчиллибиппит. Айылҕаттан күүстээх, бөҕө-таҕа, тустууга дьоҕурдаах этэ. Төрүттэриттэн иҥэриммит көтөҕөр күүһэ ураты этэ. Биһиэхэ кыахтаах, бэлэм тустуук кэлбитэ. Тустуу албастарын, тиэхиньикэтин түргэнник ылынара. Дойду киин куораттарыттан мэтээллэрдээх кэлэрэ. Биһиги кини курдук эмиэ ситиһиилэрдэниэхпитин баҕарар этибит. Мин кэлин тустубут утарсааччыларбын, Сойуус лидердэрин кытта тэҥҥэ тустара, кыайталыыра. Ол кини талаанын көрдөрөр. Соҕуруу үчүгэй тренергэ түбэспитэ буоллар арыллыа этэ, өссө үрдүк көрдөрүүлээх буолуо этэ. Киһи быһыытынан сэмэй, Сойууска бастаатым диэн түөһүн мөтөтө сылдьыбат, элбэх саҥата-иҥэтэ суох, үчүгэй доҕор-табаарыс этэ. Дьоҥҥо эйэҕэс сыһыаннааҕа, киһилии майгылааҕа. Ол үтүө өрүттэрин оҕолоро иҥэринэннэр, билигин үчүгэй, айымньылаах үлэһиттэр. Үлэҕэ, олоххо сыһыаннара аҕаларыттан, ийэлэриттэн бэриллибит.

Михаил Друзьянов, ССРС спордун маастара, өрөспүүбүлүкэ спорка Албан аатын музейын дириэктэрэ, биир кылааска үөрэммит доҕоро:

– Дима сүрдээх холку, ырытан, анализтаан саҥарар, дуоспуруннаах буолара. Куруук чэнчис, ыраастык таҥна-сапта сылдьара. Эрдэ кэргэннэнэн үөрэммэтэҕэ, үлэни, дьиэтин-уотун өрө туппута, уолаттарын тустууга сыһыарбыта. Оҕолорун Москваҕа ыыталаабыта, үөрэхтээх дьон оҥортообута. Анна Афанасьевна тапталлаах кэргэнин сүтэриэҕиттэн төһө да сүүрбэ сыл аастар, улаханнык уларыйбакка, хайдах баарынан олорорун көрөн үөрдүм.

Альберт Севостьянов, ССРС спордун маастара:

– Дималыын  биир паартаҕа олорон, биир хоско утуйан, остолобуойга бииргэ аһаан чугастык доҕордоспуппут. Оччолорго ситиһиилэрэ сөҕүмэр этилэр. Кавказ тренердэрэ сүгүн туһуннарбатахтара диэн хомойон кэпсиирэ. Оттомноох, көрсүө буолан учуутаалларыгар, уолаттарга ытыктанара. Бэрээдэги сөбүлүүрэ. Оронун бастакынан хомуйан биһиэхэ холобур буолара. Сарсыарда эрдэ, биһиги хаһан туруохпутугар диэри тэлгэһэбит хаарын күрдьэн кэбиһэрэ. Кини тула мустарбыт, түмээччибит кини буолара. Көрдөххө дьиппиэн курдук эрээри, сүрдээх судургу, көнө майгылааҕа. Бэйэтин туһунан кэпсэнэ сылдьыбата.

Биир үрэххэ бииргэ оттоон-мастаан, спордунан дьарыктанан үөскээбит, чугас доҕоро-атаһа, классическай тустууга Саха сирин чөмпүйүөнэ, күүстээх атах оонньооччу Василий Кузьмин:

– Дима киһи быһыытынан сүрдээх эйэҕэс, сайаҕас, дьон кэпсиирин сэргиир, болҕойон истэр буолара. Оҕолорун сүрдээх үчүгэйдик ииппитэ, спорт эйгэтигэр сыһыарбыта, билигин кини аатын ааттаталлар. 

Василий Уваров, РФ физическэй култуураҕа уонна спорка үтүөлээх үлэһитэ, СӨ үтүөлээх тренерэ, Саха сирин түөрт төгүллээх чөмпүйүөнэ:

– Дималыын бииргэ оонньоон, футболлаан, тустуунан дьарыктанан улааппыппыт. Күүстээх-уохтаах ыччат этэ. Маастар буолбутугар аҕата Эмис бөһүөлэгэр бырааһынньык тэрийэн тустууну, спорду өйдүүрүн, өйүүрүн көрдөрбүтэ. Уолаттарын Москваҕа үөрэттэрбитэ, үөрэхтээх, үлэһит дьон буолалларыгар олук уурбута.

Турнир

Амматтан, Мэҥэ Хаҥаластан, Уус Алдантан, Чурапчыттан, Тааттаттан,  Хаҥаластан, Дьокуускай куорат 3-с, 5-с №-дээх спортоскуолаларыттан  2012-2014 с.т. оҕолор уон ыйааһыҥҥа күөн көрүстүлэр. Хапсыһыылары комментатор Александр Васильевич Васильев-Көрдүгэн кэпсээн-ипсээн сэргэхситтэ.

30 кг Руслан Афанасьев – Хаҥалас, итинтэн салгыы, Эдгар Филиппов – 5-ДЮСШ,  Эрэл Петров – 3-ДЮСШ, Эрхан Березкин – 3-ДЮСШ, Данил Жирохов – 3-ДЮСШ,  Соломон Скрябин – 3-ДЮСШ, Эрэл Давыдов – Амма-Бөтүҥ, Святослав Окороков – Амма,  Гайрат Ботулу – Чурапчы, 68 кг Илья Петухов – Хаҥалас, II Дьөккөн бастакы миэстэлэри ылаттаатылар.

Хапсаҕайга абсолютнай бастыыр иһин хапсыһыыларга Амматтан Святослав Окороков кыайыыны ситиһэн, убаһа ыларга сэртипикээт тутта.

Сүрүн судьуйанан норуоттар икки ардыларынааҕы категориялаах судьуйа, Эмис нэһилиэгэр тренердиир Аркадий Тастыгин үлэлээтэ:

– Бу иннинэ Василий Гоголев турнира, “Боотурдар оонньуулара”, онтон бу Дмитрий Пахомов турнира үһүөн утуу-субуу ыытылланнар, бэлиэ күрэхтэһиилэр буоллулар.  Кыайыылаахтар “Чөмпүйүөн курунан”, өйдөбүнньүк мэтээллэринэн, дипломнарынан наҕараадаланнылар, электроннай планшет, төлөпүөн иитэр, футболка курдук бэртээхэй бириистэри тутан үөрдүлэр-көттүлэр. Оҕолор үөһэттэн бырахсаллар, тэхиньиичэскэй арсеналлара эбиллибит, куттаммакка, уустук албастары туттар буолбуттар. Хам тутуһан, тиэрэ кэдэрийэн бэйэлэрин нөҥүө бырахсаллар.  3-с №-дээх спортоскуолаттан түөрт бастакы миэстэлэрдээх Степан Соркомов “Бастыҥ тренер”, Ксения Лиханова (Дьокуускай) “Бастыҥ судьуйа” ааттарын ыллылар.

Маастар-кылаастар

Өрөспүүбүлүкэ биллиилээх бөҕөстөрө Арыйаан Тютрин, Виктор Рассадин, Георгий Окороков, Андрей Мидловец маастар-кылаастара сэҥээриини ылла. Саха сирин сүүмэрдэммит хамаандатын сүрүн тренерэ Вадим Семенов эппитинэн, оҕолор харахтарын уоттаары, инники күөҥҥэ сылдьар тустууктарбытын ыҥырбыттар. Тирээн олорон албастары оҥоруу, күүстээх бөҕөстөр былчыҥнарын тутан-хабан көрүү, автографтары ылыы оҕолор сүргэлэрин көтөхтө, санааларын бөҕөргөттө.

Бэйэтин кэмигэр ССРС уонна Арассыыйа көбүөрдэриттэн Саха сиригэр кыайыы өрөгөйүн аҕалтаабыт тренер Д.П. Коркин иитиллээччитэ, Амма маанылаах бөҕөһө Дмитрий Дмитриевич Пахомов төрөөбүтэ 75 сылыгар анаммыт оҕолорго көҥүл тустууга өрөспүүбүлүкэ турнира үтүө өйдөбүлү хаалларда.