Байыастарга көмө эбиллэр

2025 сылга төлөбүр улаатар

Байыаннай сулуууспалаахтарга сорох төлөбүрдэри 4,5 бырыһыан индексациялыахтара.

Ол курдук, саҥа сылга страховой суума, компенсациялар уонна босуобуйалар анал байыаннай дьайыы кыттыылаахтарыгар улаатыахтара. Маны таһынан, судаарыстыбаттан өйөбүл ылар дьон категорията кэҥиэ. СВО байыастарыгар ханнык төлөбүрдэр көрүллүбүттэрин уонна бу сылга социальнай көмүскэл хайдах уларыйарын былааннааһын туһунан “Парламентская газета” суруйар.

Страховка инфляцияны батыһыа

2025 сылга байыаннай сулууспалаахтарга сорох төлөбүрдэри 4,5 бырыһыан индексациялыахтара, ону таһынан сулууспалаан бүппүттэргэ, байыаннай хомуурга сылдьыбыттарга, баҕа өттүнэн барбыттарга уонна атын категориялаахтарга. Маныаха аналлаах дьаһалы Бырабыыталыстыба ахсынньы 21 күнүгэр быраабы иһитиннэрэр официальнай интэриниэт-порталыгар бэчээттээбитэ. Индексацияны инфляция таһымынан ыытыахтара.

Страховой төлөбүрдэр эмиэ үрдүөхтэрэ. Бу – сулууспа кэмигэр инбэлиит буолбут эбэтэр бааһырыы ылбыт байыаннайдарга, оттон суорума суолламмыттарга чугас аймахтарыгар ананар. Көмө кээмэйэ инбэлиит группатыттан уонна бааһырыы ыараханыттан тутулуктаах. Холобур, 2024 сылга ыараханнык бааһырбыттарга 327,2 тыһыынча солкуобай этэ, оттон өлбүттэргэ – 3,2 мөлүйүөн.

Маны таһынан, индексация биир кэмнээх босуобуйаҕа, ыйдааҕы харчынан компенсацияҕа уонна да атын төлөбүрдэргэ байыаннай сулуууспалаахтары таарыйыа.

Бааһырыы уонна эчэйии иһин

2024 сыл сэтинньи ыйга дойду Бырабыыталыстыбата СВО кыттыылаахтарыгар бойобуой эчэйии уонна оһоллонуу иһин биир кэмнээх төлөбүр кээмэйин бигэргэппитэ. Ыарахан эчэйии иһин байыаннай сулууспалаахха 3 мөлүйүөн солкуобай, чэпчэки бааһырыыга – 1 мөлүйүөн, атын чэпчэки эчэйии иһин – 100 тыһыынча солкуобай. Бу иннинэ биир кэмнээх төлөбүр барыларыгар биир суума этэ – 3 мөлүйүөн солкуобай.

Маны таһынан социальнай мэктиэни волонтердарга эмиэ биэриэхтэрэ, СВО балаһатыгар араанньы буоллахтарына биитэр инбэлииккэ таҕыстахтарына. Маныаха сөптөөх Бырабыыталыстыба дьаһалыгар премьер-миниистир Михаил Мишустин ахсынньы 20 күнүгэр илии баттаабыта.

Инбэлииттэргэ өйөбүл

СВО кыттыылаахтара бааһырыыттан инбэлииккэ таҕыстахтарына биир кэмнээх төлөбүрү ылаллар – 4 мөлүйүөн солкуобай. Бу ыйаахха Владимир Путин сэтинньи 14 күнүгэр илии баттаабыта.

Маны таһынан, анал байыаннай дьайыыга сылдьан эчэйии түмүгэр инбэлиит буолбут байыастарга  судаарыстыбаннай биэнсийэ ананар, бу туһунан Соцпуонда бэйэтин анал саайтыгар иһитиннэрэр. Кини кээмэйэ маннык:

- I групплаах инбэлииттэргэ — 23 069 солкуобай;

- II группалаах инбэлииттэргэ — 19 224 солкуобай;

- III группалаах инбэлииттэргэ — 13 457 солкуобай.

Манна эбии инбэлиит буолбут байыастарга ый аайы 7 605,52 солкуобай төлөбүр оҥоһуллар. Бу төлөбүрү сайабылыанньата суох оҥороллор. СВО кыттыылаахтара байыаннай эчэйии иһин ый аайы эбии харчынан компенсация ылаллар: I группалаах инбэлииттэргэ 22 908 солкуобай, II группалаахтарга — 11 454 солкуобай, III группалаахтарга — 4581,72 солкуобай.

Эбии бэриллэр ыйдааҕы материальнай хааччыйыы байыаннай эчэйии иһин биир тыһыынчаҕа тэҥнэһэр.

Оҕо күүтэр дьахталларга уонна оҕолорго

Бойобуой дьайыы бэтэрээннэрэ ыйдааҕы төлөбүр ылар бырааптаахтар – 4184 солкуобай. Оттон Арассыыйа дьоруойдарыгар 89 675 солкуобай төлөнөр.

Ураты өйөбүлү судаарыстыба СВО кыттыылаахтарын дьиэ кэргэттэригэр оҥорор. Холобур, мобилизованнай байыаннай сулууспалаах кэргэнэ оҕо күүтэр буоллаҕына, 38 963 солкуобай биир кэмнээх төлөбүр олохтонор. Оттон мобилизованнай оҕотугар ыйдааҕы босуобуйа 16 698 солкуобайга тэҥнэһэр.

СВО кыттыылаахтарын дьиэ кэргэнигэр оҕо босуобуйатын анааһын судургу. Төлөбүр аныырга мобилизованнай дохуота ааҕыллыбат. Оттон 2024 сыл муус устар ыйга Судаарыстыбаннай Дуума сокуон бырайыагын бастакы ааҕыытыгар төрөппүтэ байыаннай дьайыыга өлбүт инбэлиит оҕоҕо биэнсийэни икки төгүл ылары көрбүтэ. Кинилэргэ инбэлиитинэн уонна иитээччитин сүтэрбитинэн икки биэнсийэ ананар.

“Силовиктарга” уонна волонтердарга төлөбүр

Арассыыйа Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин бэйэтин ыйааҕынан СВО кыттыылаахтара, “силовиктар”, бааһырыы ылан инбэлиит буоллахтарына, төлөбүрү 4 мөлүйүөҥҥэ диэри улаатыннарда. Маныаха аналлаах докумуон быраабы иһитиннэрэр анал порталга бэчээттэннэ.

Санатар буоллахха, “силовиктар” диэн Росгвардия, ФСБ о.д.а. биэдэмэстибэлэр үлэһиттэрэ ааттаналлар. Төлөбүргэ өссө РФ саҥа регионнарыгар командировкаламмыт, судаарыстыбаннай уонна муниципальнай дуоһунастары солбуйааччылар, байыаннай быыһыыр сулууспалаахтар, баһаары утары федеральнай сулууспа үлэһиттэрэ, судаарыстыбаннай тэрилтэлэр, ФСИН, ИДьМ үлэһиттэрэ, силиэстийэлиир кэмитиэт уо.д.а. киирэллэр.

Маны таһынан, маннык төлөбүр волонтердарга эмиэ тарҕанар, Донецкай, Луганскай народнай өрөспүүбүлүкэлэргэ, Запорожье уонна Херсон уобаластарыгар үлэлээччилэргэ.

“Аҕа дойдуну көмүскээччилэр” пуонда туох көмөнү оҥороруй 

✅ үөрэтии, эбии үөрэхтээһин, квалификацияны үрдэтии, үлэҕэ киириигэ көмө;

✅ психолого-терапевтическай көмө;

✅ юридическай көмө;

✅ эминэн, медицинскэй тэриллэринэн хааччыйыы;

✅ медицинскэй реабилитация өҥөтүн ыларга, паллиативнай медицинскэй көмө, санаторнай-курортнай эмтээһин, дьиэҕэ сөптөөх көмөнү ылыыга;

✅ инбэлииттэр олорор дьиэлэрин тус наадыйыыга адаптациялааһын;

✅ докумуоннары оҥорууга, чөлүгэр түһэриигэ көмө;

✅ байыаннай дьайыы бэтэрээнэ статуһу ылыыга көмө.

Мишустин төлөбүрү тэҥнээтэ

Курскай уобаласка бойобуой сорудахтары толоро сылдьар байыаннай сулууспалаахтар Украинаҕа байыаннай эпэрээссийэ кыттыылаахтарын кытта тэҥ төлөбүрү ылыахтара.

Бу туһунан Арассыыйа бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлэ Михаил Мишустин иһитиннэрдэ, диэн министиэристибэ кэбиниэтин пресс-сулууспата тиэрдэр.

Маныаха сөптөөх докумуоннар бэлэмнэр уонна илии баттаннылар диэн Мишустин иһитиннэрдэ.

Источник: РБК

Ребилитацияҕа элбэх бириэмэ аныахтара

✅ Анал байыаннай дьайыы кыттыылаахтарыгар үлэҕэ мэктиэ киллэрэргэ дьокутааттар эбии этии оҥордулар. Ол курдук, РФ Үлэ Кодексатын 81 ыст. өскөтүн байыаннай сулуууспата бүппүтүн кэннэ кини үс ый устата үлэтигэр тахсыбатаҕына, үлэ биэрээччи үлэ дуогабарын көтүрүөн сөп. Ол эрэн саҥа сокуон бырайыагынан  бу ыйыллыбыт болдьоххо медико-психологическай реабилитацияҕа эбэтэр санаторнай-курортнай эмтэниигэ сылдьыбыта киллэриллибэт диэн чуолкайдыыр. Бу саҥа киллэрии СВО бэтэрээннэригэр эйэлээх олоххо доруобуйаларын чөлүгэр түһэрэллэригэр уонна адаптацияланалларыгар эбии бириэмэ биэрэн, кинилэр бырааптарын көмүскүө.

✅ Ону таһынан эмиэ ити көҕүлээһининэн үлэһиттэр ахсааннарын сарбыйыыга үлэ миэстэтин оннунан хаалларыыга туһуламмыт дьон испииһэктэрин кэҥэтэргэ этии киллэрдилэр. Билигин бу испииһэккэ мобилизацияҕа түбэһэн байыаннай сулууспаны ааспыт гражданнар эмиэ киириэхтэрин сөп.

2025 сылтан санаторийдарга босхо айанныахтара

Бу үүммүт сылтан СВО кыттыылаахтара курортарга уонна санаторийдарга эмтэниигэ, ону тэҥэ медицинскэй реабилитация ааһарга сылга биирдэ босхо айанныахтарын сөп буолла.

Маныаха туох ирдэнэрий:

✅ сайабылыанньа бэриллэр — Социальнай пуондаҕа эбэтэр элбэх өҥөнү оҥорор Кииҥҥэ (МФЦ). 2025 сыл кулун тутар 1 күнүттэн “Госуслуги” нөҥүө ыытыахха сөп;

✅ курортка эмтэнэргэ уонна медицинскэй реабилитация барарга, онуоха утарар суох диэн бигэргэтиилээх быраас докумуона сыһыарыллар;

✅ икки үлэ күнэ иһигэр Социальнай пуондаттан быһаарыы кэлэр – бу электроннай почтаҕытыгар эбэтэр “Госуслуги” тус кэбиниэккитигэр.

Реабилитация 21 күнтэн 23 күҥҥэ диэри уһуннаах, санаторийга уонна курортка эмтэнии – 21 күҥҥэ диэри.

Айан ороскуотун Социальнай пуонда уйунар.

Наҕараада историятын туһунан

Суворов мэтээлэ

Бүгүн ааҕааччыларбытыгар Суворов мэтээлин туһунан кэпсиэхпит. Биһиги өрөспүүбүлүкэбититтэн байыастарбыт, уолаттарбыт бу мэтээлинэн наҕараадаламмыттарын истэбит, оттон ис хоһоонун, суолтатын, туох иһин бэриллэрин билигин сырдатыахпыт.

- Бу генералиссимус А.В. Суворов (1730–1800) чиэһигэр судаарыстыбаннай наҕараада 1994 сыл кулун тутар 2 күнүгэр олохтоммута, кини “морской” Ушаков мэтээлигэр тэҥнээх. 

- Мэтээлинэн байыаннай сулууспалаахтар наҕараадаланаллар: Аҕа дойду көмүскэлигэр уонна Арассыыйа судаарыстыбаннай интэриэһин туһугар сирдээҕи байыаннай күүстэргэ хорсун быһыыларын, эр санааларын көрдөрбүт, бойобуой сулууспаҕа уонна бойобуой дьуһуурустубаҕа, байыаннай үөрэххэ уонна маневрдарга кыттыы иһин, Арассыыйа судааарыстыбаннай границатын харабыллааһыҥҥа сулууспаҕа, ону тэҥэ бойобуой бэлэмнээһиҥҥэ уонна полевой үөрэтиигэ бастыҥ көрдөрүүлэрин иһин.

- Мэтээл сирэйигэр А.В. Суворов хаҥас диэки көрөн олорор уруһуйа баар. Икки кытыытыгар, ойоҕоһунан суруктаах: “АЛЕКСАНДР СУВОРОВ”, оттон анныгар – лавр сэбирдэхтэрэ бааллар. Мэтээл кэтэх өттүгэр – кириэстии силбэспит шпага уонна саабыла ойууламмыттар. Мэтээл лиэнтэтэ кыһыл өҥнөөх, кытыытынан от күөҕэ.

- Мэтээл эскиһин ааптара – Арассыыйа Үтүөлээх худуоһунньуга А.В. Бакланов. Суворов мэтээлэ чыына улаханынан “За храбрость” мэтээл кэнниттэн кэлэр. Наҕарааданы суорума суолланыы кэнниттэн биэриэхтэрин сөп.

Привилегии СВО тгк.