Баһылык отчуоттара түмүктэнэн эрэллэр

Дьокуускай куорат Олохтоох дьаһалтатын ааспыт 2024 сыл түмүгүнэн уонна үүммүт 2025 сылга былааннарынан нэһилиэнньэ иннигэр отчуоттара куорат бары уокуруктарыгар уонна нэһилиэктэригэр тохсунньу 27 күнүттэн олунньу 26 күнүгэр диэри ыытылыннылар.

Олунньу 17 күнүгэр диэри ыытыллыбыт сүүрбэччэ тэрилтэ уонна түмсүү иннигэр отчуоттары «Киин куорат» хаһыат олунньу 13 уонна 20 күнүнээҕи нүөмэрдэригэр сырдатан турабыт. Евгений Григорьев быйыл барыта отуттан тахса тэрилтэ уонна түмсүү иннигэр отчуоттуур, ол иһигэр: куорат 15 уокуругун уонна нэһилиэгин олохтоохторун, уопсастыбаннай түмсүүлэр, бөдөҥ тэрилтэлэр иннилэригэр.

Баһылык хас биирдии отчуокка ааспыт 2024 сыл бэлиэ түгэннэригэр тохтуур, Владимир Путин өйөбүлүнэн олоххо киирбит маастар-былаан бастакы бырайыактарын сырдатар – Ленин болуоссатын реконструкцията, Р.М. Дмитриев аатынан уонна Сайсары эбэ кытыллара. Маастар-былааҥҥа 2030 сылга диэри уопсайа 90 бырайыак киирбититтэн бүгүҥҥү күҥҥэ 23-һэ үлэҕэ сылдьара бэлиэтэнэр.

Демография хайысхатыгар үрдээһин туоһутунан 2024 сылга 4 тыһыынчаттан тахса оҕо төрөөбүтэ, 2023 сыллааҕы көрдөрүүнэн киин куорат нэһилиэнньэтин орто сааһа 35 тэҥнэһэрэ, 2019 сылтан нэһилиэнньэбит ахсаана 50 тыһыынчанан элбээбитэ буолаллар.

Баһылык маны сэргэ куорат бүддьүөтүн, нацбырайыактары, уопсастыбаннай тырааныспар реформатын олоххо киллэрии хаамыытын, инфраструктураны сайыннарыы, арыгыны утары охсуһуу, элбэх оҕолоохторго, анал байыаннай дьайыы кыттыылаахтарыгар оҥоһуллар о.д.а. социальнай өйөбүл миэрэлэрин туһунан кэпсиир.

Дьокуускай куорат 2019 сылтан 6 национальнай бырайыакка ситиһиилээхтик кыттан, үөрэх кыһаларын, спорт эбийиэктэрин тутуу, өрөмүөн, уулусса-суол ситимин оҥоруу тэтимэ биллэ тупсубута бэлиэтэнэр.

2024 сыл биир бөдөҥ ситиһиитинэн элбэх оҕолоохторго бэриллиэхтээх сирдэр боппуруостара быһаарыллыбыта, олунньу 25-26 күннэригэр аны анал байыаннай дьайыы кыттыылаахтарыгар учаастактары түҥэтии бастакы түһүмэҕэ ыытыллыбыта ааттанар.

Олунньу 17 күнүгэр Евгений Григорьев М.Е. Николаев аатынан Медицина национальнай киинин дьиэтигэр доруобуйа харыстабылын үлэһиттэригэр отчуоттаабыта.

Доруобуйа харыстабылын үлэһиттэрин өттүттэн оптуобустар сырыыларын, «Сатал» түөлбэ дьиэлэрин ИЖС категорияҕа көһөрүү, перинатальнай балыыһа таһыгар бөх тоҕор сирдэри туруоруу, олорор дьиэлэр тастарыгар арыгы атыылыыр маҕаһыыннары суох гыныы, элбэх оҕолоохторго уонна анал байыаннай дьайыы кыттыылаахтарыгар учаастактары биэрии болдьохторун о.д.а. туһунан ыйытыылар киирдилэр.

Эмиэ бу күн «Биир ньыгыл Арассыыйа» политическай партияны өйөөччүлэр иннилэригэр отчуот буолла.

Евгений Григорьев бэлиэтээбитинэн, Дьокуускай куоракка 2024 сылга бу партия кэккэтигэр чилиэнинэн киириигэ 183 сайабылыанньа киирэн, бүгүн чилиэнин уонна өйөөччүтүн ахсаана 6 тыһыынчаттан тахсыбыт.

«Биир ньыгыл Арассыыйа» политическай партия бэрэстэбиитэллэрэ куорат баһылыгыттан Губин уокуругар көҕөрдүү үлэтин, «Кырдьаҕас куорат-2» бырайыагы олоххо киллэрии болдьоҕун, «Бригантина» дьиэтин өрөмүөнүн о.д.а. ыйыталастылар.

Д.К. Сивцев – Суорун Омоллоон аатынан Опера уонна балет тыйаатырын дьиэтигэр култуура эйгэтин үлэһиттэрин иннигэр отчуот култуура миниистирэ Афанасий Ноев кыттыылаах буолан ааста.

Ааспыт 2024 сыл култуура эйгэтигэр бэлиэ суоллары хаалларда. Ол курдук, Дьокуускайдааҕы Арчы дьиэтигэр хапытаалынай өрөмүөн ыытылынна, Дьокуускай куорат историятын музейыгар, В.Г. Белинскэй аатынан уонна «Маяк» библиотекалар филиалларыгар өрөмүөн барда, үс библиотекаҕа RFID-технология киирдэ.

Библиотекалар өрөмүөннэрэ 2025 сылга салҕанар, үс култуура дьиэтигэр хапытаалынай өрөмүөн былааннанар, «Үс Хатыҥ» комплекска эмиэ тупсарыы үлэтэ күүтүллэр. Дьокуускай куорат историятын музейыгар юридическай сирэй статуһа бэриллэн, куорат музейдарын ситимин тэрийии саҕаланыаҕа. Тулагыга 2 №-дээх Оҕо искусствотын оскуолатын филиала арыллыаҕа.

Култуура, искусство эйгэтин үлэһиттэрэ, бастатан туран, 1 №-дээх Оҕо искусствотын оскуолатын «Бригантина» дьиэҕэ уонна Л.А. Ким аатынан ойуулуур-дьүһүннүүр искусство оскуолатын П. Алексеев аатынан уулуссаҕа көһөрүү боппуруоһун, Кырдьаҕас куоракка арыгынан эргинэр тэрилтэлэр үлэлииллэрэ сөбө суоҕун, куорат киинигэр массыына туруорар сир тиийбэтин, Опера уонна балет тыйаатырын тиэргэнин өрөмүөнүн, сайыҥҥы өттүгэр уулуссаҕа кинигэ атыылыыр миэстэлэр наадаларын көтөхтүлэр. Маны сэргэ Тулагы Киллэм нэһилиэгин оройуонугар туристыыр маршруттары тэрийэр сөптөөҕө, Национальнай музейга уонна Опера уонна балет тыйаатырыгар афиша ыйыыр баннердар наадалара бэлиэтэннэ.

Олунньу 18 күнүгэр куорат уопсастыбаннай уонна кэмиэрсийэтэ суох тэрилтэлэрин, биир дойдулаахтар уонна ыччаттар түмсүүлэрин иннигэр отчуоту куорат баһылыга Евгений Григорьевы сэргэ баһылыгы социальнай боппуруостарга солбуйааччы Владимир Аржаков иккиэн оҥордулар.

Отчуот кэнниттэн уопсастыбанньыктар оптуобус бырайыаһын төлөбүрэ, куорат баһылыгын быыбара, Ленин болуоссатын аатын уларытыы курдук бүгүҥҥү күн тоҕоостоох боппуруостарын туруордулар. Саастаах араҥа Үһүс саас оскуолатын, көхтөөх уһун үйэлэнии бырайыактарын былааннарын сураста, эдэр өттө үрдүк уонна орто анал үөрэх кэнниттэн үлэ миэстэтинэн хааччыллыы, тус сыаллаах үөрэхтээһин, элбэх оҕолоохторго сир биэрии, куорат инфраструктуратын сайыннарыы боппуруостарын интэриэһиргиирин биллэрдэ.

Уопсастыбанньыктар бэрэстэбиитэллэрэ Аҕа дойду сэриитигэр Ржев куорат анныгар кыргыһыыларга Саха сириттэн төрүттээх буойуннар хорсун быһыыларын үйэтитии боппуруоһун эмиэ көтөхтүлэр. Маны сэргэ 2025 сылтан үлэлиир нацбырайыактары, өрүс пордун оройуонугар тутуллар саҥа түөлбэ былаанын чопчуластылар.

Олунньу 19 күнүгэр куорат баһылыга Евгений Григорьев «Водоканал» АУо кэлэктиибин иннигэр отчуоттаата.

«Водоканал» тэрилтэ тустаах үлэтин-хамнаһын тула кэпсэтиигэ 2024 сыллаахха куорат 3 №-дээх коллектора уонна чааска 1500 куб. м иэннээх ууну хачайдыыр кыамталаах 5 №-дээх узел үлэҕэ киирбиттэрэ бэлиэтэннэ. Уунан хааччыйыы хайысхатыгар Маҕан бөһүөлэгэр бырайыактыыр-чинчийэр үлэлэр ыытыллыбыттара, бырайыак-смета докумуоннара оҥоһуллубута, Белое озеро уонна Марха оройуоннарын уунан хааччыйар бырайыак докумуона оҥоһуллар.

«Водоканал» тэрилтэ үлэһиттэрэ куораты уунан хааччыйар, ууну аһардар ситимнэр саҥардыллар, тэрилтэ дьиэтигэр доруобуйаларынан хааччахтаах абоненнарга анаан пандус тутуллар наадатын ыйдылар. Маны сэргэ сир учаастактарын көҥүлэ суох баһылааһын, «Тускул» түөлбэни гаастааһын, «Севернай» дьоҕус түөлбэҕэ сир учаастактарын биэрии боппуруостарын туруордулар. Дьон олорор кыбаарталларыгар ыарахан уйуктаах тиэхиньикэни туруорары, үөрэх кыһаларын, олорор дьиэлэр тастарыгар арыгынан эргиниини бобору туруорустулар. Уопсастыбаннай тырааныспар боппуруоһугар сыһыаннаан Сэбиэскэй Аармыйа 50 сыла уулусса өрөмүөнүн, 1 №-дээх оптуобус үлэтин ыйыталастылар.

Октябрьскай уокурук олохтоохторугар отчуоту баһылыгы солбуйааччы Антон Алексеенко оҥордо. Тэрээһиҥҥэ Ил Түмэн дьокутааттара Алексей Корнилов уонна Иван Луцкан кыттыыны ыллылар.

Норуот дьокутаата, Харах балыыһатын кылаабынай бырааһа Иван Луцкан куорат салалтатын кытта арыгы атыытын хааччахтааһын боппуруоһугар бииргэ үлэлэһэрин бэлиэтээтэ.

Отчуот кэнниттэн олохтоохтор инфраструктураны сайыннарыыга, олох таһымын үрдэтиигэ сыһыаннаах ыйытыылары туруордудар. Сылаас тохтобул ахсаанын элбэтэр, маршруттар үлэлэрин тупсарар, маассабай спорка уонна уокурукка оҕо аймахха куттала суох эйгэни тэрийэр наадата ыйылынна.

Суол-тырааныспар сулууспатын салайааччыта Эдуард Садовников бэлиэтээбитинэн, быйыл эбии 10 сылаас тохтобул тутуллуохтаах. Маны сэргэ эбии саҥа, өссө ордук комфортабельнай оптуобустар атыылаһыллан, Петр Алексеев уулуссатыгар саҥа маршрут эбэн, билиҥҥи 5 №-дээх маршрукка көмө буолуохтааҕа бэлиэтэннэ.

Олунньу 20 күнүгэр Киин уокурук олохтоохторун иннигэр Олохтоох дьаһалта баһылыгын отчуотун баһылыгы бастакы солбуйааччы Георгий Гаврильев оҥордо.

2024 сылга Киин уокурукка үөрэх эйгэтигэр 29 №-нээх оскуола сүрүн дьиэтэ тутуллубута, 2025 сылга 1 №-дээх оскуола саҥа дьиэҕэ киирэргэ бэлэмнэнэр.

Суол тутуутун эйгэтигэр быйыл Петр Алексеев уулуссатын Семен Данилов уулуссатыттан Окружной шоссеҕа диэри кэрчигэр, Хабаров - Ярославскай - Чернышевскай - Ефимов уулуссалар быһа охсуһууларыгар, Хабаров уулуссатын Ярославскай уулуссаттан Богатырев уулуссатыгар диэри кэрчигэр баараҕай өрөмүөн күүтүллэр.

Чугастааҕы сылларга куорат маастар-былаанын иитиинэн 48 хостоох 4 сулустаах «Cosmos» гостиница комплекса, 245 куойкалаах инфекционной балыыһа, 620 миэстэлээх психоневрологическай диспансер дьиэлэрэ уонна 2 №-дээх өрөспүүбүлүкэтээҕи балыыһаҕа суһал көмө салаата тутуллара былааннанар.

2030 сылга диэри 9 саахалланар туруктаах элбэх кыбартыыралаах дьиэ көһөрүллүөҕэ. Чернышевскай уул., 12, 12/1, 14/2 уонна Аммосов уул., 6/1 дьиэлэрин тиэргэннэригэр тупсарыы үлэтэ ыытыллыаҕа.

Хаарбах уонна саахалланар туруктаах дьиэлэртэн көһөрүү бырагырааматын иитинэн уокурук олохтоохторо Петр Алексеев уул., 85/1 дьиэтин көһөрүү, 2 №-дээх оскуола уонна Музыка колледжын хапытаалынай өрөмүөннэрин,  Ярославскай уонна Хабаров уулуссаларын тиэргэннэрин тупсарыы былаанын уонна 26 №-дээх оскуола таһынааҕы арыгы маҕаһыынын суох оҥорору ыйыталастылар.

Олохтоохтор маны сэргэ оҕо саадтарын өрөмүөнүн, тутуутун, Кырдьаҕас куоракка култуурунай тэрээһиннэри ыытыыны, Куорат музейыгар сөптөөх дьиэни булан биэриини, 5 №-дээх оптуобус маршрутун туһунан ыйыттылар.

Биир олохтоохтон куорат киинигэр, ордук поликлиникалар курдук социальнай эбийиэктэр тастарыгар массыына тохтобулларын тэрийэр булгуччулааҕын туһунан этии киирдэ.

Арктикатааҕы судаарыстыбаннай агротехнологическай университет кэлэктиибин иннигэр отчуоту баһылык Евгений Григорьев олунньу 20 күнүгэр оҥордо.

Үөрэх кыһатын бэрэстэбиитэллэрин иннигэр отчуокка Евгений Григорьев сүрүн болҕомтону демографическай балаһыанньа, куорат бүддьүөтүн, национальнай бырайыактары олоххо киллэрии, ол иһигэр үөрэх кыһаларын тутуу, хаарбах туруктаах дьиэттэн көһөрүү, суол тутуутун, уопсастыбаннай тырааныспар систиэмэтин, инфраструктураны сайыннарыы о.д.а. боппуруостарыгар хатаата.

Баһылык маны сэргэ арыгыны утары политиканы күүһүрдүү түмүгэр буруйу оҥоруу көрдөрүүтэ намтаабытын, ааспыт 2024 сыл түмүгүнэн арыгыны кытта ситимнээх ыар уонна уһулуччу ыар буруйу оҥоруу ахсаана 35%, уруулга итирик туруктаах олоруу ахсаана 18% көҕүрээбитин бэлиэтээтэ.

Физическэй култуураны, спорду сайыннарыы, чөл олоҕу тутуһуу боппуруостарыгар болҕомто уурулунна. Ол иһигэр саҥа Оҕо спорт оскуолалара арыллыбыттара, модульнай спорт саалалара, спорт комплекстара үлэҕэ киирбиттэрэ, быйыл Губин уокуругар дзюдонан уонна самбонан дьарыктанар спорт саалатын уонна «Спортивнай» түөлбэҕэ спорт комплексын арыйар былаан баара ахтылынна.

Федеральнай статустаах сир учаастагын баһылаан турар ипподром боппуруоһа дьүүллэһилиннэ. АГАТУ үлэһиттэрэ ипподром намыһах сиргэ турарынан, уу сүүрдэр халдьалары уонна сылгылар сүүрэр суолларын үрдэтэри туруорсаллар.  Евгений Григорьев ипподромҥа сыһыаннаах былаан суоҕунан, ити этиилэри көрөргө бэлэмин иһитиннэрдэ.

Устудьуоннар элбэх кыбартыыралаах олорор дьиэлэр тастарыгар массыына туруорар сирдэри толкуйдуур наадатын ыйдылар. Евгений Григорьев быһаарбытынан, тутууну ыытыы быраабылаларын тупсарыыга үлэ барар, холобур, 100 кыбартыыралаах дьиэҕэ 50-тан итэҕэһэ суох парковка миэстэтэ көрүллүөхтээх.

О

лунньу 21 күнүгэр куорат баһылыга Евгений Григорьев үп-харчы уонна IT салаатын бэрэстэбиитэллэрин иннигэр отчуоттаата.

Үп-харчы уонна IT эйгэтин исписэлиистэрэ куорат баһылыгыттан Үлэ кыбаарталыгар сылдьар оптуобус маршрутун туруорустулар, куорат бүддьүөтүгэр эбии дохуоту киллэрэр ньымалары дьүүллэстилэр, сайыҥҥы өттүгэр Хатаска суол быылын намтатар үлэ ыытыллара, Үп-экономическай колледж 100 сылынан саҥа дьиэ тутуллара наадатын ыйдылар. IT исписэлиистэрэ маны сэргэ кибер-массыанньыктары утары бииргэ үлэлэһэргэ эттилэр.

Олунньу 24 күнүгэр баһылык Евгений Григорьев «Якутскгеология» АУо үлэһиттэрин иннигэр отчуоттаата.

Евгений Григорьев 2030 сылга диэри ылыллыбыт Дьокуускай куорат маастар-былаанын, муниципальнай, өрөспүүбүлүкэ таһымнаах  бырагыраамалар уонна «Демография», «Үөрэхтээһин», «Куттала суох уонна хаачыстыбалаах суоллар» о.д.а. нацбырайыактар иһинэн ыытыллар үлэни кэпсэээтэ.

Баһылык отчуота хаарбах туруктаах дьиэттэн көһөрүү, суол, үөрэх, култуура тэрилтэлэрин тутуу, өрөмүөн, уопсастыбаннай тырааныспар ситимин сайыннарыы, сылаас тохтобуллары элбэтии, уопсастыбаннай туоналары тэрийии о.д.а. боппуруостарын сиһилии таарыйда.

Отчуот кэнниттэн «Якутскгеология» АУо үлэһиттэрэ геология исписэлиистэрин муниципальнай олорор дьиэнэн хааччыйыы, куораты көҕөрдүү, тиэргэн өрөмүөнүн боппуруостара таарылыннылар, үөрэх тэрилтэлэрин чугаһыгар массыына туруорар сир кэмчитэ ыйылынна.

Хаһыат оҥоһулла турдаҕына, олунньу 26 күнүгэр, Дьокуускай куорат Олохтоох дьаһалтатын баһылыга Евгений Григорьев Куорат дууматын дьокутааттарын иннигэр отчуоттаата.

(Олохтоох дьаһалта пресс-сулууспатын матырыйаалларынан)