12.01.2025 | 16:00

Атыы нолуогар — уларыйыы

Атыы нолуогар — уларыйыы
Ааптар: Татьяна Захарова-Лоһуура
Бөлөххө киир

Ааспыт сайын ылыллыбыт хамсаабат баай-дуол атыытыттан тутуллар нолуок уларыйарын туһунан сокуон 2025 сыл тохсунньу 1 күнүттэн күүһүгэр киирдэ. Инньэ гынан, атыы-тутуу иһин төлөнөр нолуок уруккутааҕар атыннык ааҕыллар буолла.

Билэргит курдук, бу иннинэ хамсаабат хапытаалын атыылаабыт киһи онтон киллэриммит дохуотун 13 бырыһыанын нолуокка төлүүрэ. Арай атыылыыр тутуутун гражданин 3-5 сылтан (бастаан 5 сыл этэ, кэлин 3 сылга диэри кылгаппыттара) уһуннук бэйэ бас билиитигэр илдьэ сылдьыбыт буоллаҕына эбэтэр атыытыттан 1 мөл. солк. кыраны киллэриммит киһи ити нолуоктан босхолоноро. Билигин да ити быраабыла дьайар.

Ити болдьох иннинэ атыылыыр киһи 2025 сыл тохсунньу 1 күнүттэн саҕалаан, атыылаабыт хамсаабат баайын-дуолун сыаната 2,4 мөл. солк. иһинэн эрэ буоллаҕына, урукку курдук 13 бырыһыаны төлүүр. Дьиэ-уот сыаната, билэргит курдук, лаппа үрдээтэ. Ол быһыытынан, үгүстэр атыыттан киллэринэр 2,4 мөлүйүөн дохуоттарыттан урукку курдук 13 %-ы, ол эбэтэр – 312 тыһ. солк. төлүөхтэрэ. Ону таһынан итинтэн ордубут сууматтан өссө 15 бырыһыаны эбии төлөһөр буолаллар. Холобур, гражданин дьиэтин 5 мөл. солк. атыылыыр. Итинтэн 2,4 мөлүйүөнүттэн 13 % чопчу төлүүр. Онтон ордубут 2,6 мөл. солкуобайыттан 15 %  эбии төлөһүөхтээх. Ол эрээри...

Маныаха биир бэлиэ уонна суолталаах түгэн баар: атыыттан киирэр дохуоту ааҕан таһаарарга гражданин бу билигин атыылыыр хамсаабат хапытаалын атыылаһарыгар бэйэтэ төһө ночооту көрсүбүтэ булгуччу учуоттанар эбит.

“Холобур, Уйбаныап кыбартыыратын 9 мөл. солк. атыылыыр. Бэйэтэ бу дьиэтин сыл анараа өттүгэр 6 мөл. солк. атыыласпыт. Онтун кэрэһилиир атыы-тутуу туһунан дуогабардаах. Кини бу дьиэтигэр нолуоктан босхолонор гына, уһуннук олорботох. Онон киллэринэр дохуотуттан төлөһүөн наада. Онуоха ити атыылыыр 9 мөл. солкуобайыттан бастаан бэйэтэ атыылаһарыгар көрсүбүт ночоотун – 6 мөл. солк. көҕүрэтэллэр. Оччотугар нолуоктанар кээмэйэ 3 мөл. солк. хаалар.

Итинтэн 2,4 мөл. солкуобайыттан кини 13 %, о.э. 312 тыһ. солк. төлөһөр. Инньэ гынан, кини саҥа сокуонунан, эбии нолуоктаныахтаах кээмэйэ 600 тыһ. солк. буолар. Ол 15 % 90 тыһ. солк. тэҥнэһэр.

Ол аата Уйбаныап дьиэ атыытыттан киллэриммит дохуотуттан уопсайа 402 тыһ. солк. (312+90) нолуокка барар. Оттон саҥа сокуон киирэ илигинэ, былырыын атыылаабыта буоллар, туох да мачайа суох кини 390 тыһ. солк. эрэ төлүөхтээҕэ.

Иккис холобур: Бөтүрүөп 5 мөл. солк. кыбартыыратын атыылыыр. Нолуоктан босхолонор гына, уһуннук олорботох. Эбиитин бу дьиэтин ыларыгар көрсүбүт ночоотун кыайан дакаастаабат. Докумуона-тойо мэлигир. Бу түгэҥҥэ “стандартнай вычеты”, ол эбэтэр 1 мөл. солк. эрэ эрэ көҕүрэтэллэр эбит. Ол аата 4 мөл. солк. нолуоктанарыгар тиийэр. Итинтэн 2, 4 мөл. солк. 312 тыһ. солк. төлүүр, ону таһынан итинтэн ордубут 1, 6 мөл. солкуобайыттан төлүөхтээх 15 бырыһыана 240 тыһ. тэҥнэһэр. Инньэ гынан, тутуутун атыылаан киллэриммит 4 мөл. солкуобайыттан уопсайа 552 тыһ. солк. төлүүр буолар. Оттон саҥа сокуон киирэ илигинэ атыылаабыта буоллар, 520 тыһ. солк. төлүө этэ”, – диэн банки.ру быһааран суруйар.

Ол эбэтэр, атыылыыр хамсаабат хапытаалгын ыларгар көрсүбүт ночооккун сатаан дакаастаабат түгэҥҥэр, атыыттан киллэриммит суумаҕыттан баара-суоҕа 1 мөл. солк. көҕүрэтэллэр. Онтон салгыы 2, 4 мөл. солк. сууматыттан – 13 %, онтон ордугуттан 15 % нолуокка туталлар.

Сокуону торумнааччылар бу сокуону туох хайа иннинэ халыҥ харчылаахтар дьиэ тутааччылартан элбэх кыбартыыраны атыылаһан ылан баран, кэлин лаппа үрдэтэн атыылааччылары уодьуганныыр санааттан ылыммыттара этиллэр.

 

Госпошлина туһунан

176-с Федеральнай сокуоҥҥа олоҕуран, бу тохсунньуттан саҕалаан хамсаабат хапытаалга сыһыаннаах ылсыыны-бэрсиини бигэргэттэрии (регистрациялатыы) иһин судаарыстыба ылар түһээнэ (госпошлина) үрдүүр. Бу иннинэ биирдиилээн дьонтон 2 тыһ. солк. ылыллара. Быйылгыттан саҕалаан түһээн кээмэйэ хамсаабат хапытаал кадастровай сыанатыттан тутулуктаныа.

*Өскөтүн тутуу кадастровай сыаната быһаарыллыбатах эбэтэр 20 мөл. солк. тахсыбат түгэнигэр, госпошлина 4 тыһ. солк. буолар.

*Оттон хамсаабат хапытаал кадастровай сыаната 20 мөл. солк. тахса буоллаҕына, госпошлина кээмэйэ тутуу сууматын 0,02 % тэҥнэһэр, ол эрээри 500 тыһ. солк. таһынан үрдүө суохтааҕа ыйыллар.

Итинник түһээни хамсаабат хапытаалы бэйэ бас билиитигэр суруйтарыы, көһөртөрүү, бэйэ быраабын тохтотуу, хааччаҕы киллэрии курдук дьайыылары регистрациялатааччылар төлүүллэрин санатар тоҕоостоох.

* * *

“Финтолк” суруйарынан, Росреестртан ЕГРН выпискатын ылыы төлөбүрэ икки бүк үрдээбит. Ол курдук, биирдиилээн дьон кумааҕы выписканы ылыахпытын баҕардахпытына, 1740 солк. төлүүргэ тиийэбит. Бу иннинэ 870 солк. үһү. “Оттон электроннай выписка бу иннинэ  350 солк. буоллаҕына, быйылгыттан 700 солк. буолар.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Екатерина Семенова: «Ылдьаананы аһынным ээ...»
Дьон | 08.02.2025 | 12:00
Екатерина Семенова: «Ылдьаананы аһынным ээ...»
Бу күннэргэ «Саха» НКИХ көрөөччүлэрэ «Уот Дьулустаан» диэн саҥа сериалынан олоробут диэтэххэ, омун буолбатах. Киэһэ аайы: «Киинэбит кэлэрэ чугаһаата», – диэн бассаап бөлөхтөр оргуйа түһэллэр. Саҥа сериалга киҥнээх, кырыктаах Ылдьаана хотун оруолун чаҕылхайдык толорбут Екатерина Семенова көрөөччү киэҥ биһирэбилин ылла.   Бүгүҥҥү сэргэх сэһэргэһээччибит –  СӨ Үүнэр көлүөнэтин тыйаатырын артыыһа, СӨ...
Саргылан Семенов: «Паралимпиада кыһыл көмүһүн ылларбын...»
Дьон | 01.02.2025 | 11:00
Саргылан Семенов: «Паралимпиада кыһыл көмүһүн ылларбын...»
Кини – 25 саастаах эдэр киһиэхэ олох ыараханын, аһыытын-ньулуунун билбит, ол охсууттан самныбатах, күүстээх санаалаах, сахалыы мындыр толкуйдаах, саастаах да дьоҥҥо холобур буолар киһи киэн туттар дьоруойа.   – Саргылан, бастатан туран, бэйэҥ тускунан билиһиннэриэҥ дуо? – 1999 сыллаахха Уус Алдан улууһун киинигэр Бороҕоҥҥо төрөөбүтүм, улааппытым, оҕо, эдэр сааһым барыта онно...
Саха түмэлигэр ураты быыстапка турда
Сонуннар | 07.02.2025 | 22:12
Саха түмэлигэр ураты быыстапка турда
Саха АССР оскуолаларын 1985 сыллааҕы выпускниктара быйыл оскуоланы бүтэрбиттэрэ 40 сылын туолар. Кыайыы 40 үбүлүөйдээх сылыгар Саха сирин оскуолаларын бүтэрбит  тыһыынчанан оҕо бүгүн бэйэлэрэ олохторун орто омурҕанын ааһан, үүнэр көлүөнэни, эдэр ыччаты дойдуга тулхадыйбат таптал, бэриниилээх буолуу тыыныгар үлэлэһэр ытыктанар дьон. Кинилэр бу үтүө дьулуурдара атыттарга холобур эрэ буолар аналлаах....