Агафья Смирникова: «Кэрэ элбэх үлэттэн айыллан тахсар...»

Ыам ыйын бүтэһик күннэригэр Дьокуускай куоракка креативнай индустрия форума киэҥ далааһыннаахтык буолан ааста. Тэрээһин чэрчитинэн ыытыллыбыт «Заряд Севера» бэстибээлгэ худуоһунньук, дизайнер, модельер-конструктор Агафья Витальевна Смирникова тикпит сахалыы таҥастара көрөөччү биһирэбилин ыллылар.

Иистэнэр массыына тыаһын истэн улааппытым

– Агафья, иис эйгэтигэр хайдах кэлбиккиний?

– Кыра сааспыттан эбэм сайын буоллун, кыһын буоллун, куруук иистэнэ олорорун өйдүүбүн. Маннык көстүү хас саха ыалыгар баар дии саныырым. Ол курдук биһиги таҥаспытын – кыһыҥҥы оҕуруолаах унтуубутугар тиийэ эбэм тигэрэ. Иистэнэр массыына тыаһынан утуйар уонна сарсыарда уһуктар кэмнэрдээҕим. Сайыҥҥы куйаас күннэргэ бытовой кэмбинээт иис саалатын сөрүүнэ, иистэнэр массыына тыаһа – бу мин оҕо сааһым биир умнуллубат өйдөбүлэ. Ийэм үлэтигэр илдьэ барара, онно иис араас ньыматын баһылаабыт маастардар аттыларыгар сылдьан, хас биирдии хамсаныыларын ааҕа билэр буолбутум. Быысапка анньалларын, таҥас хайдах быһалларын оҕо харахпынан бэркэ сэргээн көрөрүм-истэрим.

– Оччоҕуна иистэнньэҥ буолар баҕа санаа оҕо эрдэххиттэн буоллаҕа... Бэйэҥ туох идэлээххиний?

– Төһө да иис эйгэтэ чугаһын иһин, худуоһунньук буолар баҕа санаам уларыйбатаҕа. Учуутал идэтин талан, оскуолаҕа, онтон чааһынай тэрилтэҕэ үлэлии сылдьыбытым. Кэлин бэйэ дьыалатынан дьарыктанар баҕа санаабын олоххо киллэрэн, билигин айар үлэбинэн көҥүл дьарыктанабын. Онон худуоһунньук, дизайнер, модельер-конструктор буолабын. Бу эйгэҕэ кэлбитим номнуо сүүрбэччэ сыл буолла. Онуоха диэри элбэх оскуоланы ааспытым. Ол курдук кыыс, дьахтар сэбэрэтин тупсарар тыҥырах, кыламан оҥоруу саҥа сайдан эрдэҕинэ, онно үлэлээбитим. Килийиэн суох кэмигэр олорон эрэ иистэнэр хостонон, икки үлэни тэҥинэн дьүөрэлиирим. Онтон чааһынай тэрилтэҕэ иистэнньэҥнээбитим. Бу ылбыт уопутум бэйэм дьыалабын арыйарбар тирэх буолбута.

Киһиэхэ бэйэтин иһигэр баар, бэриллибит дьоҕурун таһаарар кэмэ кэлэр эбит. Ол курдук бастаан иис сыаҕын тэриммитим. Онно сөптөөх оборудованиены ылынан, сыыйа хаҥаттан испитим. Бастаан дьиэбэр сакаас ылан үлэлиирим. Итинник биэс хас сылынан кэҥэттэр, өссө дьону бу эйгэҕэ үөрэтэр кыахтаммытым. Онон киһи баҕарбытын олоххо киллэрэригэр барыта бэйэтиттэн эрэ тутулуктаах дии саныыбын. Биир сиргэ тохтообокко, ыарахаттары ааһан, инниҥ хоту хардыылаан истэххэ, син биир кыайыыга, сыалгар тириэрдэр диэн толкуйдаахпын.

Билигин мин сөбүлүүр дьарыкпынан үлэлиибин. Кэрэни айабын. Саҥаттан саҥаны баһылаан, өссө улахан хардыылары оҥоробун. Бу билиибин эдэр дьоҥҥо тиэрдэбин: иистэнньэҥ буолуон эбэтэр хобби курдук саҥаны билиэн-көрүөн баҕалаахтарга, саҥа саҕалааччыларга анаан биир ыйдаах куурустары ыытабын. Хаһан да иистэнэр массыынаҕа олорботох, таҥас ньэмиэтин оҥорботох, ол эрэн баҕалаах дьон иис эйгэтигэр бастакы хардыыларын оҥороллор. Миэркэ ыларга, ньэмиэт оҥосторго, корсет, халадаай тигэргэ уһуйуллаллар. Үөрэх киинэ буоларбыт быһыытынан диплом туттарабыт. Онон айар куттаах дьоҥҥо бастакы тирэх өйөбүлү биэрэрбиттэн, салгыы идэ оҥостоллоругар настаабынньык буоларбыттан үөрэбин. 

Хас биирдии көстүүм ураты буоларыгар кыһаллабын

– Тыйаатыр үрдүк сыанатыгар эн тикпит көстүүмнэргин көрөөччү  сэргиирэ, сөҕөрө-махтайара үгүс. Бииртэн биир хатыламмат искусство айымньытын оҥорон таһаарыы төһө уустугуй? Бастакынан ааҥҥын аспыт артыыһыҥ ким этэй?

– Миэхэ аан бастаан Милена Борисова сыанаҕа кэтэр көстүүмүн тиктэрбитэ. Онтон Далаананы, Сахаяны, кэнники сылларга Айсаны кытта үлэлэһэбин. Хас биирдии көстүүм айыллан тахсарыгар ураты болҕомтобун матырыйаалга уурабын. Ону Арассыыйа куораттарыттан анал фабрикалартан, ону ааһан тас дойдуттан кытта атыылаһар түбэлтэбит элбэх буолааччы. Ол кэннэ биирдэ быһыыта быһаарыллар, киэргэлэ тигиллэр. Биллэн турар, хас биирдии көстүүм ураты көстүүлээх, эсклюзив буоларыгар кыһаллабын.  Сыана таҥаһын аҥаардас киэргэтиитэ элбэх сыраны ылар. Сыаналаах таастары (страза) сыһыарыы бэйэтэ эмиэ туһунан кистэлэҥнэрдээх. Үксэ илии үлэтэ буолан, үгүс бириэмэни эрэйэр.

– Кэрэни айан таһаарыы бэйэтэ ураты турук буолуо ээ?

– Оннук бөҕө буоллаҕа дии. Этэргэ дылы, күнүҥ бүппүтүн билбэккэ да хаалаҕын ээ. Сыанаҕа да, урууга да кэтиллэр былаачыйа буоллун –  кэрэ элбэх үлэттэн айыллан тахсар.

– Креативнай индустрия II форумугар кыттыыҥ туһунан ааҕааччыларбытыгар кэпсии түһүөххэ эрэ.

– Форум чэрчитинэн креативнай муоданы көрдөрөр бэстибээлгэ кыттыым айар киһиэхэ сүрдээх улахан ситиһии буолар дии саныыбын. Манна даҕатан эттэххэ, сахалыы төрүт ньыманан тигиллибит дьахтар ырбаахыларын аныгылыы киэргэл, кур ураты көстүүлүүр. Оннук куру бэйэм эскизпинэн “Баардаах” мастарыскыайа кылгас кэм иһигэр оҥордо.

Салгыы “Баардаах” мастарыскыай-маҕаһыын хаһаайката Александра Турантаеваны кытта кэпсэттибит.  

– Маннык тэрээһиннэргэ кыттыы, оҥоһуктаргыт норуокка тахсыылара үлэҕит биир үтүө түмүгэ буолуохтаах.

– Оннук. Кэрэни кэрэхсиир, айылҕаттан айдарыылаах, таҥараттан алгыстаах  конструктор-модельер, иистэнньэҥ Агафья Смирникова бу соторутааҕыта буолан ааспыт Креативнай индустрия форумугар кыттарга сананан, биһигини ыҥырбытыгар, үөрүүнү кытта сөбүлэспиппит. Агафья Витальевна бэйэтин көрүүтүнэн дизайннаабыт курдарын, өссө сиэдэрэй көстүүлээх буоллуннар диэн, бэйэбит таастарбытынан киэргэтэн, чочуйан, оҥорон таһаарбыппыт. Ону кытта дьахтар ымыыта диэн саҥа өттүк симэхтэрин күн сирин көрдөрбүппүт. Маны кылгас кэм иһигэр маастардарбыт Владислав, Надежда, Варвара оҥорон таһаардылар. Онон бу тэрээһиҥҥэ саҥа тыыны киллэрбиппититтэн олус диэн үөрдүбүт.

– Таас, оҕуруо эрэ буолбакка, тимиртэн оҥоһуктар эбит дии?

– Биһиги киэргэллэрбитигэр үксүн алтан матырыйаалы туһанабыт уонна оҕуруонан, таастарынан киэргэтэбит. Өбүгэлэрбит оһуордарын, бичиктэрин хайдах баарынан салҕыырга, инники көлүөнэбитигэр тириэрдэргэ дьулуһабыт. Саҥа кэмҥэ сөп түбэһиннэрэн, илдьэ кэлбит үтүө үгэспитин дьоҥҥо тарҕатар баҕа санаалаахпыт. Аҥаардас оһуор эрэ буолбакка, кэс тылларбытын, кистэлэҥ куодтары билэн, харысхал оҥортуубут. Суһуох симэхтэрэ, ытарҕалар кыыс оҕоҕо, саастаах дьоҥҥо анаан анал таастардаах буолаллар. Холобур, былырыын ыһыахха анаан дьахтар курдарын, өттүк симэхтэрин дьоммут-сэргэбит олус сэргээбитэ. Быйылгы ыһыахха анаан бастыҥа оҥоро сылдьабыт. Бу куру кытары киһи кэмпилиэк курдук эбэтэр бэйэтинэн эмиэ кэтиэн сөп. Алтантан таптайан оҥоһуллубут харысхал бастыҥа муодаҕа саҥалыы тыыны биэрэр. Бу буоллаҕа дии, креативнай индустрия биир көрүҥүн олоххо киллэрии. Манна Агафья Смирникова курдук модельердар Саха сиригэр бу хайысха сайдыытыгар бэйэлэрин кылааттарын киллэрсэллэр.

Хаартыскалар: Дьоруой тус архыыбыттан